Đẩy nhanh tiến độ sản xuất lúa vụ đông xuân

Sử dụng công cụ sạ hàng để đẩy nhanh tiến độ gieo cấy lúa. Ảnh: LA

Trao đổi với chúng tôi khi đang hoàn thành gieo sạ những thửa ruộng cuối cùng của mình, lão nông Nguyễn Đức Toàn ở HTX Phước Điền, xã Hải Thành, huyện Hải Lăng cho biết, vụ đông xuân này gia đình ông xuống giống gần 1 ha lúa với các giống chủ lực là Khang Dân và HT1. Mặc dù theo khung lịch thời vụ của huyện phải từ ngày 1/1/2020 trở đi mới bắt đầu gieo cấy lúa vụ đông xuân nhưng do diện tích lớn nên ngay từ đầu tháng 12/2019 ông đã huy động người trong gia đình ra đồng tu sửa lại bờ ruộng, phát dọn lúa chét, cỏ dại và thuê máy cày lật đất. Theo ông Toàn, mặc dù nằm ở vùng thấp trũng nhưng do năm nay ít mưa nên nước trong đồng ruộng không nhiều như những năm trước, UBND xã lại chỉ đạo đóng cống và bơm tiêu úng sớm, do vậy rất thuận lợi cho nông dân triển khai vụ đông xuân. “Đến thời điểm này tôi và hầu hết xã viên HTX Phước Điền cơ bản hoàn thành gieo cấy lúa. Hy vọng năm nay thời tiết tiếp tục mưa thuận gió hòa để tiếp tục có vụ mùa bội thu”, ông Toàn nói.

Chủ tịch UBND xã Hải Thành Hoàng Xuân Hùng cho biết: Vụ đông xuân năm nay toàn xã dự kiến gieo cấy khoảng 340 ha lúa với các giống chủ lực là Khang Dân, HT1… Trong đó có 10 ha tại HTX Phước Điền thực hiện theo mô hình dồn điền đổi thửa, 2 ha sản xuất theo mô hình gạo sạch Hải Lăng. Để thuận lợi cho sản xuất, qua theo dõi thời tiết, UBND xã đã chỉ đạo các HTX đóng cống sớm hơn mọi năm, đồng thời huy động tổng lực 4 trạm bơm điện để bơm tiêu úng. Do vậy, ngay từ trung tuần tháng 12/2019 hầu hết nông dân đã cơ bản hoàn thành khâu làm đất. Đến ngày 1/1/2020 tập trung đồng loạt xuống đồng gieo cấy lúa nên đến thời điểm này xã Hải Thành cơ bản hoàn thành việc gieo cấy lúa đông xuân theo đúng lịch thời vụ của huyện. “Nếu thời tiết trong những ngày tới tiếp tục như thế này thì rất thuận lợi cho cây lúa bén rễ, hồi xanh”, ông Hùng khẳng định.

Theo kế hoạch, vụ đông xuân năm nay toàn huyện Hải Lăng dự kiến gieo cấy khoảng 6.800 ha lúa. Rút kinh nghiệm từ những vụ trước, trong vụ đông xuân này, Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện tích cực vận động nông dân tổ chức ra quân diệt chuột, vệ sinh đồng ruộng, diệt trừ các mầm bệnh; thực hiện đúng khung lịch thời vụ, đảm bảo thời gian, khoảng cách giữa các đợt xuống giống và tuân thủ theo nguyên tắc gieo tập trung, đồng loạt trên từng khu vực, từng cánh đồng nhằm quản lí tốt sâu bệnh, thuận tiện trong điều hành làm đất, tưới tiêu. Khuyến cáo nông dân sử dụng các bộ giống lúa ngắn ngày và cực ngắn có tính chống chịu cao, khả năng thích nghi tốt và có phẩm chất gạo ngon như Khang Dân, NA2, HN1, ADI168, DT100, An Sinh 1399, Bắc Thơm 7, Lộc Trời 1, TBR279…; đồng thời duy trì và mở rộng diện tích sản xuất lúa hữu cơ, diện tích cánh đồng lớn và lúa chất lượng cao.

Trưởng PHÒNG NÔNG nghiệp và PTNT huyện Hải Lăng Dương Viết Hải cho biết: Phòng Nông nghiệp và PTNT đã thông báo về lịch thời vụ và cơ cấu giống lúa; cảnh báo về tình hình thời tiết có thể có những diễn biến phức tạp để các địa phương và nông dân chủ động có các phương án khắc phục; đặc biệt là khả năng mưa rét gây ngập úng như một số vụ đông xuân những năm trước và nguy cơ hạn hán vào cuối vụ. Cụ thể, các địa phương có thể tổ chức gieo thành 2 - 3 trà để rải vụ nhưng thời gian mỗi trà phải tập trung nhanh gọn để vừa tránh được rét muộn, lũ tiểu mãn và triển khai sản xuất vụ hè thu đúng thời vụ. Bên cạnh đó, thực hiện tốt công tác dự tính, dự báo, bám sát đồng ruộng; tổ chức điều tra, phát hiện sớm các loại sâu bệnh để có biện pháp phòng trừ kịp thời.

Tại huyện Triệu Phong, tranh thủ thời tiết thuận lợi, ngay từ những ngày đầu năm 2020 nông dân trên địa bàn huyện đã đồng loạt ra đồng làm đất, vệ sinh đồng ruộng và gieo cấy vụ đông xuân. Theo Phó Trưởng Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Triệu Phong Hoàng Quang Dưỡng, nhằm đảm bảo cho vụ đông xuân thắng lợi, ngay từ đầu tháng 12/2019, UBND huyện đã chỉ đạo các địa phương phát động phong trào toàn dân ra quân diệt chuột, ốc bươu vàng, làm vệ sinh đồng ruộng, nạo vét kênh mương thủy lợi. Phối hợp với các cơ quan chuyên môn tổ chức tập huấn cho nông dân trước khi xuống giống, có chương trình hỗ trợ về giống lúa, công tác thủy lợi… Ông Dưỡng cho biết: Vụ đông xuân này toàn huyện dự kiến gieo cấy khoảng 5.930 ha lúa; trong đó cơ cấu các giống lúa chất lượng cao như HN6, Thiên ưu 8, Khang Dân, NA2, TBR279… trên 80%.

Để chủ động sản xuất, hạn chế thiệt hại do sâu bệnh và thiên tai gây ra, ngay từ đầu vụ Phòng Nông nghiệp và PTNT đã cùng với các cơ quan chuyên môn, chính quyền địa phương tăng cường cán bộ kĩ thuật về cơ sở chỉ đạo, hướng dẫn các HTX và nông dân thực hiện tốt khâu làm đất, đảm bảo gieo cấy lúa đúng thời vụ, đúng cơ cấu giống. Cụ thể, chỉ đưa vào sản xuất đại trà các giống lúa ngắn ngày và cực ngắn có nguồn gốc, đạt tiêu chuẩn phẩm cấp, tuyệt đối không sử dụng thóc thịt làm thóc giống; mỗi đơn vị chỉ bố trí từ 3 - 4 loại giống phù hợp, mỗi loại giống không cơ cấu quá 30% diện tích gieo cấy tại địa phương. Tiếp tục xây dựng cánh đồng lớn ở các HTX đã quy hoạch tập trung, có điều kiện đất đai, tưới tiêu, giao thông nội đồng thuận lợi. “Trên cơ sở khung lịch thời vụ của tỉnh, huyện Triệu Phong gieo cấy trà đầu từ ngày 1 - 5/1/2020 và kết thúc gieo cấy trà cuối vào ngày 20/1/2020”, ông Dưỡng cho biết thêm.

Trao đổi với chúng tôi, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Nguyễn Hồng Phương cho biết: Theo dự báo của cơ quan khí tượng thủy văn, vụ đông xuân năm nay tiếp tục là vụ đông xuân ấm, là điều kiện thuận lợi làm phát sinh nhiều đối tượng dịch hại nguy hiểm như chuột, ốc bươu vàng, lùn sọc đen…; đồng thời nguy cơ khô hạn, thiếu nước cuối vụ đông xuân và trong vụ hè thu là rất cao. Do vậy, trên cơ sở đánh giá, rút kinh nghiệm trong sản xuất những năm trước đây, ngay từ tháng 10/2019 chi cục đã tham mưu Sở Nông nghiệp và PTNT ban hành khung lịch thời vụ và cơ cấu giống trong vụ đông xuân. Cụ thể, chỉ đưa vào sản xuất đại trà các giống lúa ngắn ngày và cực ngắn có nguồn gốc, đạt tiêu chuẩn từ cấp xác nhận trở lên, tuyệt đối không sử dụng thóc thịt làm thóc giống. Chủ động be bờ giữ nước khi có mưa, làm đất sớm, bón vôi, vệ sinh đồng ruộng; tu sửa, nạo vét kênh mương thủy lợi để khơi thông dòng chảy; duy tu bảo dưỡng tốt các trạm bơm để sẵn sàng bơm tưới, tiêu, chuẩn bị máy bơm dự phòng để sẵn sàng bơm hỗ trợ khi thời tiết có mưa lớn gây ngập úng đầu vụ. Chuẩn bị đầy đủ các loại vật tư như giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật... để tiến hành gieo cấy đảm bảo lịch thời vụ.

Theo bà Phương, để hỗ trợ nông dân, chi cục đã tăng cường cán bộ trực tiếp về cơ sở, phối hợp với các địa phương để kiểm tra, hướng dẫn nông dân đẩy nhanh tiến độ làm đất, gieo cấy, phấn đấu cơ bản hoàn thành gieo cấy chậm nhất vào ngày 15/1/2020. Thực hiện tốt công tác điều tra phát hiện, dự báo sinh vật gây hại, phát hiện sớm các đối tượng dịch hại để có biện pháp phòng trừ kịp thời. “Vụ đông xuân là vụ lúa quan trọng nhất trong năm, do đây là vụ lúa chính cho năng suất, sản lượng và chất lượng cao nhất. Do vậy, nông dân cần tuân thủ đúng quy trình kĩ thuật, đúng lịch thời vụ gieo trồng. Sau khi gieo cấy cần thường xuyên thăm đồng để phát hiện và phòng trừ sâu bệnh kịp thời. Áp dụng các biện pháp thâm canh để cây lúa sinh trưởng tốt”, bà Phương nhấn mạnh.

Lê An