Dạy thêm, học thêm: Cần sự thay đổi trong nhận thức từ phụ huynh

Phụ huynh đón con đi học. Ảnh: T.H

Trước những biến tướng khiến dư luận bức xúc, ngành Giáo dục TPHCM đã vào cuộc nhằm chấn chỉnh tình trạng này.

Mức xử phạt chưa đủ sức răn đe

Thời gian qua, tại một số địa phương của TPHCM còn diễn ra tình trạng giáo viên tổ chức dạy thêm ngoài nhà trường, nhất là với cấp tiểu học, dù ngành Giáo dục đã có nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, lưu ý, nhắc nhở. Đơn cử, tháng 12/2024 một số giáo viên một trường tiểu học trên địa bàn quận Gò Vấp phải làm tường trình về việc thuê phòng dạy thêm ở nhà dân, cách trường vài trăm mét. Dù trước đó, đầu năm học 2024 - 2025, toàn thể giáo viên của trường này đã ký cam kết tuyệt đối không vi phạm việc dạy thêm, học thêm; nếu có vi phạm sẽ bị kỷ luật.

Trong năm 2024, UBND phường Bình Hưng Hòa B (quận Bình Tân, TPHCM) tiến hành kiểm tra và phát hiện 7 cơ sở dạy thêm, học thêm chưa có giấy phép theo quy định.

Theo thông tin từ lãnh đạo phường Bình Hưng Hòa B, địa phương này đã chỉ đạo công an phường giao cho cảnh sát khu vực thực hiện công tác theo dõi, nhắc nhở và yêu cầu các cơ sở phải chấm dứt hoạt động nếu không có giấy phép.

Phường cũng yêu cầu phối hợp kiểm tra công tác phòng cháy chữa cháy tại tất cả cơ sở dạy thêm, học thêm trên địa bàn, đảm bảo đúng quy định. Các trưởng khu phố có trách nhiệm giám sát cơ sở dạy thêm, học thêm không phép, thông báo và báo cáo về phường nếu phát hiện hành vi không tuân thủ yêu cầu đóng cửa.

Ngoài ra, công tác nắm bắt tình hình địa bàn được tăng cường, đặc biệt trong việc phát hiện cơ sở dạy thêm, học thêm hoặc nhóm trẻ gia đình giữ trẻ em tự phát, mà chưa được phường thẩm định cấp phép. Các thông tin này phải thông báo kịp thời cho phường để tiến hành kiểm tra theo quy định.

Cũng trong tháng 12/2024, Phòng GD&ĐT Quận 1 ban hành văn bản về tăng cường công tác quản lý đội ngũ nhà giáo của ngành GD-ĐT trên địa bàn. Trong đó nhấn mạnh việc nghiêm cấm giáo viên dạy thêm trái quy định. Cụ thể, không dạy thêm đối với học sinh đã được nhà trường tổ chức dạy học 2 buổi/ngày.

Không dạy thêm với học sinh tiểu học, trừ các trường hợp bồi dưỡng về nghệ thuật, thể dục thể thao, rèn luyện kỹ năng sống. Hiệu trưởng chịu trách nhiệm trực tiếp từ công tác quản lý tài chính, tài sản, quản lý dạy thêm - học thêm, quy tắc ứng xử của cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên tại đơn vị.

Ông Hồ Tấn Minh - Chánh Văn phòng Sở GD&ĐT TPHCM khẳng định: “Quản lý dạy thêm, học thêm luôn được các địa phương quan tâm, song số trường hợp bị lập biên bản chỉ như “muối bỏ biển” do địa bàn hoạt động rộng, nhân sự quản lý các địa phương ít, việc xử phạt còn giơ cao đánh khẽ nên chưa đủ sức răn đe. Thời gian qua, nhiệm vụ rà soát và quản lý hoạt động dạy thêm, học thêm luôn được Sở lưu ý tại các hội nghị tổng kết năm học, giao ban công tác chuyên môn”.

TS Bùi Hồng Quân - Trường Đại học Sư phạm TPHCM. Ảnh: NVCC

Cân bằng học tập và hoạt động vui chơi

TS Giáo dục học Nguyễn Thị Thu Huyền (cố vấn xây dựng chương trình giáo dục phổ thông ở các trường ngoài công lập ở Việt Nam) cho rằng, ở cấp tiểu học, Chương trình GDPT 2018 được thiết kế phù hợp với tất cả vùng miền và tính toán để triển khai học 2 buổi/ngày. Một số khu vực sĩ số vượt quá 35 học sinh/lớp, học sinh không đảm bảo được học 2 buổi/ngày là những khó khăn khiến chương trình mới tại các nơi đó khó đạt mục tiêu mong muốn.

“Chẳng hạn, có nơi sĩ số trên 48 học sinh/lớp, dù có tăng tiết, giáo viên vẫn không đủ thời gian để hỗ trợ sát sao với những em khả năng hạn chế. Trong trường hợp đó, phụ huynh phải bổ sung kiến thức, kỹ năng cho con ở các lớp học thêm, thuê gia sư là điều có thể hiểu. Tuy nhiên, nếu học sinh học ở trường có sĩ số dưới 35 em/lớp, học 2 buổi/ngày, có khoảng nghỉ để vui chơi, giải trí và không thuộc nhóm có nhu cầu đặc biệt (trẻ đặc biệt), việc học thêm là không cần thiết”, TS Huyền chia sẻ.

Còn TS Tâm lý học Bùi Hồng Quân - Trường Đại học Sư phạm TPHCM nhìn nhận, đối với cấp tiểu học, việc phụ huynh cho trẻ đi học thêm có thể xuất phát từ mong muốn chuẩn bị nền tảng vững chắc cho tương lai, cải thiện thành tích. Tuy nhiên, ở góc độ ngược lại, có những người quá đề cao điểm số hay so sánh với con nhà người khác nên cho trẻ đi học thêm.

“Có thể phụ huynh cho trẻ đi học thêm vì quỹ thời gian bản thân ít, thiếu kiên nhẫn khi giảng bài, không theo kịp sự thay đổi chương trình giáo dục nên tìm đến người có chuyên môn. Hoặc cho trẻ đi học thêm cũng là giải pháp tình thế, khi cha mẹ vẫn phải đi làm, trẻ lại ở nhà”, ông Quân nhận định và cho rằng:

Phụ huynh cần hiểu rõ con em mình cần gì, muốn gì, lắng nghe, trao đổi để biết nguyện vọng, sở thích, cùng trẻ sắp xếp thời gian biểu học tập hợp lý. Bởi có nhiều hệ lụy khi một đứa trẻ tiểu học phải đi học thêm quá nhiều. Kết quả học tập có thể cải thiện, nhưng về mặt phát triển, nếu trẻ không được vui chơi, giải trí, thiếu tham gia các hoạt động đội, nhóm, xã hội thì không thể cân bằng tâm lý.

“Học sinh đó có thể nổi trội về điểm số, nhưng các kỹ năng mềm, xã hội thì chưa chắc. Trẻ chịu không nổi áp lực học tập, gặp vấn đề về sức khỏe tâm thần, dẫn tới nhiều câu chuyện đau lòng vừa qua là những hồi chuông báo động. Việc lấp đầy khoảng thời gian bằng những điều trẻ không thích, không phù hợp thì kết quả không ổn, chưa kể có thể gây ra những căng thẳng, tổn thương tâm lý”, ông Quân nhấn mạnh.

Minh Anh