Đẩy mạnh chỉnh trang đô thị ven kênh, rạch

Tuyến kênh từ đường Dương Quảng Hàm, phường 5, quận Gò Vấp đến sông Vàm Thuật (Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh) dài hơn 1km. Do bờ kênh cũ, sạt lở, nhiều người tùy tiện xả rác xuống dòng kênh khiến nơi đây trở thành bãi rác lớn, nước đen ngòm, mùi hôi thối bốc lên nồng nặc, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân và làm mất mỹ quan đô thị. Khắc phục vấn đề này, mới đây, UBND TP Hồ Chí Minh đã triển khai dự án nạo vét lòng kênh và xây kè, công trình cấp thoát nước, trải nhựa bờ kênh, trồng thêm hoa, cây xanh, tạo mỹ quan đô thị, không gian thoáng mát, khắc phục tình trạng ngập nước thường xuyên xảy ra khi có những trận mưa lớn. Bà Huỳnh Thị Uyên, ngụ tại phường 5 cho hay: “Từ ngày tuyến kênh được hồi sinh, nơi đây, mỗi sáng, chúng tôi thường đến đi bộ, tập thể dục-thể thao, thư giãn nên bà con rất phấn khởi”.

Tuyến kênh ở đường Dương Quảng Hàm, quận Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh được nâng cấp, cải tạo.

Còn tại tuyến đường Hoàng Sa, Trường Sa dọc theo kênh Nhiêu Lộc-Thị Nghè chảy qua nhiều quận ở trung tâm thành phố sau nhiều năm cải tạo, giờ đã không còn cảnh nhà ổ chuột, nước kênh đen ngòm mà thay vào đó là dòng nước trong xanh, đàn cá tung tăng bơi lội, cảnh quan môi trường xanh, sạch, đẹp, tạo điểm nhấn về mỹ quan đô thị, khiến nơi đây trở thành những khu phố sầm uất, tuyến du lịch đường sông hấp dẫn du khách. Đây là một vài tuyến kênh, rạch trong số nhiều tuyến kênh, rạch đã được TP Hồ Chí Minh nạo vét, nâng cấp, cải tạo đem lại hiệu quả cao trong nhiều năm qua.

TP Hồ Chí Minh có hệ thống kênh, rạch chằng chịt là tiềm năng lớn về phát triển kinh tế, thương mại, dịch vụ, giao thông vận tải, du lịch, giải trí và tạo điểm nhấn về mỹ quan đô thị đặc trưng của thành phố. Tuy nhiên, hiện vẫn còn nhiều lòng sông, kênh, rạch bị bồi lắng, làm tắc nghẽn dòng chảy, gây ô nhiễm môi trường, làm mất mỹ quan đô thị. Nguyên nhân chính là do tốc độ đô thị hóa nhanh, không ít người dân khó khăn đã tự san lấp mở rộng mặt bằng để làm nhà tạm, lụp xụp ven các tuyến sông, kênh, rạch để mưu sinh. Ý thức lại hạn chế, nhiều người còn xả rác tùy tiện xuống dòng kênh, rạch, gây ô nhiễm môi trường, tắc nghẽn dòng chảy...

Nhận rõ những vấn đề trên, trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP Hồ Chí Minh nhiệm kỳ 2020-2025 xác định chủ trương triển khai các dự án di dân trên các kênh, rạch, cải tạo kênh, rạch, phát triển kè bờ sông, dịch vụ ven sông là một trong những nội dung thực hiện chương trình đột phá của thành phố về phát triển hạ tầng đô thị. Đây là chủ trương, vấn đề lớn cần nhiều kinh phí, nguồn lực và lộ trình, bước đi, kế hoạch cụ thể, khoa học phù hợp với từng địa bàn, tập quán, văn hóa của người dân.

Để thực hiện mục tiêu trên, thành phố đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, trong đó trọng tâm là các giải pháp về nguồn lực, xây dựng cơ chế, chính sách và các nguyên tắc về tài chính, đất đai đặc thù. UBND TP Hồ Chí Minh cũng tổ chức tốt các hội thảo và thành lập các tổ nghiên cứu chuyên sâu để phân loại, phân vùng triển khai dự án nhằm bảo đảm đúng kế hoạch, quy hoạch, hiệu quả và đúng pháp luật, phát huy tốt nguồn lực tại chỗ. Trong thực hiện, thành phố quan tâm ưu tiên triển khai các công trình, dự án ở khu vực trung tâm, dự án gắn liền với di tích lịch sử văn hóa, các khu vực có những công trình hạ tầng, như đường sắt đô thị, cầu qua sông, đường ven sông, khu vực bị ô nhiễm nghiêm trọng... Việc cải tạo, chỉnh trang đô thị ven sông, kênh, rạch cũng được thành phố chỉ đạo theo hướng xây dựng không gian kiến trúc, kỹ thuật phù hợp với không gian văn hóa, đặc trưng của từng địa bàn cụ thể, nhằm bảo tồn, phát huy những nét đẹp, tiềm năng, giá trị của những dòng sông, kênh, rạch, tạo điểm nhấn về mỹ quan đô thị văn minh, hiện đại gắn với thực hiện hiệu quả các chương trình, mục tiêu phát triển kinh tế-văn hóa-xã hội và củng cố quốc phòng, an ninh. Các địa phương cũng đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người dân về vị trí, vai trò của các dự án, đồng thời chủ động lấy ý kiến người dân có đất cần phải thu hồi để cải tạo, bảo đảm công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư cho người dân cũng như chăm lo tốt quyền lợi chính đáng của người dân theo quy định pháp luật. Thành phố cũng tăng cường hợp tác quốc tế, đẩy mạnh ứng dụng khoa học- công nghệ nhằm triển khai thực hiện hiệu quả những dự án chỉnh trang đô thị, hồi sinh các dòng kênh “chết”, bảo vệ môi trường, nâng cao đời sống nhân dân, xây dựng thành phố văn minh, hiện đại.

Bài và ảnh: NGUYỄN DUY