Đất khai hoang từ trước 1993 giờ bị kiện vì người khác có sổ đỏ, phải làm sao?

Gia đình tôi có khai hoang, phục hóa một thửa đất từ trước năm 1993, xây cả nhà trên đó. Nay bị khởi kiện tranh chấp vì bên kia có sổ đỏ thửa đất nhà tôi đang sử dụng. Gia đình tôi phải làm thế nào?

Luật sư Nguyễn Ngọc Hùng- Trưởng Văn phòng Luật Kết Nối trả lời:

Đây là câu chuyện không hề lạ lẫm gì, khiến cho không biết bao nhiêu gia đình bức xúc, kiện tụng kéo dài. Người dân đã phải bỏ rất nhiều nhân lực, vật lực, tiền bạc, công sức để san lấp, cải tạo đất. Biến từ bãi đất hoang sơ, sình lầy, không có giá trị để trở thành cơ ngơi như hôm nay. Trong khi đó, người kia chỉ lợi dụng chính sách, pháp luật, cố tình kê khai không trung thực, cơ quan nhà nước chủ quan, không kiểm tra kĩ hồ sơ, cấp không đúng đối tượng để được cấp sổ đỏ.

Căn cứ khoản 1 Điều 9 Luật Đất đai 2024 có quy định phân loại đất gồm: Nhóm đất nông nghiệp, nhóm đất phi nông nghiệp và đất chưa sử dụng. Trong những nhóm đất này, quy định pháp luật hiện hành chưa có quy định nào cụ thể về khái niệm đối với đất khai hoang. Tuy nhiên, có thể hiểu đất khai hoang là loại đất dùng để chỉ những khu vực mà đất đang để hoang hóa, chưa được người sử dụng khai thác những khu đất này đã được Nhà nước phê duyệt quy hoạch cho mục đích sử dụng là sản xuất nông nghiệp.

Khoản 4 Điều 139 Luật Đất đai 2024 quy định chi tiết về việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) cho đất nông nghiệp tự khai hoang trước ngày 1/7/2014. Theo đó, hộ gia đình và cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp do tự khai hoang trước thời điểm này, và không có tranh chấp, sẽ được Nhà nước cấp sổ đỏ. Việc cấp sổ đỏ này tuân theo hạn mức giao đất nông nghiệp do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định. Trong trường hợp diện tích đất vượt quá hạn mức quy định, phần diện tích vượt hạn mức sẽ chuyển sang hình thức thuê đất của Nhà nước.

Trên thực tế, gia đình bạn đã khai hoang và sử dụng thửa đất từ năm 1993, nếu phù hợp với quy hoạch đất của địa phương thì hoàn toàn có thể xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Trong vụ án này, bên khởi kiện chỉ căn cứ giấy tờ pháp lý là sổ đỏ để khởi kiện. Gia đình bạn cần thu thập các tài liệu nguồn gốc đất đai, thu thập hồ sơ cấp sổ đỏ của bên kia, lấy lời khai người làm chứng, cán bộ địa phương để chứng minh quyền sử dụng đất của mình là hợp pháp. Sau đó tiến hành phản tố yêu cầu công nhận quyền sử dụng đất và hủy sổ đỏ đã cấp cho bên người kia.

An Yên