Dấu ấn Lữ đoàn xe tăng 203 trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử
Lữ đoàn xe tăng 203, đơn vị chủ lực của Quân đoàn 2 (nay thuộc Quân đoàn 12) là một trong những đơn vị đầu tiên viết nên truyền thống 'Đã ra quân là đánh thắng' của Bộ đội Tăng thiết giáp, khắc ghi vào trang sử chói lọi của dân tộc Việt Nam.
Đặc biệt trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước với dấu ấn không thể phai mờ trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử. Với những chiến công hiển hách, Lữ đoàn xe tăng 203 đã góp phần to lớn vào sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, đưa non sông về một mối sau bao năm chia cắt.
Ngay từ những ngày đầu thành lập, trong bối cảnh cuộc chiến tranh đang diễn ra ác liệt, Lữ đoàn xe tăng 203 mang trên mình sứ mệnh nặng nề, trở thành một lực lượng xung kích quan trọng trên các chiến trường. Những năm tháng đầu tiên, Lữ đoàn xe tăng 203 nhanh chóng tham gia huấn luyện, làm quen với vũ khí trang bị, và dần khẳng định vai trò của mình trong các trận đánh. Từ những cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, những chiến công đầu tiên, Lữ đoàn xe tăng 203 đã tích lũy kinh nghiệm, tôi luyện bản lĩnh, dần trưởng thành và lớn mạnh trong khói lửa chiến tranh.
Ngày 22-6-1965, Trung đoàn xe tăng 203 (nay là Lữ đoàn xe tăng 203) được thành lập, trải qua gần 60 năm xây dựng, chiến đấu, dưới sự lãnh đạo, chỉ huy trực tiếp của Đảng ủy, Bộ tư lệnh Tăng thiết giáp (1965-1973), Đảng ủy, Bộ tư lệnh Quân khu Trị Thiên (1973-1974), Đảng ủy, Bộ tư lệnh Quân đoàn 2 (1974-2023), Đảng ủy, Bộ tư lệnh Quân đoàn 12 (2024 đến nay), Lữ đoàn đã không ngừng lớn mạnh, trưởng thành vượt bậc, thực hiện 4 cuộc hành quân vào Nam, ra Bắc dài 7.000km. Từ đánh thắng trận đầu Tà Mây - Làng Vây, tham gia chiến dịch Khe Sanh, Đường 9 - Nam Lào, Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng và Chiến dịch Hồ Chí Minh, Lữ đoàn tiếp tục lập công xuất sắc trong sự nghiệp chống Mỹ cứu nước vĩ đại của dân tộc, làm nghĩa vụ quốc tế, vững bước tiến lên trên con đường xây dựng chính quy, hiện đại, đóng góp tích cực vào công cuộc xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Những trận đánh vang dội, ghi dấu ấn sâu đậm trong lịch sử Lữ đoàn xe tăng 203
Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân năm 1968 của quân và dân ta giành được những thắng lợi quan trọng. Chấp hành mệnh lệnh, chỉ thị của cấp trên, Tiểu đoàn xe tăng 198 (Trung đoàn xe tăng 203) là đơn vị xe tăng đầu tiên của quân đội ta hành quân bằng xích vượt hơn 1.000km đường Trường Sơn vào chiến trường miền Nam an toàn, bí mật, bất ngờ, tham gia chiến đấu tiến công cứ điểm Tà Mây - Làng Vây tiêu diệt và bắt sống gần 600 tên địch, thu toàn bộ vũ khí. Đây là trận đánh hiệp đồng binh chủng đầu tiên của quân đội ta, là trận đánh thắng trên chiến trường miền Nam của bộ đội Tăng thiết giáp và mở ra truyền thống “Đã ra quân là đánh thắng” của Bộ đội Tăng thiết giáp Việt Nam anh hùng. Chiến thắng Tà Mây - Làng Vây là kết quả của quá trình phấn đấu rèn luyện gian khổ của cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn và thể hiện tinh thần sáng tạo, ý chí quyết chiến quyết thắng của cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn và khẳng định được sức mạnh đột kích của xe tăng trong tác chiến hiệp đồng binh chủng góp phần vào thắng lợi của Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc.
Cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn xe tăng 203 trong Lễ ra quân huấn luyện năm 2025.
Chiến dịch Khe Sanh mở màn bằng trận tiêu diệt địch tại quân lỵ Hướng Hóa vào đêm 21-1-1968. Đây là lần đầu tiên xe tăng ta xung trận, địch hoàn toàn bị bất ngờ, hoảng loạn; ngược lại, các chiến sĩ của ta được xe tăng dẫn dắt, chi viện, phát triển nhanh vào trung tâm, chia cắt địch, diệt sở chỉ huy và những ổ đề kháng ngoan cố với thế áp đảo. Sau 3 ngày chiến đấu, 8 giờ ngày 24-1-1968, quân ta làm chủ hoàn toàn cứ điểm Tà Mây, bắt sống 300 tên, thu toàn bộ vũ khí, quân trang, quân dụng. Trận đánh kết thúc nhanh, gọn.
Trận tiến công cứ điểm Làng Vây bắt đầu lúc 17 giờ ngày 6-2-1968. Phát huy kết quả trong trận đánh Tà Mây cùng với công tác chuẩn bị tốt, tinh thần chiến đấu ngoan cường của bộ đội ta, đến 3 giờ ngày 7-2-1968, ta đã cơ bản làm chủ trận địa, các mục tiêu đã bị ta đánh chiếm. Đại đội 3 rút về khu vực tập kết. Các đơn vị bộ binh củng Đại đội xe tăng 9 tiếp tục truy quét, bắt tù binh, thu vũ khí. Có khoảng 30 tên địch liều mạng chống cự trong hầm ngầm sở chỉ huy bị các chiến sĩ bộ binh và xe tăng ta đánh sập hầm và tiêu diệt gọn.
Trận tiêu diệt cứ điểm Tà Mây - Làng Vây là trận chiến đấu hiệp đồng binh chủng đầu tiên có xe tăng tham gia. Ta đã diệt và bắt sống gần 1.000 tên Mỹ - ngụy, thu toàn bộ vũ khí, khí tài, quân trang, quân dụng, kết thúc trận đánh nhanh gọn, ta ít thương vong. Lập công xuất sắc trong trận Tà Mây - Làng Vây có cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 203 như đồng chí Lê Xuân Tấu, Trung úy, Trung đội trưởng Trung đội 3, Đại đội 3 được Quốc hội và Nhà nước tuyên dương Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân ngày 19-5-1972, trở thành anh hùng lực lượng vũ trang đầu tiên của Binh chủng Tăng thiết giáp và Lữ đoàn xe tăng 203.
Sau những thắng lợi của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Tết Mậu Thân năm 1968 của quân và dân cả nước, chiến thắng trận đầu của Trung đoàn ở Tà Mây - Làng Vây, khẳng định sức mạnh đột kích của xe tăng trong tác chiến hiệp đồng binh chủng. Tháng 12-1971, cả 3 tiểu đoàn xe tăng của Trung đoàn đã có mặt tại chiến trường, tham gia chiến đấu tiêu diệt địch tại điểm cao 543, bắt sống Đại tá Nguyễn Văn Thọ, Lữ đoàn trưởng và toàn bộ Bộ Tham mưu Lữ đoàn dù số 3 của địch. Phối hợp chặt chẽ với các đơn vị bạn, Trung đoàn chiến đấu dũng cảm, mưu trí, sáng tạo tiến công tiêu diệt địch phòng ngự ở cửa ngõ phía bắc Quảng Trị: Từ Cồn Tiên, Dốc Miếu đến Đông Hà, Ái Tử, La Vang năm 1972, kiên cường chiến đấu đánh địch lấn chiếm vùng giải phóng, giành thắng lợi xuất sắc tại Cửa Việt năm 1973. Những thành tích chiến đấu của Trung đoàn trong các chiến dịch đã khẳng định vượt bậc của Trung đoàn về nghệ thuật tổ chức sử dụng xe tăng - thiết giáp trong chiến đấu hiệp đồng binh chủng, tạo nên sức mạnh chiến đấu của quân đội ta.
Lập công xuất sắc trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử năm 1975
Tuy nhiên, dấu ấn đậm nét nhất, khẳng định vị thế của Lữ đoàn xe tăng 203 trong lịch sử dân tộc chính là Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử năm 1975. Được giao nhiệm vụ là một trong những mũi tiến công chủ lực, đánh vào Sài Gòn, trái tim của chế độ Việt Nam Cộng hòa, Lữ đoàn xe tăng 203 đã thể hiện tinh thần "thần tốc, táo bạo, đã ra quân là đánh thắng", quyết tâm hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Trên đường tiến quân, Lữ đoàn xe tăng 203 đã phải đối mặt với muôn vàn khó khăn, gian khổ, hiểm nguy. Địch sử dụng đủ mọi loại vũ khí, xây dựng hệ thống phòng thủ kiên cố, quyết tâm ngăn chặn bước tiến của quân ta. Nhưng với tinh thần dũng cảm, kiên cường, mưu trí, sáng tạo, cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn xe tăng 203 đã vượt qua tất cả, đánh tan mọi sự kháng cự của địch, tiến thẳng vào Sài Gòn. Trận đánh then chốt mở màn chiến dịch là trận đánh chiếm căn cứ Nước Trong, Lữ đoàn xe tăng 203 đã phối hợp chặt chẽ với bộ binh, tiêu diệt lực lượng địch, làm chủ căn cứ, mở toang cánh cửa tiến vào Sài Gòn. Tiếp đến, Lữ đoàn xe tăng 203 tiếp tục tiến công, đánh chiếm các mục tiêu quan trọng khác, góp phần giải phóng hoàn toàn thành phố Sài Gòn - Gia Định.
Lữ đoàn xe tăng 203 thực hành diễn tập năm 2025.
Khoảnh khắc lịch sử, mãi mãi khắc sâu trong tâm trí mỗi người dân Việt Nam, là hình ảnh những chiếc xe tăng của Lữ đoàn xe tăng 203 húc đổ cổng Dinh độc lập trưa ngày 30-4-1975. Lá cờ cách mạng tung bay trên nóc Dinh Độc lập, báo hiệu sự sụp đổ hoàn toàn của chế độ Việt Nam Cộng hòa, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, kết thúc chiến tranh. Chiến thắng của Lữ đoàn xe tăng 203 trong Chiến dịch Hồ Chí Minh là kết tinh của nhiều yếu tố. Đó là sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của Đảng và Bác Hồ, đường lối chiến tranh nhân dân đúng đắn, sáng tạo, phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc. Đó là tinh thần chiến đấu dũng cảm, kiên cường, mưu trí, sáng tạo của cán bộ chiến sĩ, luôn sẵn sàng hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân. Đó là sự đoàn kết, hiệp đồng chặt chẽ giữa các đơn vị, tạo nên sức mạnh tổng hợp, đánh bại mọi kẻ thù. Với những thành tích xuất sắc trong chiến đấu, ngày 12-9-1975, Lữ đoàn được phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Đây là đơn vị xe tăng đầu tiên của Quân đội nhận được phần thưởng cao quý này.
Phát huy truyền thống vẻ vang, trong giai đoạn hiện nay, cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn xe tăng 203 tiếp tục nỗ lực phấn đấu, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, sẵn sàng chiến đấu, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Những bài học kinh nghiệm từ Chiến dịch Hồ Chí Minh vẫn còn nguyên giá trị, được Đảng ủy, chỉ huy Lữ đoàn xe tăng 203 vận dụng sáng tạo vào huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Lữ đoàn xe tăng 203 không chỉ là một đơn vị quân đội, mà còn là một biểu tượng của tinh thần yêu nước, ý chí kiên cường, sức mạnh đoàn kết của dân tộc Việt Nam. Những chiến công của Lữ đoàn xe tăng 203, đặc biệt là trong Chiến dịch Hồ Chí Minh mãi mãi là niềm tự hào của dân tộc, là nguồn động lực to lớn để thế hệ trẻ hôm nay tiếp tục phấn đấu, xây dựng đất nước Việt Nam ngày càng giàu mạnh, hùng cường, sánh vai với các cường quốc năm châu. Trong tim mỗi người dân Việt Nam nói chung và cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn xe tăng 203 nói riêng, Lữ đoàn xe tăng 203 mãi mãi là "Lửa Đoàn", ngọn lửa của tinh thần chiến đấu bất khuất, của khát vọng hòa bình, thống nhất, của niềm tin vào một tương lai tươi sáng.
