ĐBQH Lâm Đồng cho ý kiến về cơ chế tăng hiệu quả hội nhập quốc tế

Đại biểu Dương Khắc Mai góp ý thảo luận tại Hội trường

Góp ý về phạm vi điều chỉnh, đại biểu Dương Khắc Mai cho rằng, việc ban hành Nghị quyết có tính đặc thù, vượt trội là cần thiết nhằm tháo gỡ “điểm nghẽn” về thể chế, tài chính, nguồn nhân lực, phục vụ yêu cầu hội nhập quốc tế sâu rộng trong giai đoạn mới.

Tuy nhiên, đại biểu chỉ rõ, một số quy định trong dự thảo còn mang tính bao trùm, chưa xác định rõ đâu là chính sách đặc thù - vốn là linh hồn của Nghị quyết, đâu là chính sách phổ quát vốn đã được áp dụng rộng rãi.

Về đối tượng áp dụng, đại biểu cho rằng, Điều 2 nêu quá rộng, bao gồm cả hệ thống chính trị, doanh nghiệp, nhà khoa học, chuyên gia, tổ chức quốc tế… nhưng nhiều khái niệm như “chuyên gia”, “cá nhân khác trực tiếp tham gia” chưa được giải thích rõ ràng, dễ dẫn đến áp dụng tùy nghi.

Đại biểu tham dự tại Hội trường

Đại biểu đề xuất, cần quy định lại nhóm đối tượng theo hướng gắn với vị trí việc làm cụ thể và nhiệm vụ trực tiếp, thường xuyên liên quan hội nhập quốc tế.

Với các nhóm đặc thù như doanh nhân, chuyên gia cao cấp, người đã nghỉ hưu… cần có một điều khoản riêng, làm rõ điều kiện, tiêu chuẩn và hình thức áp dụng chính sách để bảo đảm chặt chẽ, thống nhất.

Góp ý về Điều 8 - cơ chế xử lý khó khăn, vướng mắc trong các dự án hợp tác quốc tế trọng điểm, đại biểu Dương Khắc Mai đánh giá đây là điều khoản ảnh hưởng trực tiếp tới thẩm quyền lập pháp của Quốc hội.

Đại biểu cho biết, dù thống nhất với mục tiêu xử lý nhanh và linh hoạt để không “kẹt” tiến độ dự án, nhưng việc cho phép Chính phủ ban hành nghị quyết nhằm “điều chỉnh những quy định của luật” có thể khiến thẩm quyền giữa cơ quan lập pháp và hành pháp bị chồng lấn.

Đại biểu kiến nghị, chỉ cho phép Chính phủ áp dụng cơ chế xử lý nhanh, tháo gỡ khó khăn nhưng không thay đổi nội dung các quy định của luật hiện hành.

Nếu cần biện pháp vượt khung luật, Chính phủ phải báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định theo thẩm quyền, bảo đảm nguyên tắc kiểm soát quyền lực, tính hợp hiến, hợp pháp.

Về hội nhập quốc tế của chính quyền địa phương, đại biểu đánh giá cao chủ trương phân cấp, phân quyền mạnh mẽ cho UBND cấp tỉnh trong mở rộng hợp tác quốc tế, thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành thảo luận

Tuy nhiên, đại biểu chỉ ra thực tế: Năng lực thực thi giữa các địa phương còn rất khác nhau; đội ngũ cán bộ đối ngoại còn thiếu và yếu, đặc biệt ở các tỉnh miền núi, vùng xa; nguồn lực tài chính hạn chế khiến nhiều chủ trương khó triển khai.

Đặc biệt, quy định cho phép UBND cấp tỉnh lập Văn phòng đại diện ở nước ngoài là bước đi táo bạo nhưng kinh phí lại lấy từ ngân sách thường xuyên của tỉnh, dễ tạo áp lực lớn, thậm chí không khả thi với nhiều địa phương.

Đại biểu kiến nghị, cần có cơ chế hỗ trợ từ ngân sách Trung ương đối với các nhiệm vụ hội nhập quốc tế mang tính bắt buộc, trọng điểm hoặc vượt khả năng cân đối của tỉnh. Đồng thời, cho phép địa phương được lồng ghép, sử dụng linh hoạt các nguồn kinh phí hợp pháp khác như viện trợ, tài trợ quốc tế. Nếu địa phương chưa đủ điều kiện, không triển khai các mô hình tốn kém, tránh dàn trải và bảo đảm phù hợp thực tế.

Kết thúc phần thảo luận, đại biểu Dương Khắc Mai nhấn mạnh, hội nhập quốc tế đang bước vào giai đoạn mới, đòi hỏi sự chủ động, toàn diện và sâu sắc hơn, gắn chặt với bảo vệ lợi ích quốc gia - dân tộc, giữ vững độc lập, chủ quyền, bảo đảm quốc phòng - an ninh.

Nguyệt Thu