Đâu là giới hạn?

Những ngày gần đây, mạng xã hội dậy sóng trước thông tin một số nhân vật nổi tiếng bị khởi tố, điều tra vì vi phạm pháp luật. Một nữ doanh nhân từng được tung hô như “người hùng từ thiện” nay bị cáo buộc trốn thuế hàng nghìn tỷ đồng. Một hot girl nổi tiếng với hình ảnh sang chảnh xen lẫn các video nhân ái lại bị điều tra về hành vi sản xuất, buôn bán thực phẩm giả. Khi thông tin được công bố, mạng xã hội lập tức bùng nổ cảm xúc: Người bênh vực, người hả hê, người thất vọng, người phẫn nộ. Điều đáng nói là, không ít người vì bênh vực “thần tượng” của mình đã công kích, xúc phạm những ý kiến trái chiều hay thậm chí cả lực lượng thực thi pháp luật.

Phản ứng ấy cho thấy một thực tế đáng lo ngại: Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên mà cảm xúc lan truyền nhanh hơn sự thật, nơi lòng mến mộ đôi khi vượt qua giới hạn của lý trí. Có thể nói, con người luôn có xu hướng tìm kiếm hình mẫu đáng ngưỡng mộ, đó là điều tự nhiên. Tuy nhiên, khi lòng ngưỡng mộ đi quá xa, nó dễ biến thành mù quáng. Nhiều người xem thần tượng như “thánh nhân”, tin tưởng tuyệt đối, thậm chí biện minh cho cả hành vi sai trái của họ.

Hiện tượng này đặc biệt phổ biến trên mạng xã hội, nơi hình ảnh, phát ngôn đôi khi được tô vẽ thành “câu chuyện hoàn hảo”. Người nổi tiếng dễ dàng xây dựng hình ảnh “truyền cảm hứng” bằng các hoạt động thiện nguyện, phát ngôn nhân văn, hay lối sống hào nhoáng. Nhưng ít ai biết rằng, đằng sau ánh hào quang ấy có thể là những mảng tối bị che giấu. Khi sự thật phơi bày, công chúng không chỉ sốc vì thực tế, mà còn vì chính mình đã từng tin tưởng quá mức.

Sức mạnh của mạng xã hội nằm ở tốc độ lan truyền, nhưng cũng chính điều đó khiến cảm xúc đám đông trở thành con dao hai lưỡi. Khi một người nổi tiếng bị cáo buộc, hàng loạt bình luận chỉ trích hoặc bênh vực xuất hiện dày đặc. Sự mến mộ thiếu kiểm soát dễ dẫn đến lệch lạc trong nhận thức. Thái độ cực đoan dễ dàng đưa người ta vào vòng xoáy cảm xúc, nơi lý trí bị cuốn trôi. Trong khi đó, pháp luật lại không xét xử bằng cảm xúc.

Mến mộ là biểu hiện đẹp của lòng tin và tình cảm con người. Nó giúp tôn vinh giá trị tốt đẹp, khích lệ con người hướng thiện. Nhưng mọi cảm xúc đều cần có giới hạn. Giới hạn của sự mến mộ chính là điểm dừng khi ta nhận ra rằng: Người được yêu mến cũng chỉ là con người - có thể đúng, có thể sai, có thể cống hiến hôm nay nhưng lầm lỗi ngày mai.

Một xã hội văn minh là nơi công chúng biết mến mộ đúng mức, không tuyệt đối hóa, không biến lòng tin thành công cụ để người khác lợi dụng. Người hâm mộ tỉnh táo sẽ không chỉ nhìn thấy “hào quang” mà còn dám đối diện với “mảng tối”, đủ bình tĩnh để chờ kết luận của cơ quan chức năng thay vì bênh vực một cách cực đoan.

Đừng để lòng yêu mến biến thành mù quáng, bởi khi đó, ta không chỉ đánh mất khả năng nhìn nhận công bằng mà còn vô tình tiếp tay cho cái xấu tồn tại.

Minh Hằng