Đẩy nhanh tiến độ các dự án nhà ở xã hội

Dự án nhà ở xã hội Thủ Thiêm Green House sắp hoàn thành và đưa vào sử dụng trên đường Võ Chí Công, phường Cát Lái, Thành phố Hồ Chí Minh. (Ảnh: THẾ ANH)

Đây cũng là một trong những giải pháp quan trọng để thành phố hướng đến các mục tiêu dài hạn, bền vững, xây dựng thành phố trở thành đô thị văn minh, hiện đại, nghĩa tình.

Nhiều tín hiệu khởi động đáng mừng

Sau một thời gian triển khai chậm chạp, thậm chí là “đóng băng”, gần đây, nhiều dự án nhà ở xã hội trên địa bàn thành phố đã hoàn thành các thủ tục pháp lý để khởi công trở lại, mang theo nhiều hy vọng cho các đối tượng thụ hưởng. Mới đây, dự án nhà ở xã hội Thủ Đức có quy mô ba khối nhà cao bảy tầng với nhiều tiện ích phục vụ đã được khởi công. Dự án có tổng diện tích sàn gần 30.000m2 để cung cấp hơn 200 căn hộ ra thị trường. Đây là dự án trong quần thể khu dân cư công viên giải trí Hiệp Bình Phước nằm bên sông Sài Gòn có vị trí thuận lợi trong kết nối trực tiếp tới các tuyến giao thông huyết mạch.

Trước đó, dự án nhà ở xã hội tại số 4, Phan Chu Trinh (phường Bình Thạnh) cũng đã được khởi công để cung cấp gần 900 căn hộ. Khi hoàn thành, đưa vào sử dụng vào năm 2027 sẽ là dự án tái định cư cho người dân bị ảnh hưởng bởi dự án nạo vét, cải tạo môi trường, xây dựng hạ tầng rạch Xuyên Tâm cũng như các trường hợp khác. Lãnh đạo thành phố khẳng định, đây là một trong các dự án nhằm bảo đảm chỉ tiêu phát triển nhà ở cho thành phố.

Còn dự án Thủ Thiêm Green House đang bước vào những công đoạn thi công cuối cùng để bàn giao hơn 1.000 căn hộ vào quý IV năm nay. Dự án nhà ở xã hội này nằm mặt tiền đường Võ Chí Công, gần trung tâm thành phố với khoảng 15 phút di chuyển. Vị trí đó có thể tiếp cận thuận tiện với các tuyến đường huyết mạch chung quanh như Mai Chí Thọ, Huỳnh Tấn Phát, hệ thống metro,… cũng như di chuyển đến khu vực trung tâm, Quận 4, Quận 7 (cũ) trong khoảng 10-15 phút. Quá trình triển khai, tiến độ thi công dự án bảo đảm bởi trước khi khởi công, chủ đầu tư đã hoàn thiện toàn bộ pháp lý cùng với nguồn vốn được chủ động bố trí.

Những sự khởi động liên tiếp này là một tín hiệu đáng mừng. Tuy nhiên, trên thực tế, xét tổng thể, những kết quả cụ thể vẫn còn khiêm tốn, khi nhu cầu về nguồn nhà ở xã hội đang rất lớn, trong khi lại thiếu các dự án đưa ra thị trường một cách đều đặn. Vợ chồng anh chị Nguyễn Thái Linh, ngụ phường Hiệp Bình, là công nhân tại Khu chế xuất Linh Trung chia sẻ, cả hai lập nghiệp tại Thành phố Hồ Chí Minh đã hơn 15 năm, nhưng vẫn đang phải thuê trọ để ở. Thông qua nhiều lời giới thiệu, anh chị có tìm hiểu về các dự án nhà ở xã hội nhưng cơ hội vẫn chưa tới, khi thu nhập của hai vợ chồng chỉ khoảng hơn 20 triệu đồng/tháng. Hằng tháng, sau khi trừ các khoản chi phí, số tiền còn lại không đủ để vợ chồng sở hữu một căn nhà ở xã hội.

Thực tế, nhu cầu lớn là vậy nhưng nguồn cung lại rất nhỏ giọt. Theo báo cáo của Hiệp hội Bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh, trong 6 tháng đầu năm nay, bên cạnh một số dự án thương mại giá cao thì số lượng căn hộ nhà ở xã hội đưa ra thị trường rất hạn chế. Tính đến năm 2025, thành phố mới chỉ có sáu dự án hoàn thành với 2.745 căn hộ, bốn dự án khác với quy mô hơn 2.800 căn đang triển khai.

Theo chỉ tiêu, giai đoạn 2021-2025, thành phố phải hoàn thành chỉ tiêu 18 nghìn căn. Tuy nhiên, với thực tế đang triển khai, việc hoàn thành chỉ tiêu đề ra là gần như là bất khả kháng. Chung tay thực hiện đề án xây dựng ít nhất một triệu căn nhà ở xã hội trong giai đoạn 2021-2030 của Chính phủ, Thành phố Hồ Chí Minh sẽ đóng góp 199.400 căn. Như thế, từ nay đến năm 2030, nhiệm vụ này sẽ càng thêm nặng nề khi mà nhiều bất cập, hạn chế vẫn đang là những điểm nghẽn lớn chưa được tháo gỡ.

Gỡ các nút thắt để tăng tốc

Nêu dẫn chứng về những bất cập trong thủ tục đầu tư xây dựng, Hiệp hội Bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh nêu thực tế: Một số dự án đã tổ chức khởi công rầm rộ, nhưng sau đó lại ngưng triển khai do vướng các thủ tục về quy hoạch, pháp lý, dẫn đến chưa được cấp phép xây dựng. Thậm chí, để được cấp phép một dự án xây dựng nhà ở, doanh nghiệp phải mất nhiều năm để làm thủ tục và chờ đợi. Điều này, gây nên sự lãng phí rất lớn các nguồn lực của doanh nghiệp và xã hội.

Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh Lê Hoàng Châu cho rằng: Về mặt địa giới, Thành phố Hồ Chí Minh mới sẽ mở ra những cơ hội mới trong quy hoạch hạ tầng, giao thông, thuận lợi trong bố trí quỹ đất. Cộng với những điểm mới tích cực sau khi Nghị quyết số 201/2025/QH15 ngày 29/5/2025 của Quốc hội về thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội, thành phố sẽ có nhiều điều kiện thuận lợi để thực hiện mục tiêu trong giai đoạn tiếp theo. Tuy nhiên, để biến những thời cơ này thành các điều kiện thuận lợi, thành phố phải quyết tâm hơn nữa trong tháo gỡ điểm nghẽn về thủ tục hành chính, thủ tục pháp lý, quy hoạch cũng như nhiều nguồn lực khác.

Thành phố Hồ Chí Minh hiện có gần 14 triệu dân, trong đó, tỷ lệ người dân có nhu cầu về nhà ở là rất lớn, nhất là các đối tượng nhập cư, công nhân, viên chức,… Nhiều năm qua, đây cũng là những người có đóng góp rất lớn đối với sự phát triển của thành phố. Vì thế, trách nhiệm tạo chốn an cư cho các đối tượng của thành phố là hết sức cấp thiết và quan trọng.

Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Lộc Hà cho biết: Nhiệm vụ về phát triển nhà ở xã hội trong giai đoạn tới là rất nặng nề. Cho nên để hoàn thành chỉ tiêu, thành phố đã đưa vào hệ thống chỉ tiêu phát triển kinh tế-xã hội nhằm theo dõi, giám sát và chỉ đạo kịp thời. Thành phố cũng rà soát toàn diện quy hoạch các khu chức năng, dự báo quy mô dân số và nhu cầu thực tế để làm cơ sở cho công tác bố trí quỹ đất phù hợp. Đặc biệt, thành phố đẩy mạnh thực hiện cải cách thủ tục hành chính với mục tiêu giảm 30% thời gian xử lý hồ sơ, thủ tục liên quan dự án nhà ở xã hội.

Thời gian qua, thành phố chỉ đạo Sở Xây dựng khẩn trương làm việc với các chủ đầu tư, yêu cầu chủ đầu tư các dự án phải hoàn tất thủ tục và khởi công trong vòng 12 tháng kể từ khi được giao mặt bằng. Sở Xây dựng phối hợp các đơn vị liên quan xây dựng và hoàn thiện quy trình, thủ tục phát triển nhà ở xã hội nhằm tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư trong quá trình xử lý hồ sơ. Hiện thành phố cũng đã lên kế hoạch dành khoảng 1.400ha làm quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội; trong đó, phân nửa đang triển khai cho 116 dự án, số còn lại sẽ phân bổ đồng bộ theo đồ án quy hoạch chung của thành phố.

Các chuyên gia cho rằng: Với những cơ chế thuận lợi vừa ban hành, nhất là Nghị quyết số 201, thành phố cần khẩn trương hoàn thiện các chính sách ưu đãi cho nhà đầu tư cũng như các chính sách ưu đãi về vốn vay cho các đối tượng thụ hưởng, vận dụng hiệu quả các cơ chế, chính sách từ nghị quyết này. Sau hợp nhất, với không gian địa lý rộng, việc rà soát các quỹ đất, trụ sở dôi dư để tạo danh mục quỹ đất cũng là một giải pháp cần được tính tới để làm đa dạng, phong phú hơn quỹ đất cho công tác này. Ngoài ra, việc thực hiện các chính sách ưu đãi, thông thoáng để thu hút các doanh nghiệp tham gia các dự án là hết sức cần thiết. Đây là nhu cầu có thật nhưng nhiều doanh nghiệp đã rút khỏi cuộc chơi khi gặp quá nhiều rắc rối về vấn đề thủ tục hành chính, pháp lý,…

Có thể thấy, với nhiều nút thắt đang dần được tháo gỡ, mà cụ thể là các cơ chế tạo thuận lợi từ Nghị quyết số 201 của Quốc hội sẽ giúp thành phố đẩy nhanh tiến độ các dự án nhà ở xã hội.

QUANG QUÝ