Dấu hiệu điển hình nhận biết đục thủy tinh thể

1. Phân loại đục thủy tinh thể theo nguyên nhân

Đục thủy tinh thể tuổi già

Đây là loại đục thủy tinh thể phổ biến nhất, thường xảy ra ở người trên 50 tuổi do quá trình lão hóa tự nhiên. Sự lão hóa khiến protein trong thủy tinh thể kết tụ, làm thủy tinh thể mất dần độ trong suốt. Thủy tinh thể dần trở nên mờ đục, ảnh hưởng đến thị lực.

Đục thủy tinh thể do bệnh lý

Nguyên nhân: Các bệnh lý như tiểu đường, cao huyết áp, viêm màng bồ đào… có thể gây ra đục thủy tinh thể. Tình trạng này có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, không chỉ người cao tuổi. Thủy tinh thể bị tổn thương do các biến chứng của bệnh nền. Tùy thuộc vào bệnh nền và mức độ ảnh hưởng đến thủy tinh thể.

Đục thủy tinh thể do chấn thương

Chấn thương mắt do tai nạn, va đập có thể gây tổn thương thủy tinh thể. Đặc điểm có vết đục có thể có nhiều hình dạng và kích thước khác nhau. Triệu chứng là mờ mắt, nhìn đôi, đau mắt, đỏ mắt.

Đục thủy tinh thể bẩm sinh

Nguyên nhân các bất thường di truyền hoặc yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Đặc điểm thủy tinh thể mờ đục ngay từ khi sinh ra, có thể kèm theo các dị tật khác ở mắt.

Người bệnh đục thủy tinh thể có thể có triệu chứng nhìn mờ, cảm giác như có màn sương che phủ trước mắt.

2. Nguyên nhân và các yếu tố gây đục thủy tinh thể

Các nguyên nhân gây đục thủy tinh thể gồm:

- Nguyên nhân nguyên phát:

Tuổi tác là nguyên nhân phổ biến nhất. Khi tuổi càng cao, đặc biệt sau 50 tuổi, thủy tinh thể dễ bị đục. Một số người mắc đục thủy tinh thể do yếu tố di truyền từ bố mẹ.

- Nguyên nhân thứ phát:

Chấn thương: Tai nạn lao động, tai nạn giao thông có thể gây đục thủy tinh thể.
Bệnh lý: Một số bệnh lý như tiểu đường, cao huyết áp, béo phì, bệnh tim mạch hoặc bệnh thận.
Dùng thuốc: Sử dụng kéo dài một số loại thuốc, đặc biệt là corticosteroid, có thể dẫn đến đục thủy tinh thể.

- Các yếu tố liên quan:

Hút thuốc lá: Tăng nguy cơ hình thành đục thủy tinh thể.
Uống rượu: Uống rượu quá mức làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh.
Chế độ ăn uống: Thiếu vitamin C, E và các chất chống oxy hóa.
Môi trường làm việc: Thường xuyên tiếp xúc với bụi, hóa chất hoặc bức xạ.

3. Dấu hiệu điển hình đục thủy tinh thể

Triệu chứng ở giai đoạn đầu thường khó nhận biết vì không rõ ràng và không gây đau đớn. Theo thời gian, các dấu hiệu trở nên rõ rệt hơn. Người bệnh có thể gặp phải một hoặc nhiều triệu chứng sau:

Nhìn mờ, cảm giác như có màn sương che phủ trước mắt.
Nhìn đôi (song thị), thấy hai hình ảnh cùng lúc do ánh sáng bị tán xạ qua thủy tinh thể.
Xuất hiện chấm nhỏ hoặc vệt đen trước mắt (hiện tượng ruồi bay).
Hình ảnh ngả vàng, một số màu sắc như đỏ, cam bị giảm độ rực rỡ.
Khó đọc chữ do mắt mờ, giảm tương phản, nhanh nhức mỏi khi đọc lâu.
Tăng nhạy cảm với ánh sáng, đặc biệt khó lái xe ban đêm do ánh sáng đèn pha gây chói; triệu chứng này thường gặp khi bị đục thủy tinh thể bao sau.

Khi bệnh tiến triển nặng, các triệu chứng rõ rệt hơn như:

Giảm thị lực đáng kể, khó tập trung khi nhìn vào một vật.
Lóa mắt, khó nhìn ngoài trời nắng do đồng tử co lại, ánh sáng vào võng mạc bị hạn chế.
Nhìn mờ như có lớp sương che trước mắt.
Các triệu chứng có thể xảy ra ở một hoặc cả hai mắt.

Bệnh đục thủy tinh thể là tình trạng nguy hiểm và cần được điều trị kịp thời. Phát hiện sớm các triệu chứng và áp dụng phương pháp điều trị phù hợp sẽ giúp cải thiện thị lực, ngăn ngừa nguy cơ mất thị lực vĩnh viễn.

4. Phòng ngừa đục thủy tinh thể

Bệnh đục thủy tinh thể hiện nay có thể được điều trị bằng phẫu thuật và lấy lại được thị lực tốt nhưng không phải lúc nào kết quả cũng được đảm bảo và đáp ứng đủ điều kiện để mổ.

Đi khám mắt ngay khi thấy có những triệu chứng bất thường như: mỏi mắt, nhức mắt, khô mắt, nhìn mờ… chủ động phòng ngừa đục thủy tinh thể từ sớm.
Người mắc các bệnh lý toàn thân cần chia sẻ sớm với bác sĩ tình trạng mình gặp phải để phát hiện sớm những biến chứng có thể ảnh hưởng đến mắt.
Bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng cho mắt qua chế độ ăn uống hàng ngày
Hạn chế tối đa các chất kích thích gây hại như rượu, bia, thuốc lá…
Đeo kính bảo vệ khi ra ngoài để tránh các tác hại từ môi trường, tùy vào từng đặc thù công việc cần phải có trang thiết bị bảo hộ chuyên dụng, đầy đủ…

BS Nguyễn Thu Hiền