Đẩy mạnh xây dựng lưu trữ số của ngành lưu trữ Việt Nam
Xây dựng lưu trữ số là sứ mệnh của ngành lưu trữ trong bối cảnh Chính phủ điện tử, Chính phủ số. Đó là khẳng định của ông Đặng Thanh Tùng, Cục trưởng Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước trong lễ kỷ niệm 75 năm ngày truyền thống ngành lưu trữ Việt Nam (3/1/1946 – 3/1/2020) tại Hà Nội ngày 25/12/2020.
Phát biểu tại buổi lễ, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Duy Thăng nhấn mạnh: Công tác văn thư, lưu trữ có vai trò, giá trị vô cùng to lớn trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, là sản phẩm của hoạt động lãnh đạo và quản lý và là nguồn thông tin gốc phản ánh một cách toàn diện đầy đủ, chân thực mọi mặt hoạt động của đời sống xã hội, của một quốc gia, một địa phương, một cơ quan, tổ chức (trực tiếp ghi lại).
Chính vì vậy, ngay từ những ngày đầu thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, ngày 3/1/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ban hành Thông đạt số 1C/VP để chỉ đạo việc quản lý công tác công văn giấy tờ và công tác lưu trữ của Nhà nước. Thông đạt bước đầu thể hiện sự quan tâm đúng đắn và kịp thời của Đảng và Nhà nước đối với việc quản lý công tác công văn giấy tờ và công tác lưu trữ. Nội dung Thông đạt cũng là tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt quá trình xây dựng hệ thống cơ quan quản lý và chế độ quản lý công tác công văn giấy tờ và công tác lưu trữ ở các giai đoạn tiếp theo.
Cục trưởng Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước Đặng Thanh Tùng cũng chia sẻ Thông đạt số 1C-VP được Chủ tịch Hồ Chí Minh ký ngày 3/1/1946 nhấn mạnh giá trị đặc biệt của tài liệu lưu trữ đối với phương diện kiến thiết quốc gia. Đối với ngành lưu trữ Việt Nam, đây là ngày có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Năm 2007, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định chọn ngày này là ngày Lưu trữ Việt Nam.
Trong nhiều năm qua, ngành lưu trữ Việt Nam không ngừng trưởng thành, lớn mạnh về mọi mặt và đã đóng góp quan trọng vào thành tựu chung của đất nước, được Đảng, Nhà nước, xã hội ghi nhận, đánh giá cao, đặc biệt trong bối cảnh xây Chính phủ điện tử hiện nay. Không dừng lại ở việc hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật; hay đưa nhiều tài liệu có giá trị phục vụ các nhu cầu của xã hội và góp phần vào sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, ngành lưu trữ Việt Nam đã từng bước vươn mình, hội nhập với thế giới .
Hiện nay, lưu trữ Việt Nam là một trong 160 thành viên loại A trên tổng số 1.693 thành viên của ICA. Về hợp tác song phương, Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước Việt Nam đã thiết lập quan hệ hợp tác và ký kết các Biên bản ghi nhớ, Thỏa thuận hợp tác với các cơ quan lưu trữ của 10 nước trong khu vực và trên thế giới.
“Cách mạng công nghiệp 4.0 với đặc trưng phát triển dựa trên nền tảng internet vạn vật và trí tuệ nhân tạo đang làm thay đổi căn bản nền sản xuất của thế giới. Bối cảnh đó đòi hỏi sự thay đổi phương thức, cách thức lãnh đạo của bộ máy chính quyền, dẫn đến sự hình thành và phát triển chính phủ điện tử, nhằm thích ứng với yêu cầu quản lý trong hiện tại và tương lai.
Có thể nói, sứ mệnh của ngành lưu trữ không chỉ đang gìn giữ những tài liệu, tư liệu lịch sử quốc gia mà còn có giá trị cho toàn nhân loại và đấy cũng là sứ mệnh chung của ngành lưu trữ trên thế giới. Sứ mệnh của các lưu trữ Việt Nam là gìn giữ cho thế hệ tương lai những thông tin, tài liệu số đang ghi lại lịch sử thời kỳ hiện tại. Nói cách khác, xây dựng Lưu trữ số chính là sứ mệnh của ngành Lưu trữ trong bối cảnh Chính phủ điện tử, Chính phủ số”. Ông Đặng Thanh Tùng nhấn mạnh.
Tại lễ kỷ niệm, các đại biểu có dịp lắng nghe nhiều câu chuyện xúc động về ngành văn thư lưu trữ Việt Nam trong quá trình bảo quản, gìn giữ các tài liệu, tư liệu từ thời chiến đến thời bình. Dịp này, Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước cũng đã khai mạc trưng bày “Quốc hiệu và Kinh đô nước Việt trong tài liệu lưu trữ”.
Trưng bày giới thiệu đến công chúng những mộc bản quý (Di sản tư liệu thế giới Mộc bản triều Nguyễn) và một số tài liệu lưu trữ có nội dung về Quốc hiệu và Kinh đô của nước ta từ thời Hùng Vương dựng nước cho đến nay. Đây là những tư liệu lịch sử, bằng chứng thể hiện khát vọng, ý chí độc lập, tinh thần tự tôn, tự hào dân tộc của các bậc tiền nhân nước Việt. Tuy nhiên, thay vì chỉ trưng bày các bản sao, mô phỏng như trước đây, phần lớn tư liệu hiện vật được trưng bày lần này đều là phiên bản đã được số hóa.