Đầu tư 'bánh vẽ'

"Có món kinh doanh này hấp dẫn lắm. Làm chơi ăn thật. Tháng rồi tao kiếm được cả ngàn đô đó. Mày đầu tư không?" - Vân liên tu bất tận về đầu tư vào đồng Lina trong khi nhiều người thân của hắn đang gửi đơn kêu cứu đến các cơ quan chức năng ở tỉnh Đắk Nông, nơi tôi sống.

Như trên trời rơi xuống

Vân là bạn trong nhóm tập gym với tôi. Thấy tôi chần chừ, Vân tiếp: "Thằng Phúc mới rước chiếc xe hơn tỉ bạc. Tiền đâu ra mày biết không? Từ khi tham gia dự án đầu tư tài chính đó. Tụi nó đi tới đâu rồi, tao với mày giờ mới biết. Thiệt lạc hậu quá nha. Tao mới tham gia 2 tháng mà tiền lãi cũng đủ chi tiêu rồi. Thương mày còn khó khăn nên tao mới rủ rê để có thêm chút tiền lãi cải thiện cuộc sống, chứ người khác thì quên đi, đừng hòng".

Sau khi ông chủ một công ty tiền ảo ở TP HCM bỏ trốn, thị trường tiền ảo ở Đắk Nông với đồng Bitcoin tưởng không còn "đất sống", nhất là khi văn phòng đại diện của Bitcoin ở Đắk Nông (nằm trên một con đường ở thị xã Gia Nghĩa) đóng cửa. Nhưng chỉ được một thời gian sau thì có đồng Lina cùng Irobottrade… như nấm mọc sau mưa. Những người như Vân không chỉ đi vào vùng đồng bào dân tộc thiểu số, trình độ thấp để ngon ngọt mời mua các gói đầu tư tiền ảo mà còn đi sâu vào lực lượng viên chức, giáo viên, là những trí thức.

Ngồi quán cà phê nào cũng nghe râm ran những dự án đầu tư vào đồng Lina hay Irobottrade. Cái tỉnh nghèo có khi như lên cơn sốt, cứ như tiền bạc có thể từ trên trời rơi xuống.

Khi có ai tỏ ý nghi ngờ đồng Lina cũng chỉ là đồng Bitcoin biến tướng thì những tiếng ồ à của các tư vấn viên vang lên, lấn át: "Đây không phải là đồng tiền ảo như Bitcoin mà là đầu tư tài chính, hay hơn nhiều", "chỉ có lãi, không bao giờ lỗ", "toàn những tập đoàn tài chính lớn của thế giới tham gia, nó cũng là một dạng cổ phiếu thôi mà. Cứ thấy lời là đặt lệnh bán, muốn lỗ cũng không được".

"Tôi đầu tư gói 23 triệu đồng. Mới một tháng đã kiếm được 500 đô-la rồi. Đây, để tôi chơi cho mọi người thấy kiếm tiền dễ vô cùng luôn nhé" - vừa nói, Nguyễn Văn Tú (ngụ thị xã Gia Nghĩa) vừa cầm chiếc smartphone thao tác nhoay nhoáy các mã lệnh đặt. Sau một hồi, Tú reo lên và giơ điện thoại cho mọi người xem: "Đây nhé, lời được 50 đô-la rồi nhé. Chỉ cần tranh thủ thời gian, thay vì lướt Facebook hay xem những thứ tào lao khác, đầu tư vào mấy cái này chỉ tốn thời gian nhưng lại có thật nhiều tiền".

Những lời có cánh

Thấy tôi nghi ngờ khi hỏi đi hỏi lại rằng dễ như vậy thì ai chơi chẳng được, Tú xua tay, rối rít: "Thiệt ra thì không dễ lắm đâu. Phải có đầu óc mới được chứ. Biết khi nào mua vào, khi nào bán ra nên đồng Lina đa phần là cán bộ, công nhân viên chức đầu tư, chứ nông dân cũng có nhưng ít".

Vẫn những lời có cánh được Vân chào mời triệt để. Mỗi khi gặp được "nhà đầu tư tiềm năng", bao giờ Vân cũng khoe có hệ thống gồm người này, người kia với các chức danh rổn rảng liền kề, nào là giám đốc, phó giám đốc dự án cùng giá trị tài sản tiền tỉ, nhờ đầu óc nhạy bén để trở thành nhà đầu tư tài chính nên mới có số tài sản đáng mơ ước ấy.

Vẫn chưa hết, Vân chìa điện thoại ra cho chúng tôi xem hình ảnh của các nhà đầu tư trúng những chuyến du lịch Dubai, châu Âu.

Quả thật, khi nghe những lời diễn giải, thuyết phục của Vân cùng nhóm tư vấn, nhiều người ngả nghiêng với những viễn cảnh mà họ vẽ ra. Nào là đầu tư vào đồng Lina là đầu tư vào đồng tiền quốc tế, không phải chịu thuế nên lãi suất cao, rủi ro thấp; nào là được quản lý bằng quỹ tiền tệ quốc tế công khai, minh bạch...

Những lời rủ rỉ của Vân quả nhiên có tác dụng. Tùng là giáo viên, được Vân gọi điện mời uống cà phê để nghe tư vấn. Khi thấy Tùng chăm chú hỏi kỹ hơn cách thức chơi, những người tư vấn đi cùng Vân bồi thêm. Rồi Tùng quyết luôn tại chỗ gói đầu tư 22 triệu đồng.

Tùng đặt mã, mở tài khoản và trở thành nhà đầu tư tài chính với đồng Lina. Tôi thì xin khất vì không mang theo tiền. Nghe vậy, Vân hồ hởi ngỏ ý sẵn sàng cho tôi mượn tiền để đầu tư ngay rồi trả lại sau cũng được. Vân vẫn cố gắng thuyết phục tôi bằng cách đưa xem các tin nhắn lợi nhuận từ công ty chuyển vào tài khoản của hắn. Tôi vẫn lắc đầu vì ngại.

"Bình triệu phú" - người đi cùng Vân, được giới thiệu là giám đốc dự án - cũng mở điện thoại cho tôi xem hình chụp bằng khen của UBND một thành phố lớn tặng ông Mitchell Phạm - giám đốc của công ty mà Bình và Vân đang làm việc. "Thế này thì hết nghi ngờ lừa đảo rồi nhé" - "Bình triệu phú" tắt điện thoại, nhìn tôi cười cười.

Những ngày sau đó, điện thoại của tôi luôn trong tình trạng "cháy máy" khi Vân liên tục nhắn tin, gọi điện hỏi quyết định chọn mua gói nào để hắn lập tài khoản cho tôi đầu tư. Vân vẫn câu nói lập lờ: "Trễ một ngày là thiệt hại cả mớ tiền".

Thấy tôi không mặn mà gì với chuyện đầu tư, Vân hờn dỗi, dằn hắt: "Tao thương mày, chỉ cho cách kiếm tiền nhanh nhất, đơn giản nhất mà không biết chớp lấy thời cơ. Cứ thế này mày không bao giờ khá được".

Dường như để thuyết phục tôi, Vân không ngừng đưa ra ví dụ với những con người cụ thể mà chúng tôi từng quen mặt, biết tên: "Nói đâu xa, như ông xã Vân nè, lúc đầu đâu có tin, bảo là như tiền ảo Bitcoin đào mãi mà chẳng thấy đâu, chỉ là trò lừa gạt. Nhưng khi mình tham gia, tiền lời đủ cho cả nhà cùng đi du lịch vui chơi thoải mái cả tuần ở nước ngoài thì ông xã thay đổi cách nhìn và bây giờ cơ quan ổng cũng quá trời người tham gia luôn. Như chị Thắm văn thư cơ quan mình mới tham gia mà tuần rồi đã có 200 đô-la tiền lãi chạy về tài khoản".

Không như tôi chẳng "có gan làm giàu", 6 người tham gia buổi tư vấn cùng tôi hôm rồi thì 4 người đã mở tài khoản mua gói đầu tư ít nhất là 11 triệu đồng, có người đầu tư đến 300 triệu đồng.

Vỡ mộng

Nhưng điều tôi ngần ngại đã xảy ra.

Hôm rồi gặp nhau, Đàm Thị Huyền (ngụ xã Đắk Sôr, huyện Krông Nô) ôm lấy tôi, nức nở: "Mất hết rồi mày ơi. Tao mua gói 11 triệu đồng, sau 20 ngày nó cho 80 USD tiền lãi, sau đó không thấy đâu nữa. Gọi điện hỏi thì nó nói không biết. Mà không có cái hợp đồng nào cả, biết làm sao đây?".

Không như Huyền chỉ mất tiền, gia đình chị Văn Thị Thanh Hoa (ngụ phường Nghĩa Đức, thị xã Gia Nghĩa) còn đứng trên bờ vực ly hôn khi Hoa giấu chồng đi vay nóng tiền để đầu tư theo tư vấn của một nhóm người đến từ một công ty có trụ sở tại TP Buôn Ma Thuột. Tháng đầu cũng thấy tiền chảy về tài khoản ào ào, càng đầu tư nhiều, tiền lãi về càng nhiều càng thấy ham. Không chỉ lấy hết số tiền vợ chồng tích lũy được mang đi đầu tư vào Irobottrade, Hoa còn vay nóng để đầu tư, mong mau chóng giàu có như những nhà tư vấn.

Tháng thứ nhất, tiền lãi về tài khoản "leng keng", tháng thứ hai tiền tiếp tục chảy về, tháng thứ ba cả tiền lẫn nhà tư vấn chẳng biết biến đằng nào, tìm đến địa chỉ ghi trên tấm card thì trụ sở gọi là công ty của họ đã trả nhà thuê từ bao giờ. Hoa không thể giấu chồng khi các con nợ kéo đến tận cơ quan Hoa làm việc để đòi nợ. Chịu hết xiết, trong nhà còn thứ gì có thể bán được thì Hoa bán hết để trả nợ, gia đình lục đục chẳng ngày nào yên.

Tùng cũng vừa bị đồng Lina "nuốt" hơn 100 triệu đồng. Hắn buông tiếng thở dài, xót xa: "Đúng là không có cái ngu nào giống cái ngu nào. Lấy tiền thật mua tiền ảo. Tự nguyện đưa tiền cho người ta. Coi như tai nạn của đi thay người. Cũng tại mình tham thì thâm. Tôi xin chừa từ đây".

Khi chúng tôi kể cho Vân nghe những chuyện vì đầu tư tài chính mà tán gia bại sản, Vân hì hì: "Xui thì chịu. Bọn tư vấn có đứa nào nghèo đâu. Được ăn cả ngã về không?". Vậy mà hôm qua, nghe tin Vân kêu người bán nhà, bán rẫy cà phê để trả tiền vay mượn đầu tư đồng Lina.

Đầu tư tài chính với đồng Lina hay Irobottrade thì rốt cuộc cũng chỉ là "biến tướng" của đồng tiền ảo, khi những đồng tiền thật ra đi không trở lại.

Ban Tổ chức cuộc thi phóng sự - ký sự 2019 trên Báo Người Lao Động đã nhận được tác phẩm tham dự của các tác giả: Lê Công Hội (Ông cổ hủ xứ Mường), Chung Thanh Huy (Thắm màu làng chiếu Định Yên), Mạnh Hào (Để mình hát xẩm cho mà nghe!), Phạm Xuân Dũng (Trên đỉnh Sa Mù), Đỗ Quang Tuấn Hoàng (Nghiên cứu mỹ thuật để "gặp gỡ" ông ngoại), Ngô Văn Tuấn (Vườn cây của Huệ), Trương Thanh Liêm (Ông Lộc đa năng), Hồ Thị Xuân Đà (Cô giáo Nguyễn Thị Hồng Phượng), Huỳnh Văn Nguyệt (Nữ tỉ phú Nguyễn Thị Nga)...

Trân trọng cảm ơn các tác giả và rất mong tiếp tục nhận được tác phẩm mới.

CÁC ĐƠN VỊ ĐỒNG HÀNH:

Bài và ảnh: Thủy Vũ