Đào tạo cán bộ cấp xã phải theo hướng 'cầm tay chỉ việc'

Phát biểu tại hội nghị sơ kết sáu tháng đầu năm 2025 của ngành Nội vụ sáng 24-7, ông Nguyễn Quốc Hữu, Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Thái Nguyên, cho biết khối lượng công việc của ngành Nội vụ trước và sau khi triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp tại Thái Nguyên rất lớn.

Đội ngũ cán bộ phải làm việc cả ngày nghỉ để đảm bảo tiến độ sắp xếp nhân sự, cơ sở vật chất và trang thiết bị cho hệ thống chính quyền mới.

Lập tổ công tác xuống xã hỗ trợ cán bộ

Ngay khi mô hình hai cấp đi vào vận hành, Sở Nội vụ Thái Nguyên đã thành lập tổ công tác trực tiếp xuống các xã để hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn.

“Trong số 92 xã toàn tỉnh, đã có hơn 40 xã được hỗ trợ” – ông Hữu nói và cho biết dù toàn bộ quá trình triển khai diễn ra tương đối thuận lợi và chưa phát sinh vướng mắc lớn nhưng vẫn còn nhiều khó khăn, đặc biệt trong công tác văn thư, lưu trữ do tài liệu nhiều, trình độ cán bộ không đồng đều.

Từ thực tiến đó, Giám đốc Sở Nội vụ Thái Nguyên kiến nghị Bộ Nội vụ sớm ban hành hướng dẫn xét tuyển, sát hạch để bổ sung công chức từ nguồn cán bộ bán chuyên trách cấp xã. Lực lượng này chủ yếu là người trẻ, có kỹ năng công nghệ thông tin, am hiểu địa phương, đặc biệt ở vùng có đồng bào dân tộc thiểu số hoàn toàn có thể đáp ứng yêu cầu công việc.

“Việc tuyển chọn đội ngũ này vào công chức cấp xã sẽ góp phần nâng cao chất lượng bộ máy, đảm bảo hiệu quả vận hành của chính quyền hai cấp” – theo ông Nguyễn Quốc Hữu.

Phân tích thêm, ông nói yêu cầu công việc tại cấp xã ngày càng tăng, trong khi nhiều cán bộ còn lúng túng khi tiếp cận mô hình mới. Một số địa phương phải cử cán bộ cấp tỉnh xuống xã hướng dẫn, thậm chí “cầm tay chỉ việc”.

Ông Nguyễn Quang Dũng, Vụ trưởng Vụ Công chức - Viên chức, Bộ Nội vụ. Ảnh: XT

Còn theo ông Phan Văn Bình, Giám đốc Sở Nội vụ Đà Nẵng, hiện nay cán bộ cấp xã còn rất thiếu ở các vị trí như tài chính, công nghệ thông tin, địa chính - xây dựng... Một số cán bộ từ cấp huyện điều động về xã chưa được đào tạo chuyên môn phù hợp.

“Yếu tố cốt lõi để chính quyền cơ sở vận hành hiệu lực, hiệu quả là con người. Tuy nhiên, có tình trạng không đồng đều giữa các khối Đảng, chính quyền, Mặt trận, Quân ủy” – ông nói và dẫn chứng có cán bộ từ khối Đảng chuyển sang chính quyền thì gặp nhiều khó khăn, không điều hành được công việc.

Ông Phan Văn Bình thông tin hiện Đà Nẵng đã xây dựng kế hoạch tập huấn theo từng chức danh cụ thể. Tuy nhiên, ông đề nghị Bộ Nội vụ sớm có chương trình đào tạo sát thực tế.

Theo ông, phải đào tạo theo hướng cầm tay chỉ việc thì cán bộ mới làm được. Nếu chỉ học lý luận chung chung sẽ rất khó triển khai.

Thiếu nhiều cán bộ có chuyên môn

Chia sẻ sau đó, ông Nguyễn Quang Dũng, Vụ trưởng Vụ Công chức - Viên chức, cho biết Bộ Nội vụ đã trình Chính phủ quy định về việc tiếp nhận người hoạt động không chuyên trách cấp xã và đội viên, thanh niên trí thức trẻ có hợp đồng phù hợp vào công chức cấp xã, cấp tỉnh.

Tuy nhiên, việc tiếp nhận phải tuân thủ quy định của Luật Cán bộ, công chức. Nghĩa là phải căn cứ vào vị trí việc làm và chỉ tiếp nhận khi có biên chế, không phải ai cũng được chuyển thành công chức.

Ông Dũng cũng thừa nhận tình trạng nhiều địa phương thiếu cán bộ có trình độ chuyên môn trong các lĩnh vực như kế toán, công nghệ thông tin, địa chính – xây dựng. Nguyên nhân là do trước đây cán bộ cấp xã chủ yếu đảm nhiệm các công việc hành chính, ít được đào tạo bài bản.

Bộ Nội vụ đề xuất các địa phương áp dụng một số giải pháp như luân chuyển cán bộ chuyên môn từ tỉnh, huyện về xã để hỗ trợ trực tiếp; tổ chức đánh giá thực trạng và xây dựng kế hoạch tập huấn. Còn với lĩnh vực chuyên sâu như công nghệ thông tin, có thể ký hợp đồng để đáp ứng kịp thời yêu cầu công việc.

“Bộ Nội vụ đang xây dựng quy định thay thế Nghị định 62/2020 về vị trí việc làm và biên chế công chức theo Luật Cán bộ, công chức sửa đổi năm 2025. Trong đó, sẽ trao quyền chủ động hơn cho các địa phương trong sử dụng, quản lý công chức phù hợp với thực tiễn” – ông Dũng nói và khẳng định trong thời gian chờ quy định mới, các địa phương vẫn căn cứ vào Nghị định 62, Thông tư 12 và các hướng dẫn chuyên ngành để thực hiện.

N.THẢO - Đ.MINH