Dấu ấn Việt Nam trong quan hệ đối tác ASEAN - Australia

Thúc đẩy hợp tác ASEAN - Australia phát triển thực chất, hiệu quả

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phu nhân Lê Thị Bích Trân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam ngày 4-3 đã tới Australia, bắt đầu chuyến công tác tham dự Hội nghị Cấp cao Đặc biệt kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN - Australia, thăm chính thức Australia và thăm chính thức New Zealand tới ngày 11-3-2024 theo lời mời của Thủ tướng Australia Anthony Albanese và Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon. Trong đó, Hội nghị Cấp cao Đặc biệt kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN - Australia được tổ chức tại thành phố Melbourne của Australia trong 2 ngày 5 và 6-3 với sự tham dự của lãnh đạo các nước thành viên ASEAN, Australia và Tổng Thư ký ASEAN.

Chuyến công tác của Thủ tướng góp phần tăng cường quan hệ đối tác giữa Việt Nam với Australia nói riêng cũng như ASEAN - Australia nói chung

Hội nghị Cấp cao Đặc biệt kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN - Australia có chủ đề “Đối tác cho tương lai” được tổ chức trong bối cảnh quan hệ hợp tác giữa ASEAN và Australia diễn ra năng động trên nhiều lĩnh vực. Australia là một trong những đối tác đầu tiên lập quan hệ đối thoại với ASEAN năm 1974; hai bên nâng quan hệ lên Đối tác chiến lược năm 2014 và Đối tác chiến lược toàn diện (CSP) năm 2021. Australia tham gia Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác tại khu vực Đông Nam Á (TAC) năm 2005.

Quan hệ giữa ASEAN và Australia trong 50 năm qua rất tốt đẹp, đặc biệt là sau khi Australia trở thành Đối thoại Chiến lược của ASEAN năm 2014. Tin cậy chính trị giữa hai bên ngày càng gia tăng. Hợp tác giữa hai bên ở tất cả các lĩnh vực, bao gồm thương mại, kinh tế, văn hóa - xã hội… và các lĩnh vực mới đều đang được triển khai rất hiệu quả. Các nước ASEAN đều đánh giá rằng, Australia là một trong những Đối tác Chiến lược Toàn diện mà có nhiều hợp tác thực chất, hiệu quả với các thành viên của khối.

Hội nghị Cấp cao Đặc biệt kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN - Australia diễn ra trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực diễn biến phức tạp, khó lường, các điểm nóng tiếp tục tiếp tục leo thang căng thẳng. Cạnh tranh nước lớn ngày càng quyết liệt, trên nhiều lĩnh vực. Các thách thức thức an ninh phi truyền thống, đặc biệt là biến đổi khí hậu, an ninh năng lượng, an ninh lương thực ngày càng nghiêm trọng, tác động tiêu cực tới ổn định và phát triển trên thế giới cũng như các khu vực.

Do vậy, hội nghị lần này được kỳ vọng là một dịp tốt để lãnh đạo cấp cao ASEAN và Australia cùng nhìn lại, đánh giá một cách tổng thể quan hệ giữa hai bên trong 50 năm qua, đặc biệt là quá trình triển khai quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện giữa ASEAN và Australia được thiết lập từ năm 2021 đến nay. Từ đó, đưa ra các phương hướng và biện pháp nhằm thúc đẩy quan hệ phát triển thực chất, hiệu quả, phù hợp khuôn khổ quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt cho biết, dự kiến các nhà lãnh đạo ASEAN và Australia sẽ trao đổi và đề xuất những sáng kiến hợp tác mới Hội nghị Cấp cao Đặc biệt kỷ niệm 50 năm quan hệ. Đó là cơ sở để kỳ vọng sẽ có những sáng kiến mang tính đột phá, góp phần tạo thêm nguồn lực và cơ sở để quan hệ ASEAN - Australia phát triển mạnh mẽ hơn trong thời gian tới. Trong khuôn khổ hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ tham dự các phiên họp chính và có một số hoạt động đối ngoại quan trọng khác.

Tầm cao mới của quan hệ Việt Nam - Australia

Theo Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt, chuyến công tác của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tham dự Hội nghị Cấp cao Đặc biệt kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN - Australia và thăm chính thức Australia, New Zealand lần này có ý nghĩa rất đặc biệt. Năm nay là dịp kỷ niệm 50 năm ASEAN và Australia thiết lập quan hệ, cũng là thời điểm Việt Nam vừa kết thúc một năm kỷ niệm 50 năm quan hệ với Australia.

Trong năm 2023, Việt Nam và Australia đã kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao. Trong 50 năm vừa qua, có thể nói quan hệ giữa hai nước đã có những bước tiến vượt bậc, vượt qua những khác biệt trong quá khứ để thiết lập quan hệ ngoại giao, và bây giờ là quan hệ Đối tác Chiến lược với mức độ tin cậy chính trị rất cao, thậm chí được đánh giá là cao nhất từ trước đến nay.

Hai bên thường xuyên trao đổi đoàn và tiếp xúc cấp cao, nhất là trong năm 2023 vừa qua. Trong đó, về phía Australia, Toàn quyền David Hurley thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam vào tháng 4-2023; Thủ tướng Anthony Albanese thăm chính thức Việt Nam tháng 6-2023… Về phía Việt Nam, Thủ tướng Phạm Minh Chính điện đàm với Thủ tướng Australia tháng 10-2022 và tiếp xúc song phương với Thủ tướng Australia trong khuôn khổ tham dự Hội nghị cấp Indonesia vào tháng 9-2023, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ thăm chính thức Australia tháng 12-2022…

Hợp tác giữa Việt Nam và Australia phát triển rất toàn diện. Hợp tác quốc phòng - an ninh phát triển thực chất và hiệu quả. Về hợp tác kinh tế - thương mại, hai nước đã trở thành một trong 10 đối tác thương mại hàng đầu của nhau với kim ngạch thương mại hai chiều đạt 13,8 tỷ USD năm qua. Tính tới hết tháng 12-2023, Australia có 621 dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tại Việt Nam với tổng số vốn khoảng 2 tỷ USD, trong khi Việt Nam có 92 dự án đầu tư FDI tại Australia với tổng số vốn hơn 550 triệu USD…

Về du lịch, Australia luôn nằm trong nhóm 15 thị trường có lượng khách hàng đầu đến Việt Nam. Hiện, hai nước thúc đẩy hợp tác trong một số lĩnh vực mới, tiềm năng như ứng phó biến đổi khí hậu, chuyển đổi số, năng lượng xanh…

Bên cạnh hợp tác về kinh tế, thương mại và đầu tư, Australia còn là một trong những đối tác cung cấp viện trợ phát triển chính thức (ODA) lớn nhất cho Việt Nam, với những biểu tượng như cầu Mỹ Thuận, hay hàng nghìn học bổng cho sinh viên Việt Nam sang du học tại Australia, những chương trình đào tạo ngoại ngữ cho cán bộ Việt Nam từ những ngày mà nước ta còn đang phải chịu cấm vận. Có thể nói những hợp tác đó tạo nên sự gắn kết rất chặt chẽ giữa Australia và Việt Nam.

Trong bối cảnh đó, chuyến thăm lần này của Thủ tướng Phạm Minh Chính có rất nhiều ý nghĩa quan trọng. Đây là dịp để hai nước cùng đánh giá những bước phát triển của quan hệ song phương thời gian qua, đặc biệt trong việc triển khai quan hệ Đối tác Chiến lược giữa hai bên, cũng như những thỏa thuận cấp cao mà hai bên đã đạt được nhân những chuyến thăm của Toàn quyền Australia và Thủ tướng Australia đến Việt Nam trong năm 2023 và trước đó là chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đến Australia năm 2022.

Đồng thời, nhân dịp này, hai bên sẽ định hướng hợp tác thời gian tới, trong đó nhấn mạnh các mục tiêu hợp tác thương mại, thúc đẩy đầu tư từ Australia vào Việt Nam và từ Việt Nam sang Australia. Đặc biệt, điểm nhấn của chuyến thăm lần này sẽ là mục tiêu mở rộng hợp tác giáo dục - đào tạo, trong đó có đào tạo nghề; mở rộng hợp tác khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, tận dụng những động lực mới hiện nay, nhất là về kinh tế số, kinh tế xanh và quá trình chuyển đổi năng lượng, phát triển năng lượng tái tạo của Việt Nam.

Sự phát triển tốt đẹp, tin cậy cao của quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Australia cũng chính là sự đóng góp hiệu quả, thực chất của Việt Nam vào thúc đẩy Đối tác Chiến lược Toàn diện ASEAN - Australia.