Nâng ngưỡng thu nhập mua nhà ở xã hội lên 20 triệu/tháng: Cần mà chưa đủ

Giấc mơ an cư nhen nhóm trở lại

Theo đó, Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến sửa đổi Nghị định 100 về phát triển và quản lý NƠXH, trong đó đề xuất nâng mức thu nhập tối đa được mua hoặc thuê mua NƠXH. Cụ thể, theo dự thảo, người độc thân có thể mua NƠXH nếu thu nhập không vượt 20 triệu đồng/tháng, thay vì 15 triệu đồng/tháng như trước. Với hộ gia đình, mức trần nâng từ 30 triệu đồng/tháng lên 40 triệu đồng/tháng, còn người độc thân nuôi con dưới tuổi thành niên là 30 triệu đồng/tháng. Điều kiện về thu nhập sẽ được xác định trong 12 tháng liền kề trước thời điểm nộp hồ sơ. Với những đối tượng không có hợp đồng lao động, thu nhập sẽ được cơ quan công an cấp xã nơi thường trú, tạm trú hoặc nơi ở hiện tại xác nhận.

Nhà ở xã hội tại khu đô thị mới Thanh Lâm - Đại Thịnh, thành phố Hà Nội. Ảnh: Nguyễn Quang

Đề xuất này của Bộ Xây dựng ngay lập tức nhận được sự đồng thuận và ủng hộ từ phía dư luận xã hội. Trong đó đa số các ý kiến cho rằng việc nâng ngưỡng thu nhập mua NƠXH là phù hợp với thực tiễn, sẽ giúp giải quyết tình trạng "lưng chừng" của những người có thu nhập trên 15 triệu đồng nhưng dưới 20 triệu đồng, vốn trước đây bị loại khỏi diện mua NƠXH dù chưa đủ khả năng mua nhà thương mại.

Đối với đa số người lao động có thu nhập trung bình, đặc biệt tại các TP lớn như Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, đề xuất này thực sự là một cơ hội lớn để họ hiện thực hóa giấc mơ an cư. Nhiều gia đình đã từng phải ngậm ngùi từ bỏ hy vọng vì thu nhập vượt ngưỡng cũ.

Anh Phạm Văn Linh (Hà Nội) chia sẻ: “Công ty tăng lương từ 15 triệu lên 17 triệu đồng/tháng đã vô tình khiến tôi mất cơ hội mua NƠXH theo quy định cũ. Vì vậy, việc nâng mức thu nhập lên 20 triệu đồng/tháng là cơ hội để tôi hiện thực hóa giấc mơ an cư”. Tương tự, vợ chồng chị Lê Thu Hiền, nhân viên văn phòng tại Khu công nghiệp Tân Tạo, TP Hồ Chí Minh, với tổng thu nhập khoảng 36 triệu đồng/tháng, đang mong ngóng đề xuất của Bộ Xây dựng sớm được áp dụng. “Nâng ngưỡng thu nhập mua NƠXH là cần thiết, thậm chí còn có thể nâng cao hơn, bởi giá nhà ở TP Hồ Chí Minh đã tăng tới vài lần so với 2 - 3 năm trước. Với giá nhà như vậy thì có làm hết đời tôi cũng khó mua được nhà, NƠXH gần như là cơ hội duy nhất với chúng tôi” – chị Lê Thu Hiền bộc bạch.

Đồng quan điểm, anh Nguyễn Tấn Cường, một công nhân ở Khu công nghiệp Nam Thăng Long (Hà Nội) cũng đề nghị nâng mức trần thu nhập lên 20 - 25 triệu đồng/tháng bởi lương công nhân thực tế thường vượt ngưỡng cũ do có thêm thưởng, nhưng vẫn chưa đủ mua nhà thương mại.

Nhận định đề xuất nâng ngưỡng thu nhập là bước đi đúng đắn, phản ánh đúng thực tiễn đời sống đô thị và năng lực chi trả của người dân, nhưng các chuyên gia nhấn mạnh đây mới chỉ là giải pháp "phần ngọn”, cần phải có các giải pháp đồng bộ về tín dụng, nguồn cung và chất lượng nhà ở để giấc mơ NƠXH thành hiện thực.

Nên khuyến khích phát triển nhà ở thương mại giá rẻ

TS Đinh Thế Hiển - Chuyên gia kinh tế phân tích, quy định mới mở rộng đối tượng nhưng chưa giải quyết triệt để. Người có thu nhập từ 20 - 25 triệu đồng/tháng ở các đô thị lớn vẫn rất khó mua nhà do chi phí sinh hoạt đắt đỏ. Ông đề xuất nghiên cứu phương án điều chỉnh ngưỡng thu nhập xét duyệt NƠXH theo từng vùng kinh tế, tương tự cách xây dựng lương tối thiểu vùng, để giảm bớt rào cản tiếp cận. “NƠXH không thể "rẻ rúng", không chỉ để "có chỗ chui ra chui vào" mà phải là không gian sống hiện đại, văn minh, an toàn, có kết nối hạ tầng giao thông thuận tiện và đầy đủ tiện ích như siêu thị, trường học, cơ sở y tế, khu vui chơi giải trí” - TS Đinh Thế Hiển nói.

Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh (HoREA) Lê Hoàng Châu cũng bày tỏ vui mừng song ông lưu ý rằng, cần có quy định rõ ràng về cách tính thu nhập. Nhiều địa phương hiện nay cộng cả lương tháng 13 và tiền thưởng Tết để chia bình quân, đẩy thu nhập của người lao động lên cao một cách không thực tế. “Chỉ nên căn cứ vào bảng lương hàng tháng, không tính các khoản thưởng hay thu nhập thêm vào thu nhập thường xuyên” – ông Lê Hoàng Châu kiến nghị. Về lâu dài, ông cũng nhấn mạnh nên khuyến khích phát triển nhà ở thương mại giá rẻ với chính sách ưu đãi riêng để giảm áp lực cho thị trường NƠXH và đặc biệt là hướng tới xây dựng nhà cho thuê nhằm tăng khả năng lựa chọn cho người trẻ và giảm tâm lý "phải mua nhà", qua đó giảm áp lực cho giá nhà trong tương lai.

Trong khi đó, TS Võ Trí Thành cho rằng, giấc mơ an cư sẽ chỉ thật sự gần hơn khi chính sách, nguồn cung và tín dụng vận hành đồng bộ. Theo ông, đề xuất hay về NƠXH nên đi cùng với việc phát triển tín dụng dài hạn với lãi suất ổn định, kéo dài 20 - 30 năm, để người lao động yên tâm vay khi biết chi phí trả góp mỗi tháng không có nhiều biến động. Đề xuất giảm lãi suất vay mua NƠXH xuống khoảng 5,4% mỗi năm, thay vì mức 6,6% hiện nay, nếu được thực hiện, sẽ là một cú hích đáng kể, giúp giảm áp lực trả góp hàng tháng.

Ở góc nhìn pháp lý, luật sư Lê Thu Thảo - Đoàn luật sư TP Hồ Chí Minh kiến nghị cần có chính sách riêng để bổ sung nguồn cung sản phẩm cho người thu nhập thấp và trung bình, đặc biệt tại các vị trí thuận tiện, có hạ tầng đồng bộ. Luật sư cũng kêu gọi cải cách chính sách chuyển mục đích sử dụng đất, rút ngắn quy trình phê duyệt pháp lý cho dự án NƠXH. “Cơ chế và thủ tục hiện hành hiện vẫn còn cứng nhắc, phức tạp, cần được đơn giản hóa thủ tục liên quan đến NƠXH để giảm tình trạng chậm trễ, đùn đẩy trách nhiệm và tránh phát sinh tiêu cực” - luật sư Lê Thu Thảo kiến nghị.

Các chuyên gia đồng tình rằng, nới điều kiện thu nhập là bước đi đúng, nhưng để biến cơ hội thành căn hộ cụ thể trong tay người lao động, vẫn còn một chặng đường dài cần sự nỗ lực chung của Nhà nước, DN và toàn xã hội. Chỉ khi chính sách, nguồn cung, tín dụng và chất lượng NƠXH cùng vận hành đồng bộ và minh bạch, giấc mơ an cư mới thật sự trở thành hiện thực, mang lại cuộc sống ổn định và hạnh phúc cho hàng triệu gia đình Việt.

Tiểu Thúy