Dấu ấn chỉnh trang đô thị từ những không gian đi bộ mới

Chương trình 03-CTr/TU về “Chỉnh trang đô thị, phát triển đô thị và kinh tế đô thị giai đoạn 2021 – 2025” do Thành ủy Hà Nội ban hành xác định rõ các nhiệm vụ trọng tâm: chỉnh trang cảnh quan, tổ chức lại không gian công cộng, phát triển các khu phố dịch vụ — văn hóa — du lịch, và nâng cao chất lượng đời sống đô thị. Văn bản chương trình nêu mục tiêu cụ thể về nhóm chỉ tiêu, lộ trình thực hiện và phân công trách nhiệm cho các quận, huyện, sở, ngành.

Nhiều dự án chỉnh trang, các tuyến phố được tổ chức lại không gian; một số chỉ tiêu đã hoàn thành hoặc cơ bản hoàn thành, thể hiện nỗ lực phối hợp giữa cấp ủy, chính quyền và cộng đồng dân cư trong những năm thực hiện. Hà Nội đã hoàn thiện nhiều không gian đi bộ, tạo điểm vui chơi, tham quan và kích hoạt hoạt động dịch vụ — du lịch đô thị.

Khu vực quanh hồ Hoàn Kiếm là không gian đi bộ tiêu biểu nhất của Hà Nội, gồm nhiều tuyến phố cổ xung quanh hồ, trở thành “trung tâm đi bộ” vào các buổi tối cuối tuần với hoạt động văn hóa, nghệ thuật đường phố, chợ đêm và ẩm thực. Việc tổ chức không gian đi bộ ở đây không chỉ phục hồi chức năng không gian công cộng mà còn gia tăng sức hút du lịch nội đô, góp phần quảng bá hình ảnh Thủ đô. Thành phố cũng liên tục có các điều chỉnh quản lý, quy định để nâng cao hiệu quả hoạt động.

UBND TP Hà Nội đã triển khai các phương án mở rộng và cải tạo không gian xung quanh hồ nhằm nâng cao chất lượng công cộng, đồng thời bảo tồn giá trị lịch sử. Trong đó, hạng mục trọng điểm là chỉnh trang quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục, mở rộng diện tích và tạo điểm nhấn cho không gian trung tâm.

Cách đó không xa, không gian tuyến phố đi bộ Trần Nhân Tông và phụ cận đã trở thành điểm đến văn hóa quen thuộc không chỉ của người dân Thủ đô mà còn của nhiều du khách vào mỗi dịp cuối tuần. Ngoài vị trí đắc địa với tổng chiều dài tuyến phố đi bộ khoảng 1.600m, gồm đoạn tuyến phố Trần Nhân Tông, không gian đi bộ Trần Nhân Tông và phụ cận còn có hệ sinh thái và các điểm văn hóa, vui chơi công cộng. Đó là khu vực Công viên Thống Nhất, Rạp xiếc Trung ương, Nhà hát Chèo Hà Nội, Nhà văn hóa Học sinh - Sinh viên thành phố, hồ Thiền Quang, cụm di tích các chùa Quang Hoa, Thiền Quang, Pháp Hoa kết hợp với khu vực tượng đài “Công an Nhân dân vì dân phục vụ”.

Không gian đi bộ quanh hồ Thiền Quang, kết hợp với tuyến phố Trần Nhân Tông, là ví dụ tiêu biểu về việc khai thác mặt nước nhỏ, cải tạo cảnh quan hồ và tổ chức hoạt động cuối tuần để tạo không gian sinh hoạt cộng đồng. Đây là một mô hình nhỏ gọn, phù hợp với các hồ trong đô thị lớn: vừa phục vụ người dân địa phương, vừa có thể trở thành điểm đến bổ sung cho du lịch nội đô.

Tuyến phố đi bộ quanh hồ Ngọc Khánh được đầu tư, chỉnh trang và khai trương trong tháng 10/2024, với kỳ vọng làm phong phú không gian đô thị vùng trung tâm với giá trị tổng mức đầu tư gần 30 tỷ đồng.

Được kỳ vọng là một không gian vui chơi mới, phố đi bộ hồ Ngọc Khánh được đầu tư xây dựng với mong muốn tạo lập cảnh quan đẹp mắt, không gian mở hướng hồ, thu hút khách tham quan và mua sắm, đồng thời cải thiện môi trường sống cho người dân trong khu vực theo tiêu chí xanh, sạch, đẹp, văn minh và hiện đại.

Có thể khẳng định, Chương trình 03-CTr/TU của Thành ủy Hà Nội đã và đang tạo dấu ấn đậm nét trong tiến trình chỉnh trang, phát triển đô thị và xây dựng Thủ đô văn minh – hiện đại – đáng sống. Những tuyến phố đi bộ được hoàn thành không chỉ mang giá trị về hạ tầng, cảnh quan mà còn thể hiện tầm nhìn chiến lược, sự quyết tâm của hệ thống chính trị thành phố trong việc lấy người dân làm trung tâm, lấy văn hóa làm nền tảng phát triển.

Từ không gian đi bộ hồ Hoàn Kiếm trở thành “trái tim văn hóa”, đến những điểm mới như Trịnh Công Sơn, Thiền Quang – Trần Nhân Tông hay hồ Ngọc Khánh… tất cả đều góp phần lan tỏa tinh thần xây dựng nếp sống đô thị văn minh, hình thành bản sắc riêng cho Thủ đô ngàn năm văn hiến.

Thành Luân