Đẩy mạnh sản xuất và tiêu dùng bền vững, hướng tới nền kinh tế tuần hoàn
Nhằm tổng kết hoạt động năm 2022, định hướng và đẩy mạnh các hoạt động thuộc Chương trình hành động quốc gia về Sản xuất và Tiêu dùng bền vững năm 2023 và những năm tiếp theo, ngày 19/7/2023, tại thành phố Nha Trang, Bộ Công Thương đã tổ chức 'Hội nghị toàn quốc về sản xuất và tiêu dùng bền vững năm 2023'.
Tham dự hội nghị có đại diện các Bộ, ngành liên quan, Sở Công Thương các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Trung tâm Khuyến công, Trung tâm Tiết kiệm năng lượng, các đơn vị, các tổ chức, cá nhân quan tâm đến hoạt động sản xuất sạch hơn, sản xuất và tiêu dùng bền vững.
Sản xuất và tiêu dùng bền vững là một trong những mục tiêu quan trọng trong 17 mục tiêu thiên niên kỷ về phát triển bền vững của Liên hợp quốc. Triển khai mục tiêu về sản xuất và tiêu dùng bền vững, Việt Nam xác định đây là một mục tiêu quan trọng và đưa sản xuất và tiêu dùng bền vững vào kế hoạch quốc gia thực hiện các mục tiêu thiên niên kỷ phát triển bền vững tại Việt Nam. Năm 2016, Thủ tướng Chính phủ lần đầu tiên phê duyệt Chương trình hành động quốc gia về Sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2016 - 2020. Tiếp đó, năm 2020, tại Quyết định số 889/QĐ-TTg ngày 24/6/2020 phê duyệt Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2021-2030.
Từ năm 2016 đến nay, Bộ Công Thương đã xây dựng và thực hiện kế hoạch hàng năm triển khai Chương trình hành động quốc gia, cụ thể: hỗ trợ các tỉnh xây dựng kế hoạch thực hiện Chương trình hành động quốc gia; Xây dựng các định mức tiêu hao nguyên vật liệu trong sản xuất; Xây dựng các hướng dẫn kỹ thuật về thiết kế bao bì và sản phẩm để tuần hoàn nguyên nhiên liệu; Xây dựng các mô hình và hướng dẫn kỹ thuật về sản xuất và tiêu dùng bền vững; Xây dựng và hướng dẫn các mô hình kinh tế tuần hoàn; Tuyên truyền, phổ biến và nâng cao năng lực về sản xuất và tiêu dùng bền vững.
Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Trịnh Quốc Vũ - Phó Vụ trưởng Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững, Bộ Công Thương nhấn mạnh: “Sản xuất và tiêu dùng bền vững có vai trò quan trọng trong đời sống, nhằm phát triển kinh tế hiệu quả, bảo vệ môi trường, xóa đói giảm nghèo và tái cơ cấu nền kinh tế. Đẩy mạnh sản xuất và tiêu dùng bền vững cũng góp phần thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững. Các hoạt động sản xuất và tiêu dùng bền vững cần được triển khai đồng bộ, tập trung vào các hành động có tính đột phá, bổ sung và gắn kết các nội dung vào các chương trình liên quan hiện có.”
Năm 2022, để triển khai hiệu quả Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững, Bộ Công Thương đã ban hành Quy chế hoạt động của Chương trình nhằm thống nhất từ Trung ương đến địa phương trong quá trình triển khai thực hiện.
Căn cứ vào danh mục nhiệm vụ năm 2022, Bộ Công Thương đã tập trung triển khai các nhiệm vụ, dự án nhằm đạt được mục tiêu đề ra như rà soát, bổ sung, xây dựng và hoàn thiện chính sách về sản xuất và tiêu dùng bền vững. Trong đó, tập trung xây dựng định mức tiêu hao nguyên liệu cho các ngành giấy, nhựa, dệt may; Khai thác và sử dụng bền vững tài nguyên, phát triển nhiên liệu , vật liệu tái tạo, tái sinh; Thúc đẩy sản xuất sạch hơn, sản xuất sản phẩm thân thiện môi trường và đẩy mạnh áp dụng mô hình và liên kết bền vững theo chuỗi vòng đời sản phẩm; Phát triển hệ thống phân phối, tiêu dùng bền vững, xuất nhập khẩu bền vững; Triển khai áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn trong một số lĩnh vực chế biến, chế tạo; Đặc biệt, truyền thông nâng cao nhận thức của cộng đồng về sản xuất và tiêu dùng bền vững.
Nhằm đẩy mạnh hơn nữa việc triển khai các hoạt động Sản xuất và tiêu dùng bền vững, năm 2023, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục phối hợp với các Bộ, cơ quan ban ngành và địa phương triển khai thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến các nhóm nhiệm vụ ưu tiên nhằm thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững, thay đổi thói quen tiêu dùng của các tầng lớp nhân dân, nâng cao ý thức cộng đồng và thúc đẩy quá trình sản xuất bền vững, tiêu dùng bền vững hướng đến nền kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam.
Tại Hội nghị, đại điện Sở Công thương Hà Nội đã chia về kinh nghiệm triển khai các hoạt động sản xuất và tiêu dùng bền vững trên địa bàn thành phố Hà Nội. Theo đó, năm 2022, Sở Công Thương Hà Nội đã đẩy mạnh truyền thông về sản xuất và tiêu dùng bền vững; xây dựng mạng lưới liên kết hợp tác sản xuất và tiêu dùng bền vững theo các ngành; cũng như hỗ trợ kỹ thuật đánh giá sản xuất sạch hơn cho các cơ sở sản xuất công nghiệp, kinh doanh thương mại, dịch vụ trong lĩnh vực công thương.
Hội nghị cũng dành nhiều thời gian để các đại diện doanh nghiệp trao đổi các giải pháp hạn chế rác thải nhựa, áp dụng tiêu dùng bền vững trong quản lý rác thải nhựa; chia sẻ những kinh nghiệm áp dụng sản xuất và tiêu dùng bền vững trong ngành dệt nhuộm; cũng như công nghệ khí hóa kinh tế tuần hoàn từ rác, để từng bước hoàn thành kế hoạch Chương trình quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững năm 2023 và những năm tiếp theo.
Trong những năm tới, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục huy động các nguồn lực để hỗ trợ, đồng hành cùng các Sở Công Thương và các đơn vị tư vấn, các hiệp hội để thúc đẩy triển khai các hoạt động về sản xuất và tiêu dùng bền vững tại các doanh nghiệp, các địa phương. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, Chương trình còn nhiều khó khăn, đặc biệt là khó khăn về nguồn lực cho Chương trình nên các hoạt động còn hạn chế.
Tại Hội nghị này, ngoài việc chia sẻ kinh nghiệm, các hoạt động, các đại biểu sẽ đề xuất các ý kiến, giải pháp về giải quyết khó khăn trong huy động nguồn lực; Khó khăn vướng mắc khi thực hiện tại địa phương và doanh nghiệp; Đề xuất các ý tưởng, nhiệm vụ và mong muốn của doanh nghiệp để thực hiện trong những năm tới.
Sản xuất và tiêu dùng bền vững hướng tới phát triển kinh tế tuần hoàn đang trở thành xu hướng của các quốc gia, nhất là khi nguồn tài nguyên trên thế giới ngày càng cạn kiệt. Tại Việt Nam, kinh tế tuần hoàn đã được xác định là một trong những định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2021-2030.
Chuyển dịch năng lượng, sử dụng năng lượng tiết kiệm và nâng cao hiệu quả của Chương trình Quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững (SCP) được coi là những trụ cột quan trọng mà Bộ Công Thương đang triển khai, nhằm góp phần hiện thực hóa mục tiêu Netzero vào năm 2050 theo cam kết của Chính phủ Việt Nam tại COP26 (khẳng định tại COP27).