Đào tạo nhân lực ngành tài chính - ngân hàng theo hướng chuyển đổi số
Tài chính ngân hàng là một trong những lĩnh vực then chốt của quốc gia, tạo cơ sở 'nền tảng' để đất nước vươn mình tiến vào kỷ nguyên công nghệ, chuyển đổi số. Trong đó, việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu mới trong bối cảnh khoa học công nghệ phát triển mạnh mẽ luôn được Chính phủ quan tâm. Xung quanh vấn đề này, Phóng viên Thời báo Ngân hàng có cuộc phỏng vấn PGS.TS. Nguyễn Đức Trung - Hiệu trưởng Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh (HUB) về công tác đào tạo nguồn nhân lực ngành tài chính - ngân hàng đáp ứng mục tiêu chuyển đổi số của đất nước.

PGS.TS. Nguyễn Đức Trung, Hiệu trưởng Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh
Thời gian qua, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chương trình chuyển đổi số Quốc gia định hướng đến năm 2030 đặt mục tiêu trở thành quốc gia số. Vậy, theo ông đánh giá vai trò của nguồn nhân lực có ý nghĩa như nào đối với mục tiêu phát triển kinh tế số mà Chính phủ đề ra?
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế hiện nay, vấn đề phát triển kinh tế theo hướng chuyển đổi số luôn được Chính phủ Việt Nam quan tâm và chú trọng. Mục tiêu phát triển kinh tế số xoay quanh ba vấn đề trọng tâm, đó là phát triển công nghệ số, hạ tầng số và nhân lực số.
Như vậy, rõ ràng, nhân lực số là một trong ba “trụ cột” quan trọng để Việt Nam có thể hoàn thành chuyển đổi số trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Đối với vấn đề công nghệ số, hiện nay những công nghệ mới nhất như trí tuệ nhân tạo (AI), blockchain, điện toán đám mây, big data… Việt Nam cũng đã có sự cập nhật rất nhanh theo xu hướng của thế giới. Về hạ tầng số vẫn còn một số hạn chế nhất định. Còn đặc biệt đối với nguồn nhân lực số, Việt Nam cần phải có sự triển khai quyết liệt, mới có thể đảm bảo ba trụ cột để phát triển nền kinh tế số cho đất nước.
Nhân lực số có nghĩa là phải đảm bảo nguồn nhân lực được đào tạo “nhúng” số, phải thực hiện tốt mọi hoạt động liên quan đến nền kinh tế số. Tuy nhiên, hiện nay ở Việt Nam vẫn chưa có một quy chuẩn nào đối với nguồn nhân lực kỹ thuật số, nhưng có thể hiểu một cách đơn giản, muốn xây dựng nền kinh tế số thì nguồn nhân lực đáp ứng mục tiêu này phải có sự am hiểu tốt nhất việc ứng dụng phát triển khoa học công nghệ vào mọi lĩnh vực đời sống kinh tế - xã hội của đất nước.
Đối với bài toán đưa Việt Nam trở thành trung tâm tài chính của khu vực và quốc tế, Chính phủ đã phê duyệt Đề án “Nâng cao nhận thức, phổ cập kỹ năng và phát triển nguồn nhân lực chuyển đổi số quốc gia” với mục tiêu đào tạo 1.000 chuyên gia chuyển đổi số. Vậy, các trường đại học đã có bước chuẩn bị gì cho việc đào tạo nguồn nhân lực số, thưa ông?
Hiện nay, việc đào đạo nguồn nhân lực kỹ thuật số ở các trường Đại học, Cao đẳng còn gặp một số khó khăn nội tại và khách quan. Trước tiên, không phải trường nào cũng có đội ngũ giảng viên được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp và có đủ trình độ chuyên môn giỏi đáp ứng nhu cầu về đào tạo nguồn nhân lực số. Bên cạnh đó việc trang bị cơ sở vật chất, phương tiện kỹ thuật để sinh viên có điều kiện tiếp cận với những công nghệ mới nhất cũng là vấn đề được đặt ra.
Song, Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh có thể nói là một trong những trường Đại học đi đầu trong trong công tác tuyển dụng và đào tạo về kỹ thuật số, thậm chí là đi trước rất nhiều so với thực tiễn.
Ngay từ năm 2021, Trường đã có chiến lược riêng về chuyển đổi số liên quan đến đội ngũ giảng viên và các cán bộ hỗ trợ công tác giảng dạy, cán bộ quản lý được đào tạo các kiến thức, kỹ năng số, nhất là công nghệ AI phục vụ cho công tác chuyên môn cũng như công việc giảng dạy hàng ngày.
Đến nay, Trường đã đào tạo các cán bộ có trình độ thạc sĩ về AI, công nghệ blockchain… là cơ sở “nền tảng” đào tạo ra lớp sinh viên trong thời đại công nghệ mới là nguồn nhân lực số cho đất nước trong tương lai.
Lĩnh vực tài chính - ngân hàng hiện nay đang có sự chuyển biến rất mạnh mẽ, nhất là những thay đổi có liên quan trực tiếp tiếp đến nguồn nhân lực chất lượng cao. Vậy, các trường đại học hiện nay giải quyết bài toán đào tạo nhân lực như nào để đáp ứng với yêu cầu trong bối cảnh mới?
Trong Chiến lược phát triển ngành Ngân hàng (Quyết định 986/QĐ-TTg), Chính phủ nhấn mạnh việc chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu của ngành Ngân hàng và hội nhập quốc tế. Như vậy, Nhà nước rất chú trọng phát triển nguồn nhân lực ngành Ngân hàng trong bối cảnh chuyển đổi số.
Đối với ngành tài chính - ngân hàng hiện nay, hai công nghệ có ý nghĩa và vai trò vô cùng quan trọng đó là trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ blockchain. Ngành Ngân hàng muốn tham gia mạnh mẽ vào quá trình chuyển đổi số của quốc gia cần chú trọng đến những vấn đề về an toàn thông tin, bảo mật thông tin, core banking, ứng dụng hiệu quả những thành tựu công nghệ của AI như Chat GPT, Gen AI…
Tuy nhiên, tài chính ngân hàng là lĩnh vực được coi là “xương sống” của nền kinh tế, đảm bảo nguồn lực đầu tư, phát triển bền vững cho đất nước, vì vậy cần phải có nguồn lực được đào tạo bài bản, theo kịp xu thế của quốc tế, của thời đại.
Xin cảm ơn ông!
Theo Ngân hàng Thế giới (WB), Việt Nam cần nâng cao kỹ năng số cho người lao động để tận dụng thế mạnh của công nghệ. Chính phủ quan tâm đầu tư vào các chương trình đào tạo kỹ năng số, đặc biệt ưu tiên các đối tượng yếu thế và người lao động ở vùng sâu vùng xa. Ngoài ra, cần xây dựng hệ thống chứng chỉ kỹ năng số quốc gia, được công nhận rộng rãi để tạo động lực cho người lao động học tập và nâng cao trình độ kỹ năng số. Bằng cách đầu tư vào phát triển nhân lực số, Việt Nam không chỉ tạo ra lực lượng lao động có kỹ năng cao, mà còn xây dựng một nền kinh tế số năng động, sáng tạo và phát triển bền vững.