Đẩy nhanh tiến độ các dự án Chương trình mục tiêu quốc gia với quyết tâm còn nước còn tát

Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Trần Anh Tuấn phát biểu kết luận tại buổi làm việc.

Tỷ lệ giải ngân thấp

Báo cáo tại buổi làm việc, ông Nguyễn Ngọc Tân - Phó Giám đốc phụ trách BQL đầu tư xây dựng tỉnh Quảng Nam cho biết, đơn vị được giao quản lý vốn các Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững trên địa bàn các huyện Nam Trà My, Bắc Trà My, Nam Giang, Phước Sơn, Hiệp Đức, Đông Giang, Tây Giang (trước đây) trong năm 2025 là 973,731 tỷ đồng. Đến nay, tổng số vốn đã giải ngân là 422,964 tỷ đồng, đạt 43,44%. Trong đó, tỷ lệ giải ngân cao nhất là BQL Khu vực Tây Giang đạt 66,11%; tỷ lệ giải ngân thấp nhất là BQL Khu vực Phước Sơn chỉ đạt 29,71%.

Các địa phương giải ngân thấp, không đạt yêu cầu đề ra có nhiều nguyên nhân, cụ thể: Công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng (BT GPMB) một số dự án gặp nhiều khó khăn, vướng mắc; một số địa phương (xã) chưa có cán bộ có chuyên môn để phối hợp trong công tác BT GPMB dẫn đến có các dự án triển khai dở dang và có dự án chưa triển khai được dự án; việc bồi thường hỗ trợ tài sản trên đất gặp khó khăn, do vướng đất quy hoạch 3 loại rừng. Mặc dù, trên thực tế là người dân canh tác từ trước thời điểm quy hoạch được duyệt. Do đó, phải chờ các quyết định điều chỉnh các loại đất này theo quy hoạch thuộc phạm vi ảnh hưởng các công trình, mới có thể tiến hành bồi thường, hỗ trợ theo đúng quy định hiện hành. Bên cạnh đó, chính sách miễn giảm đất đai cho người đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh hiện đang lấy ý kiến các cơ quan ban ngành nên chưa đủ căn cứ để áp dụng cho việc bồi thường hỗ trợ cũng như chính sách hỗ trợ cấp giấy lần đầu.

Ngoài ra, giá vật tư vật liệu tăng đột biến và khan hiếm (cát, đá, đất đắp,…), hầu hết phải vận chuyển từ các khu vực khác, tỉnh khác, nhưng số lượng còn hạn chế so với nhu cầu thi công xây dựng các công trình, việc này làm ảnh hưởng lớn đến tiến độ thi công các dự án đang trong quá trình triển khai thực hiện. Thời tiết trên địa bàn các khu vực miền núi thường xuyên mưa lớn làm cho công tác thi công thường xuyên bị gián đoạn, đặc biệt là các đợt mưa lớn vừa qua đã gây ra sạt lỡ, hư hỏng một số công trình khó khắc phục được, dẫn đến chậm tiến độ và làm kéo dài thời gian hoàn thành dự án.

Đặc biệt, một số nhà thầu chưa tích cực triển khai thi công do gặp khó khăn về tài chính, không chủ động triển khai thi công tại hiện trường hoặc không đảm bảo nhân công, vật tư, thiết bị để thi công đảm bảo tiến độ làm kéo dài tiến độ thi công công trình, gây kéo dài thời gian thực hiện của dự án; nhân sự Ban quản lý (các viên chức) chuyển công tác về các xã, làm cho lực lượng chuyên môn thiếu hụt…

Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Trần Anh Tuấn (bên trái) khảo sát các dự án liên quan đến Chương trình MTQG tại xã Nam Trà My.

Phấn đấu làm việc với quyết tâm "còn nước còn tát"

Phát biểu kết luận tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Trần Anh Tuấn biểu dương, đánh giá cao một số BQL khu vực đã có nhiều cố gắng trong việc thực hiện việc giải ngân các dự án thuộc Chương trình MTQG, điển hình như Nam Giang, Tây Giang. Bên cạnh đó, Phó Chủ tịch Trần Anh Tuấn cũng phê bình một số đơn vị còn giải ngân chưa đạt yêu cầu.

Đối với việc thực hiện chủ trương sẽ kết thúc các BQL khu vực để bàn giao các dự án chưa hoàn thiện cho cấp xã vào đầu năm 2026, Phó Chủ tịch UBND thành phố Trần Anh Tuấn gợi ý các nhóm vấn đề để các BQL giải quyết nhằm đạt được các mục tiêu cũng như hoàn thành hồ sơ trước khi bàn giao. Thứ nhất là nhóm các dự án còn lệch nguồn kinh phí so với nguồn cơ quan chủ quản. Do đó cần phải thống nhất trước khi bàn giao. Thứ 2 là nhóm chưa xong hồ sơ, phải khẩn trương tập trung làm cho xong. Thứ 3 là thống kê các công trình đang thi công, tiến độ như thế nào, còn lại bao nhiêu phần trăm, phải có phân nhóm cụ thể, có văn bản cụ thể từng danh mục. Thứ 4 là nhóm nghiệm thu giai đoạn tại hiện trường, có biên bản nghiệm thu nhưng hiện nay chưa được giải ngân, chưa được thanh toán.

Thứ 5 là nhóm phân nguồn là công trình đã đưa vào sử dụng nhưng phải chờ quyết toán phần trăm thì phải lập cụ thể chi tiết. Các địa phương có báo cáo kết quả kiểm tra thực hiện theo số lượng công trình, từng công trình và quy mô phạm vi cấp xã trước đây, có phụ lục kèm theo. Khi nhà thầu đã có khối lượng và đã nghiệm thu thì phải thanh toán ngay, có trách nhiệm báo cáo Sở Tài chính quyết toán hoàn thành. Các BQL khu vực chịu trách nhiệm về độ chính xác nguồn, kết quả giải ngân, kiểm soát chặt chẽ quy mô giải ngân, khối lượng, nhiệm vụ từng chương trình dự án, đảm bảo cho công tác chuyển giao, bàn giao theo yêu cầu để chấm dứt mô hình BQL khu vực.

"Trên tinh thần trách nhiệm, chúng ta tiếp tục làm việc với quyết tâm "còn nước còn tát", còn thời gian làm việc phải nghiêm túc làm việc, không nên có tư tưởng ỷ lại, gác bút ngồi đó chờ ngày bàn giao. Do đó, các đơn vị cần làm việc ngay với các nhà thầu, xác định lại trách nhiệm của nhà thầu từ nay đến cuối năm để hoàn thành mục tiêu đề ra. Nghiêm cấm tuyệt đối khi chấm dứt mô hình Ban quản lý khu vực, dự án có khối lượng nhưng chưa thanh toán, nếu như vậy sẽ không được phép bàn giao"- Phó Chủ tịch Trần Anh Tuấn nhấn mạnh.

TRẦN TÂN