Đào tạo y khoa trước sức ép chất lượng:Cần một 'hàng rào kỹ thuật' đủ mạnh

Hình ảnh minh họa/ITN

Trong bối cảnh nhu cầu nhân lực y tế ngày càng tăng, câu chuyện chất lượng đào tạo bác sĩ đang trở thành vấn đề nóng thu hút sự quan tâm của giới chuyên môn và dư luận. Nhiều ý kiến cho rằng việc mở ngành ồ ạt vài năm qua đã tạo ra khoảng trống lớn về chất lượng, đặt ra yêu cầu cấp bách phải siết lại điều kiện đào tạo, chuẩn hóa đầu ra và xây dựng cơ chế kiểm soát độc lập. Từ góc nhìn chuyên môn, BS. Dương Minh Tuấn (Bệnh viện Bạch Mai) đã đưa ra những phân tích sâu và hệ thống, cùng các kiến nghị nhằm khắc phục nguy cơ “nhiều bằng bác sĩ nhưng thiếu bác sĩ giỏi”.

Nhìn lại thực tế tại Việt Nam, theo nhận định của BS. Dương Minh Tuấn, việc mở ngành Y trong vài năm qua diễn ra quá nhanh đã dẫn đến những điểm yếu cần khắc phục, bao gồm tình trạng cơ sở vật chất, bệnh viện thực hành còn mỏng và đội ngũ giảng viên, bác sĩ hướng dẫn chưa đủ mạnh. Đặc biệt, hệ thống kiểm định và giám sát chất lượng còn yếu, dẫn đến chương trình đào tạo dễ bị nặng về lý thuyết, thiếu lâm sàng thật sự. Ông lo ngại rằng đây là nguy cơ lớn dẫn đến thực tế đáng lo ngại là “rất nhiều bằng bác sĩ nhưng thiếu bác sĩ giỏi”.

Phân tích sâu hơn, BS. Dương Minh Tuấn khẳng định vấn đề cốt lõi không phải “ai được mở?” mà là “mở thì phải đáp ứng điều kiện nào?” và “ai kiểm soát chất lượng?”. Theo quan điểm của ông, một trường đa ngành vẫn hoàn toàn có khả năng đào tạo bác sĩ giỏi, miễn là đáp ứng nghiêm ngặt các điều kiện: có bệnh viện thực hành đúng chuẩn; có đội ngũ giảng viên y khoa đủ mạnh; và được kiểm định độc lập, minh bạch.

Từ đó, BS. Dương Minh Tuấn kiến nghị một bộ giải pháp toàn diện tập trung vào chất lượng đầu ra, thứ nhất là siết chặt điều kiện đào tạo y khoa, với các ràng buộc chặt chẽ và cụ thể về Bệnh viện thực hành (số giường, độ phức tạp ca bệnh), Tỷ lệ giảng viên - sinh viên, và Khối lượng giờ lâm sàng tối thiểu trên từng chuyên ngành.

Thứ hai là thi chứng chỉ hành nghề quốc gia độc lập, được xem là rào cản chất lượng cuối cùng. Bác sĩ Tuấn kiến nghị cần tổ chức một kỳ thi chuẩn hóa kiến thức, kỹ năng, thái độ thật sự khó và độc lập. Việc này sẽ đảm bảo ai không đạt thì chưa được hành nghề, dù bằng cấp đến từ bất cứ cơ sở nào, vì nơi học không quan trọng bằng việc thí sinh có vượt qua được kỳ thi quốc gia này hay không.

Thứ ba là Đánh giá liên tục trong quá trình hành nghề, thông qua cơ chế CME (Đào tạo liên tục) và Recertification (gia hạn chứng chỉ định kỳ) dựa trên đánh giá chuyên môn và số giờ thực hành. Cuối cùng là minh bạch thông tin cho người dân bằng cách xây dựng hệ thống cổng thông tin chung để người bệnh có thể tra cứu thông tin chi tiết về bác sĩ, bằng cấp và kinh nghiệm.

BS. Dương Minh Tuấn nhấn mạnh rằng, nếu các điều kiện mở ngành Y được xây dựng chi tiết, nghiêm khắc, đi kèm với cơ chế đóng hoặc dừng tuyển sinh với nơi không đạt chuẩn, và thi chứng chỉ hành nghề độc lập, khắt khe, thì mọi cơ sở đào tạo không bảo đảm chất lượng sẽ tự bị thị trường loại bỏ. Khi đó, thị trường sẽ tự "thưởng" nơi đào tạo tốt và "phạt" nơi đào tạo ẩu, bảo đảm nguồn nhân lực y tế chất lượng cao nhất cho đất nước.

Thái Yến