Đầu tư thủy lợi phát triển nông nghiệp
Phát triển sản xuất nông nghiệp không thể thiếu nguồn nước tưới, nhất là canh tác lúa nước. Xác định tầm quan trọng của nguồn nước, thời gian qua, các địa phương trong tỉnh đã tập trung nguồn lực đầu tư xây dựng các công trình thủy lợi, tạo điều kiện cho người dân khai hoang, mở rộng diện tích lúa nước.

Cơ quan chuyên môn kiểm tra đập đầu mối công trình thủy lợi Tống Sống, bản Làng Dung, xã Ma Thì Hồ (huyện Mường Chà).
Sau gần 1 năm thi công, cuối năm 2024, công trình thủy lợi Tống Sống, bản Làng Dung, xã Ma Thì Hồ (huyện Mường Chà) đã hoàn thành, bàn giao và đưa vào sử dụng. Từ nguồn vốn chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025, công trình được đầu tư xây mới với hệ thống đập đầu mối và tuyến kênh dẫn nước dài hơn 1km. Thủy lợi Tống Sống có nhiệm vụ cung cấp nước tưới đảm bảo cho 8ha ruộng lúa hiện có và 4ha khai hoang thêm của người dân. Việc đầu tư công trình thủy lợi tại khu vực này đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện sản xuất nông nghiệp và nâng cao đời sống người dân địa phương.
Ông Sùng A Phong, người dân bản Làng Dung chia sẻ: “Hiện nay, cả bản có hơn 80 hộ, với trên 400 nhân khẩu. Dân bản sinh sống chủ yếu dựa vào làm nương và ruộng lúa nước. Vì vậy, nguồn nước tưới, tiêu đóng vai trò hết sức quan trọng. Năm ngoái, bản được đầu tư công trình thủy lợi, phục vụ khai hoang lúa nước, bà con phấn khởi lắm. Hệ thống thủy lợi được đầu tư xây dựng tạo tiền đề thúc đẩy dân bản tập trung canh tác, mạnh dạn áp dụng tiến bộ kỹ thuật, đưa giống cây trồng mới vào sản xuất. Quan trọng hơn khi có đất sản xuất bà con không phá rừng làm nương mà tập trung canh tác ruộng lúa nước”.

Công trình thủy lợi hoàn thành, người dân tiến hành khai hoang ruộng lúa nước ngay cạnh kênh dẫn nước.
Đối với huyện vùng cao, việc xây dựng công trình thủy lợi sẽ cải thiện đáng kể điều kiện canh tác, giảm bớt sự phụ thuộc vào tự nhiên. Hệ thống kênh mương được kiên cố hóa giúp người dân chủ động sản xuất, nâng cao hiệu suất sử dụng nước. Hiện nay, xã Nậm Kè (huyện Mường Nhé) có hơn 300ha lúa nước song chỉ 2 - 3ha lúa 2 vụ, còn lại hầu hết canh tác 1 vụ vì không có nước tưới. Đáp ứng nhu cầu phát triển sản xuất nông nghiệp trên địa bàn xã, huyện Mường Nhé đã phân bổ nguồn vốn đầu tư xây dựng công trình thủy lợi tại bản Nậm Kè. Công trình cung cấp nước tưới cho 26,1ha lúa 2 vụ của các bản khu vực trung tâm xã Nậm Kè, đảm bảo nguồn nước ổn định cho sản xuất, hạn chế tình trạng phá rừng và tập quán du canh du cư, đáp ứng mục tiêu chung Đề án phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh trên địa bàn huyện Mường Nhé. Trong quá trình thi công, chính quyền địa phương thường xuyên bàn bạc và trao đổi với Ban Quản lý dự án và phát triển quỹ đất huyện để có những thay đổi phù hợp với tình hình sản xuất thực tế.
Ông Nguyễn Tiến Thành, Bí thư Đảng ủy xã Nậm Kè (huyện Mường Nhé) cho biết: Địa phương đã trao đổi với đơn vị thi công điều chỉnh tuyến kênh sao cho phù hợp với điều kiện sản xuất thực tế của bà con. Khu vực nào đã đảm bảo về nước tưới, chúng tôi đề nghị chuyển tuyến kênh hướng đến vị trí chân ruộng thiếu nước sản xuất. Nhờ đầu tư xây dựng một số công trình thủy lợi, bà con có thể phát triển canh tác lúa nước 2 vụ, thay vì chỉ sản xuất 1 vụ như trước rất lãng phí. Và thực tế đã chứng minh, việc canh tác lúa nước cho sản lượng và hiệu quả kinh tế cao hơn hẳn so với lúa nương và một số cây trồng trên nương khác. Vì thế, việc đầu tư các công trình thủy lợi góp phần quan trọng làm thay đổi tư duy, tập quán canh tác manh mún, sản xuất chủ yếu phụ thuộc vào thiên nhiên của người dân.
Hầu hết người dân Điện Biên sinh sống bằng sản xuất nông nghiệp. Việc phát triển hệ thống thủy lợi là điều kiện tiên quyết để nâng cao năng suất sản xuất lúa và cây trồng khác. Những năm qua, tỉnh đã tập trung huy động nguồn lực xây dựng, cải tạo và nâng cấp các công trình thủy lợi, tuy nhiên vẫn còn không ít khó khăn cần giải quyết. Hiện nay, toàn tỉnh có gần 1.000 công trình thủy lợi, gồm hồ chứa, đập dâng, trạm bơm và hệ thống kênh mương; cung cấp nước tưới đất canh tác, sản xuất nông nghiệp. Dù đã đầu tư xây dựng thủy lợi nhưng một số công trình chưa phát huy hiệu quả như mong đợi. Nguyên nhân bởi quá trình khảo sát, thiết kế chưa sát thực tế địa hình hay tình trạng công trình xuống cấp, hư hỏng... ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất nông nghiệp.

Đầu tư công trình thủy lợi giúp nhiều diện tích lúa có thể canh tác 2 vụ/năm.
Dù còn nhiều khó khăn, nhưng với chính sách hỗ trợ hợp lý và sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền các cấp, toàn tỉnh sẽ tập trung nâng cấp, cải tạo các công trình thủy lợi cũ, xây dựng mới công trình thủy lợi phù hợp địa hình, từng bước hoàn thiện hệ thống thủy lợi. Điều này không chỉ đảm bảo nguồn nước tưới tiêu cho hàng chục nghìn héc ta lúa, các loại cây trồng mà còn góp phần nâng cao đời sống người dân, hướng đến phát triển nông nghiệp ổn định và bền vững.