ĐBQH Bùi Hoài Sơn: Phụ nữ phải trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình

5 giờ trướcGốc

PGS.TS Bùi Hoài Sơn: Tôi nghĩ rằng, trong xã hội truyền thống, tứ đức "Công, Dung, Ngôn, Hạnh" không chỉ là những chuẩn mực mà còn là kim chỉ nam giúp người phụ nữ định hình giá trị của mình trong gia đình và ngoài xã hội. Đó không đơn thuần là những khuôn mẫu cứng nhắc áp đặt lên phụ nữ, mà còn là cách để họ hoàn thiện bản thân, xây dựng nhân cách và giữ gìn nền nếp gia phong.

Tôi cho rằng, Công - sự đảm đang trong nữ công gia chánh - không chỉ thể hiện qua việc người phụ nữ quán xuyến việc bếp núc, thêu thùa, mà sâu xa hơn, nó là biểu tượng của sự chăm sóc, vun vén hạnh phúc gia đình. Một bữa cơm ngon, một mái nhà ấm cúng không đơn thuần là trách nhiệm, mà còn là tình yêu thương, là sự hy sinh lặng thầm của người phụ nữ dành cho những người thân yêu.

Tôi nhận thấy, Dung không chỉ gói gọn trong vẻ đẹp ngoại hình mà còn là thần thái, phong cách, là cách người phụ nữ tự tin thể hiện chính mình. Trong xã hội xưa, dù tiêu chuẩn cái đẹp có thể khác biệt theo từng thời kỳ, nhưng một người phụ nữ có dung mạo đoan trang, cử chỉ nhã nhặn vẫn luôn được coi trọng. Điều đó thể hiện sự tự trọng, sự hài hòa giữa con người và những chuẩn mực đạo đức của thời đại.

Tôi nghĩ rằng, Ngôn là yếu tố đặc biệt quan trọng, vì lời ăn tiếng nói chính là tấm gương phản chiếu tâm hồn người phụ nữ. Một lời nói nhẹ nhàng có thể sưởi ấm trái tim người khác, một cách cư xử tinh tế có thể giữ gìn hòa khí trong gia đình, trong xã hội. Người phụ nữ truyền thống không chỉ biết giữ lời, mà còn biết nói những điều làm đẹp lòng người, biết dùng ngôn từ để vun đắp tình thân, gìn giữ sự hòa thuận.

Và tôi cho rằng, Hạnh là cốt lõi, là giá trị cao quý nhất của người phụ nữ. Đức hạnh không chỉ thể hiện qua sự chung thủy, lòng nhân hậu, mà còn là sự kiên trì, nhẫn nại, biết hy sinh vì gia đình. Một người phụ nữ có phẩm hạnh cao đẹp chính là người giữ lửa, giúp gia đình ấm êm, xã hội ổn định.

Như vậy, tôi nhận thấy rằng, tứ đức không phải là những khuôn phép cứng nhắc hay ràng buộc khiến người phụ nữ trở nên thụ động, mà ngược lại, đó là những giá trị nền tảng giúp họ khẳng định bản thân trong xã hội truyền thống. Và dù xã hội có thay đổi ra sao, những phẩm chất ấy vẫn luôn có giá trị, chỉ cần chúng được hiểu và áp dụng một cách linh hoạt, phù hợp với tinh thần của thời đại mới.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn: Câu hỏi của bạn rất thú vị, tôi nghĩ rằng, những phẩm chất truyền thống của phụ nữ như Công, Dung, Ngôn, Hạnh vẫn giữ nguyên giá trị trong xã hội hiện đại, bởi đó là những nền tảng giúp người phụ nữ trở nên hoàn thiện hơn trong cả gia đình và ngoài xã hội. Tuy nhiên, tôi cho rằng, để phù hợp với bối cảnh mới, những phẩm chất này cần được hiểu theo một cách linh hoạt hơn, không còn bó hẹp trong khuôn khổ gia đình mà cần mở rộng ra các lĩnh vực khác trong cuộc sống.

Chẳng hạn, Công trong xã hội xưa thường gắn liền với nữ công gia chánh, chăm lo bếp núc, dệt vải, thêu thùa. Nhưng ngày nay, tôi nghĩ rằng Công không chỉ là đảm đang trong gia đình mà còn là khả năng quản lý công việc, sự chủ động và sáng tạo trong nghề nghiệp. Một người phụ nữ hiện đại có thể không giỏi nấu ăn nhưng lại có thể là một doanh nhân tài ba, biết sắp xếp cuộc sống khoa học để cân bằng giữa gia đình và công việc. Tôi thấy rất nhiều người phụ nữ vừa lãnh đạo công ty, vừa chăm sóc con cái một cách khéo léo, đó cũng là một biểu hiện mới của chữ Công.

Về Dung, tôi nhận thấy, trong xã hội hiện đại, vẻ đẹp không chỉ gói gọn trong sự đoan trang, dịu dàng mà còn là sự tự tin, thần thái và phong cách sống. Một người phụ nữ có thể không sở hữu vẻ đẹp truyền thống nhưng nếu cô ấy biết cách ăn mặc phù hợp, có sự tự tin, cá tính riêng, thì đó chính là sức hút lớn nhất. Ngày nay, phụ nữ không chỉ làm đẹp để làm hài lòng người khác mà còn để thể hiện bản thân, để yêu chính mình, và tôi nghĩ đây là một sự thay đổi rất tích cực.

Về Ngôn, trong xã hội hiện đại, tôi cho rằng người phụ nữ không chỉ cần lời nói nhẹ nhàng, tinh tế mà còn cần sự thẳng thắn, sắc sảo và có chính kiến. Trước đây, một người phụ nữ được dạy phải nói lời nhỏ nhẹ, kiệm lời, nhưng ngày nay, họ cần lên tiếng để bảo vệ quyền lợi của mình, để thể hiện năng lực và tạo dấu ấn trong xã hội. Một nữ lãnh đạo mạnh mẽ với khả năng diễn thuyết thu hút, một nhà báo dám lên tiếng vì công lý - đó chính là những biểu hiện mới của Ngôn trong thời đại ngày nay.

Còn về Hạnh, tôi nhận thấy rằng, phẩm chất này vẫn giữ nguyên giá trị cốt lõi nhưng cách thể hiện có phần khác biệt. Nếu như trước đây, đức hạnh của người phụ nữ chủ yếu thể hiện qua sự hy sinh, chung thủy và cam chịu vì gia đình, thì nay, người phụ nữ hiện đại vẫn nhân hậu, vẫn bao dung nhưng không có nghĩa là phải chịu đựng những bất công. Họ biết yêu thương gia đình nhưng cũng biết tự yêu chính mình, biết tự đứng lên bảo vệ hạnh phúc của bản thân. Một người phụ nữ dám ly hôn khi bị bạo hành, dám từ bỏ một mối quan hệ độc hại để tìm lại giá trị của chính mình - đó là biểu hiện của Hạnh trong thời đại mới.

Như thế, tôi cho rằng, những phẩm chất truyền thống của phụ nữ vẫn có giá trị nhưng cần được điều chỉnh để phù hợp với xã hội hiện đại. Phụ nữ không còn bị giới hạn trong vai trò làm vợ, làm mẹ, mà họ còn là những nhà lãnh đạo, những người truyền cảm hứng, những cá nhân độc lập và mạnh mẽ. Sự điều chỉnh này không làm mất đi những giá trị truyền thống, mà giúp những giá trị ấy trở nên sống động, phù hợp hơn với nhịp sống thời đại.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn: Tôi cho rằng cân bằng giữa việc giữ gìn các giá trị truyền thống của phụ nữ Việt Nam và phát huy những phẩm chất hiện đại, năng động trong thời đại mới là một thách thức nhưng cũng là một hành trình đáng giá. Phụ nữ ngày nay không chỉ giữ vai trò quan trọng trong gia đình mà còn có những đóng góp to lớn ngoài xã hội, vì vậy họ cần tìm được điểm giao thoa hài hòa giữa truyền thống và hiện đại để vừa gìn giữ bản sắc, vừa thích nghi với sự thay đổi của thời đại.

Trước hết, tôi nhận thấy giữ gìn các giá trị truyền thống không có nghĩa là giữ nguyên vẹn mọi thứ như quá khứ, mà cần tiếp cận theo tinh thần chọn lọc và thích nghi. Những đức tính như Công, Dung, Ngôn, Hạnh vẫn còn nguyên giá trị, nhưng chúng cần được điều chỉnh để phù hợp hơn với xã hội hiện đại. Ví dụ, nếu ngày xưa “Công” chỉ gói gọn trong nội trợ, thì ngày nay, nó có thể mở rộng thành sự khéo léo trong tổ chức công việc, cân bằng giữa gia đình và sự nghiệp. “Dung” không còn chỉ đơn thuần là vẻ đẹp hình thức, mà còn là thần thái, sự tự tin, phong thái giao tiếp của người phụ nữ. “Ngôn” không chỉ là cách nói năng dịu dàng mà còn là sự thông minh trong giao tiếp, khả năng thuyết phục và truyền cảm hứng. “Hạnh” cũng không chỉ dừng lại ở sự chung thủy, hy sinh, mà còn là lòng nhân hậu, sự kiên định và khả năng làm chủ cuộc sống của mình.

Tôi nghĩ rằng, để cân bằng giữa truyền thống và hiện đại, người phụ nữ cần học cách thích nghi, biết gìn giữ những giá trị cốt lõi nhưng cũng không ngại thay đổi để phát triển bản thân. Chẳng hạn, một người phụ nữ thành đạt không có nghĩa là cô ấy phải đánh mất sự dịu dàng hay lòng bao dung, mà thay vào đó, cô ấy có thể sử dụng những phẩm chất này như một lợi thế để lãnh đạo, để xây dựng các mối quan hệ bền vững trong công việc và cuộc sống. Tôi từng chứng kiến nhiều nữ doanh nhân vừa thành công trong kinh doanh, vừa là những người vợ, người mẹ tuyệt vời. Họ không phải hy sinh một trong hai vai trò, mà biết cách dung hòa để cả hai cùng phát triển.

Bên cạnh đó, tôi nhận thấy giáo dục và sự tự ý thức của phụ nữ là yếu tố then chốt giúp họ cân bằng giữa truyền thống và hiện đại. Phụ nữ ngày nay cần không ngừng học hỏi, trau dồi tri thức để thích nghi với thế giới thay đổi nhanh chóng, nhưng đồng thời cũng phải hiểu rõ giá trị của mình và biết cách trân trọng những nét đẹp truyền thống. Một cô gái trẻ có thể theo đuổi sự nghiệp riêng, tự do lựa chọn con đường của mình, nhưng vẫn biết kính trên nhường dưới, vẫn giữ sự nền nã trong cách ứng xử - đó chính là sự kết hợp hài hòa giữa cái cũ và cái mới.

Tôi cũng cho rằng vai trò của gia đình và xã hội là vô cùng quan trọng trong việc hỗ trợ phụ nữ đạt được sự cân bằng này. Một người phụ nữ sẽ khó có thể vừa giữ gìn giá trị truyền thống, vừa phát huy phẩm chất hiện đại nếu như cô ấy không nhận được sự ủng hộ từ gia đình và cộng đồng. Xã hội cần thay đổi tư duy, không nên áp đặt phụ nữ vào những khuôn mẫu cũ kỹ, mà cần tạo điều kiện để họ phát triển theo cách của riêng mình. Một người chồng biết chia sẻ công việc nhà, một người cha biết tôn trọng ước mơ của con gái, một môi trường làm việc tạo điều kiện cho phụ nữ thăng tiến - đó chính là những yếu tố giúp phụ nữ vừa giữ được bản sắc, vừa phát triển một cách toàn diện.

Cuối cùng, tôi nghĩ rằng sự cân bằng này không phải là một quy tắc cứng nhắc, mà là một hành trình mà mỗi người phụ nữ tự tìm ra cho chính mình. Không có một công thức chung cho tất cả, bởi mỗi người phụ nữ sẽ có một cách riêng để hòa quyện giữa truyền thống và hiện đại. Quan trọng là họ hiểu rõ giá trị của mình, biết trân trọng những gì đã làm nên bản sắc dân tộc, nhưng cũng đủ bản lĩnh để bước ra thế giới với sự tự tin và độc lập.

Như vậy, phụ nữ ngày nay không cần lựa chọn giữa truyền thống và hiện đại, mà có thể kết hợp cả hai để trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình. Họ có thể dịu dàng nhưng không yếu đuối, có thể mạnh mẽ nhưng không đánh mất sự nữ tính. Khi một người phụ nữ tìm được sự cân bằng ấy, cô ấy không chỉ làm rạng danh truyền thống mà còn góp phần xây dựng một xã hội tiến bộ, công bằng và phát triển bền vững hơn. Xin được gửi lời chúc mừng tốt đẹp nhất nhân kỷ niệm ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3, những chia sẻ này của tôi hi vọng sẽ như một bó hoa tươi thắm dành tặng đến phái đẹp - một nửa quan trọng không thể thiếu của thế giới này.

Xin cảm ơn cuộc trò chuyện và lời chúc ý nghĩa của PGS.TS Bùi Hoài Sơn - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa và Giáo dục của Quốc hội!