Để công nghiệp điện ảnh Việt Nam phát triển trong kỷ nguyên mới

Ngày 22/11, hội thảo “Phát triển công nghiệp điện ảnh trong kỷ nguyên mới” trong khuôn khổ Liên hoan phim Việt Nam diễn ra tại phường Sài Gòn, TP Hồ Chí Minh.

Lãnh đạo và đại biểu tham dự hội thảo.

Tháo gỡ các điểm nghẽn, tạo hệ sinh thái điện ảnh phù hợp

Trong phiên thảo luận đầu tiên với chủ đề “Phát triển công nghiệp điện ảnh dân tộc trong kỷ nguyên mới”, ba khách mời gồm: TS Trần Thị Phương Lan (Vụ trưởng Vụ Văn hóa - Văn nghệ, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương), PGS.TS Bùi Hoài Sơn (Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội Quốc hội) và đạo diễn Victor Vũ đã cùng nhau chia sẻ trực diện nhiều vấn đề liên quan đến câu chuyện bản sắc Việt trong điện ảnh, cơ hội và thách thức trong bối cảnh hiện tại, hội nhập quốc tế.

Bà Đinh Thị Thanh Hương, Phó Chủ tịch HĐQT Galaxy Group, đảm nhiệm vai trò điều phối hội thảo.

Trước vấn đề chính yếu đặt ra tại hội thảo: “Chính sách văn hóa nên được định hình ra sao để vừa đảm bảo tư tưởng vừa khuyến khích tự do sáng tạo?”, TS Trần Thị Phương Lan cho rằng quan điểm của Đảng về phát triển văn hóa rất nhất quán. Trong dự thảo văn kiện Đại hội XIV lần này, văn hóa được đặt rất cao, ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội, là sức mạnh nội sinh, là nguồn lực phát triển của đất nước và có thêm một cụm từ là “hệ điều tiết xã hội”.

PGS.TS. Bùi Hoài Sơn cũng nhận định văn hóa có ý nghĩa rất lớn, giúp tỏa sáng giá trị văn hóa Việt Nam ra thế giới, giá trị lịch sử, giá trị dân tộc và còn có giá trị kinh tế. Khi sửa Luật Điện ảnh, cần xác định làm sao cho điện ảnh có ý nghĩa tích cực hơn trong phát triển kinh tế đất nước, tinh thần chung của Luật Điện ảnh mới là phát triển công nghiệp điện ảnh…

PGS.TS Bùi Hoài Sơn phát biểu ý kiến.

Theo PGS.TS. Bùi Hoài Sơn, những điểm nghẽn để phát triển điện ảnh Việt là thuế, luật đất đai, hợp tác công - tư, quản lý sử dụng tài sản công. Hiện tại, thuế không ưu đãi trong lúc đầu tư điện ảnh nói riêng, văn hóa nghệ thuật nói chung là ngành mạo hiểm, dài hạn. “Chúng ta cần tháo gỡ các điểm nghẽn, tạo hệ sinh thái điện ảnh phù hợp, quản lý công tư để nhà nước tư nhân hợp tác với nhau. Tin rằng, với tầm nhìn chúng ta, sự chung tay góp sức, ý kiến mọi người… các điểm nghẽn sớm được giải quyết”, PGS.TS. Bùi Hoài Sơn nói.

PGS.TS. Bùi Hoài Sơn nói thêm rằng câu chuyện Việt Nam, đậm nét văn hóa nhưng được kể bằng ngôn ngữ điện ảnh quốc tế sẽ giúp tác phẩm thu hút được khán giả nội địa lẫn khán giả quốc tế… Để điện ảnh Việt hội nhập quốc tế cần tổ chức các sự kiện quốc tế ở Việt Nam và tích cực tham gia các LHP quốc tế, xây dựng và đẩy mạnh các thương hiệu điện ảnh.

Đạo diễn Victor Vũ chia sẻ ý kiến.

Đạo diễn Victor Vũ cho rằng, để giữ vững vị thế và phong độ, người làm phim phải liên tục học hỏi, đổi mới và đầu tư nghiêm túc, kỹ lưỡng (về kinh phí, thời gian, công sức cho kịch bản, nội dung, hình ảnh, âm thanh) để đưa đến sản phẩm chất lượng, giữ bản sắc Việt trong câu chuyện kể.

Theo Đạo diễn Victor Vũ, không phải phim nào cũng có thể chinh phục thị trường nội địa và khán giả quốc tế, nhưng càng muốn đi xa thì mình càng phải bám vào gốc rễ của mình, chẳng hạn phim “Thám tử Kiên” của anh lấy bối cảnh thời nhà Nguyễn, với câu chuyện của người Việt. Phim Việt cần những chủ đề toàn cầu như tình mẫu tử, tình yêu, bi kịch... Khi những chủ đề này được kể bằng ngôn ngữ điện ảnh quốc tế, bộ phim có thể lan xa.

TS Trần Thị Phương Lan nêu ý kiến.

TS Trần Thị Phương Lan cho rằng, thời gian qua nhiều phim Việt được khán giả đón nhận không chỉ thuộc đề tài giải trí, còn có dòng phim lịch sử chiến tranh cách mạng là tín hiệu khởi sắc, đáng mừng. Tuy nhiên, bà Lan cho rằng những hiện tượng như trên cũng cần được giải mã để tiếp tục phát huy.

Đáng chú ý, bà Đinh Thị Thanh Hương, Phó Chủ tịch HĐQT Galaxy Group, Chủ tịch Galaxy Studio, cho biết: số liệu tạm tính đến hiện tại cho thấy, trong năm 2025 thị phần phim Việt đã chiếm đến 62% (tạm tính), một bước nhảy vọt so với tỷ lệ 42% của năm 2024. Đây là một thành công rực rỡ đến từ công sức của tất cả những người tham gia vào điện ảnh Việt cũng như các cơ quan ban ngành đã hỗ trợ.

Sử dụng công nghệ trong điện ảnh sao cho đúng, trúng và không lạm dụng

Ở phiên thảo luận thứ hai với chủ đề “Ứng dụng công nghệ trong công nghiệp điện ảnh”, Thượng tá, NSƯT - đạo diễn Đặng Thái Huyền - Phó giám đốc Điện ảnh Quân đội nhân dân, ông Hàng Minh Lợi (nhà sáng lập Lumination) và ông Tạ Mạnh Hoàng (Tổng Giám đốc Sconnect) đã cùng nhau chia sẻ nhiều câu chuyện liên quan đến việc áp dụng công nghệ trong sản xuất, hậu kỳ phim hiện nay.

Phiên thảo luận thứ hai với chủ đề “Ứng dụng công nghệ trong công nghiệp điện ảnh”.

Thượng tá - đạo diễn Đặng Thái Huyền lần đầu tiết lộ nhiều câu chuyện hậu trường thú vị về quá trình sản xuất phim “Mưa đỏ” (bộ phim được lựa chọn đại diện Việt Nam dự giải Oscar - PV). Theo đó, nữ đạo diễn khẳng định, công nghệ đóng vai trò hỗ trợ để giúp bộ phim hoàn thiện. Tuy nhiên, đạo diễn Mưa đỏ cũng nhấn mạnh đến việc sử dụng công nghệ cần hài hòa, để không làm mất đi chiều sâu cảm xúc và bản sắc văn hóa trong tác phẩm.

Thượng tá, NSƯT - đạo diễn Đặng Thái Huyền tiết lộ nhiều câu chuyện hậu trường thú vị về quá trình sản xuất phim “Mưa đỏ”.

Việc sử dụng công nghệ trong điện ảnh sao cho đúng, trúng và không lạm dụng thì sẽ rất hiệu quả và mở rộng biên độ sáng tạo cho nhà làm phim…

Phát biểu bế mạc hội thảo, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tạ Quang Đông, Trưởng Ban Chỉ đạo Liên hoan Phim Việt Nam lần thứ XXIV, cho biết hội thảo đã lắng nghe rất nhiều những ý kiến trao đổi, tập trung làm rõ những vấn đề cốt lõi của ngành điện ảnh: từ bản sắc văn hóa Việt, vai trò của truyền thông và phê bình, đến sự thay đổi của khán giả, ứng dụng công nghệ, và định hướng phát triển trong 3 đến 5 năm tới.

Đây là những nội dung quan trọng, phù hợp với Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã được Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt tại Quyết định số 2486/QĐ-TTg ngày 14/11/2025 vừa qua, trong đó Chiến lược cũng nêu chỉ tiêu của ngành điện ảnh đến năm 2030 là ngành phấn đấu có tỷ lệ tăng trưởng trung bình 10,13%/năm, với doanh thu dự kiến khoảng 12,5 nghìn tỷ đồng (tương đương 500 triệu USD).

Đại biểu đóng góp ý kiến.

Những mục tiêu cụ thể được nêu trong chiến lược cũng rất rõ ràng, giúp các nhà làm phim Việt Nam hoạch định được những định hướng cụ thể. Một số định hướng có thể triển khai thực hiện ngay ở thời điểm hiện tại và hướng tới giai đoạn 3 đến 5 năm tới, ngành điện ảnh Việt Nam cần tiếp tục tập trung vào ba định hướng lớn: Giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa Việt Nam trong từng tác phẩm điện ảnh; Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ nhằm nâng cao chất lượng sáng tạo, năng lực sản xuất và khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế; Hoàn thiện hệ sinh thái điện ảnh, bảo đảm sự gắn kết giữa nhà làm phim, nhà đầu tư, truyền thông, khán giả và cơ quan quản lý, hướng tới sự phát triển bền vững và hội nhập sâu rộng.

Từ đó, tạo những tiền đề, những định hướng để phát triển nền công nghiệp điện ảnh trong kỷ nguyên mới.

Phú Lữ