Để dân nghèo không gánh hệ lụy

Xây dựng không phép tràn lan ở TPHCM nhưng không được xử lý nghiêm. Ảnh: Huy Thịnh

Ðủ kiểu xây “lụi”

Tại huyện Hóc Môn, trong vai những người đi mua đất, chúng tôi phát hiện nhiều căn nhà đã và đang xây trái phép ở đường Xuân Thới Thượng (XTT) 4, XTT 26 - 1D. Nhiều căn được đầu nậu cho bọc lớp tôn bên ngoài che giấu hoạt động xây dựng bên trong, trong đó không ít căn nhà xây trên đất nông nghiệp. Nhiều mảnh ruộng được san lấp chỉ cần chờ đến thời điểm thuận lợi là xây.

Trong khi đó, tại xã Tân Quý Tây (huyện Bình Chánh), nhiều khu nhà xưởng rộng hàng ngàn mét vuông được xây trên đất nông nghiệp. Khu vực xây dựng trái phép có mật độ cao là tại ấp 3. Một số người dân địa phương bức xúc cho biết trong nhiều cuộc tiếp xúc với các đại biểu HĐND, cử tri đều có ý kiến về tình trạng này nhưng đến nay vẫn chưa xử lý triệt để . Một số căn nhà bị cưỡng chế hôm trước, vài bữa sau xây trở lại...

Tại đường Thới Hòa thuộc ấp 5A, xã Vĩnh Lộc A (huyện Bình Chánh), trong vai người đi mua đất xây nhà trọ công nhân, chúng tôi được Tuấn, một đầu nậu có tiếng tại địa phương chỉ căn nhà quây tôn bên ngoài, phía trong đang xây dựng dở dang. Tuấn cho biết, công trình này đã xây được gần một tháng và đang trong giai đoạn hoàn thiện. Tuấn mời chúng tôi đến xem một số vị trí đất được giới thiệu là “đẹp” và nếu đồng ý mua, anh ta sẽ chia sẻ “bí quyết” để có thể xây nhà mà không bị kiểm tra, xử phạt (?).

Còn tại quận Thủ Đức, “dự án” chung cư mi ni Vietnam House Tower trên đường 36 (phường Linh Đông) đã hoàn thiện và đã bán cho hàng trăm hộ dân vào ở. Theo hồ sơ của Thanh tra Sở Xây dựng TPHCM, công trình này nằm trên khu đất của ông Lưu Nguyên Quảng (ngụ quận Bình Thạnh) và ông Lê Thành Trí (phường Hiệp Bình Chánh, quận Thủ Đức). Năm 2017, UBND quận Thủ Đức cấp 2 giấy phép xây dựng đều là “ công trình nhà ở 3 tầng” cho 2 ông này. Thế nhưng, trong quá trình thi công, ông Quảng và ông Trí gộp thành chung cư 5 tầng và chia thành những căn hộ có diện tích 14-26m2 bán cho người thu nhập thấp với giá từ 380 đến 600 triệu đồng/căn. Hậu quả là những căn hộ này rất khó có thể được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà vì không đáp ứng đủ điều kiện theo quy định.

Liên quan đến sai phạm trên, một Phó Chủ tịch UBND quận Thủ Đức, lãnh đạo Phòng Quản lý đô thị và một loạt lãnh đạo phường đã bị Ủy ban Kiểm tra Thành ủy TPHCM kỷ luật.

Chính quyền cơ sở kêu khó…

Ngày 30/7, tại hội nghị xây dựng Đề án tổng thể các giải pháp tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về trật tự xây dựng trên địa bàn thành phố do Thành ủy TPHCM tổ chức, Phó Chủ tịch UBND huyện Hóc Môn Đỗ Thị Lâm Tuyền cho biết, hiện nay, quỹ đất nông nghiệp của huyện còn khá lớn với 5.200 ha. Đây cũng là một trong những nguyên nhân chính khiến tình hình vi phạm trong trật tự xây dựng diễn ra phức tạp trong thời gian qua. Bà Đỗ Thị Lâm Tuyền cho biết bộ máy hành chính cấp xã vừa thiếu, vừa yếu. Trình độ chuyên môn của cán bộ phụ trách chưa đáp ứng yêu cầu. Lãnh đạo UBND huyện đã triển khai nhiều biện pháp ngăn chặn vi phạm ngay từ đầu, trong đó yêu cầu Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã-thị trấn cam kết nếu vẫn để xảy ra vi phạm trong xây dựng thì sẽ bố trí công tác khác. Cán bộ công chức tái phạm quản lý trật tự xây dựng sẽ bị xử lý nghiêm.

Theo bà Tuyền, thực tế việc cưỡng chế các công trình vi phạm có một số khó khăn như chủ đầu tư xin phép xây nhà ở riêng lẻ. Bản vẽ thiết kế bố trí các phòng chức năng nhưng trên thực tế, chủ công trình không xây tường ngăn phòng để biến công trình xây dựng thành…nhà xưởng. Có nhiều đầu nậu xin phép xây dựng nhà ở riêng lẻ nhưng xây thêm tường, ngăn phòng và làm nhiều cửa để biến thành … nhà ba chung. “Mình tháo dỡ, phá vỡ công trình thì được, còn buộc xây các phòng chức năng, làm cửa… thì rất khó”, bà Tuyền thừa nhận.

Theo ông Trần Phú Lữ, Chủ tịch UBND huyện Bình Chánh, huyện có tốc độ tăng dân số cơ học rất cao, bình quân 30.000 dân/năm, trong đó riêng hai xã Vĩnh Lộc A, Vĩnh Lộc B có dân số trên 120.000 người/xã và chiếm trên 50% là dân nhập cư. Hiện nay, nhu cầu nhà ở giá rẻ, diện tích từ 40 - 60 m2 rất lớn. Các đầu nậu đã lợi dụng để thực hiện phân lô bán nền trái phép, chuyển nhượng bằng giấy tay, công chứng vi bằng…Tình trạng phân lô bán nền, xây dựng trái phép trên địa bàn huyện Bình Chánh còn rất phức tạp.

“Qua kiểm tra, lãnh đạo huyện phát hiện có tình trạng cán bộ khóm, ấp bao che cho các đầu nậu vi phạm. Các đơn vị, cá nhân liên quan trong quá trình kiểm điểm, xử lý trách nhiệm vì để xảy ra tình trạng xây dựng trái phép, không phép vẫn còn đùn đẩy, né tránh trách nhiệm”, ông Lữ thừa nhận.

Huy Thịnh - Văn Minh