Để doanh nghiệp Việt khai phóng nội lực, bắt đầu từ nhìn thẳng vào điểm yếu

Chiều mai (ngày 15/9), tại Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025 (VPSF 2025), Phiên đối thoại cấp Bộ chuyên đề 4 với chủ đề “Vươn tầm nội lực để vươn mình đột phá” sẽ diễn ra, quy tụ đại diện lãnh đạo các bộ, ngành, cùng cộng đồng doanh nghiệp, để cùng mổ xẻ những rào cản nội tại và tìm giải pháp khai phóng sức mạnh từ bên trong doanh nghiệp.

Ông Trần Bằng Việt, CEO DongA Solutions.

Trước thềm sự kiện, Báo điện tử Đầu tư - Baodautu.vn đã có cuộc trò chuyện với ông Trần Bằng Việt, CEO DongA Solutions, Trưởng chuyên đề 4, về những điểm nghẽn, sáng kiến và kỳ vọng đặt ra tại phiên đối thoại.

Gắn với chủ đề nội dung phiên, ông có thể chia sẻ khái quát những vấn đề cốt yếu về các điểm nghẽn thể chế, chính sách, cơ chế diễn dịch luật và triển khai chính sách hiện nay?

Trong thời gian qua, nhờ “Bộ tứ trụ cột” nghị quyết của Bộ Chính trị và Nghị quyết 198/2025/QH15 của Quốc hội, nhiều “điểm nghẽn cứng” tồn tại suốt nhiều năm như về đất đai, vốn, hạ tầng dần được tháo gỡ. Nhờ đó, nhiều động lực phát triển mới đã được kích hoạt, mở ra con đường đến những chân trời mới cho doanh nghiệp.

Tuy nhiên, khi đi vào thực tế, nhiều doanh nghiệp vẫn đang mắc kẹt ở những “điểm nghẽn mềm” - các yếu tố phi vật chất bên trong chính doanh nghiệp, khiến họ chưa thể hiện thực hóa những cơ hội đã được mở ra.

Có thể hình dung “điểm nghẽn mềm” đó là gì, thưa ông?

Tôi muốn khái quát thành 6 thách thức lớn để dễ chia sẻ.

Một là, tư duy lãnh đạo còn ngắn hạn, chưa bắt kịp xu thế.

Hai là, văn hóa kinh doanh chưa xứng tầm, thiếu nền tảng bền vững.

Ba là, năng lực quản trị chưa đạt chuẩn quốc tế, thiếu tính minh bạch và hệ thống.

Bốn là, chất lượng nguồn nhân lực và lãnh đạo kế cận còn yếu, chưa có chiến lược dài hạn.

Năm là, chuyển đổi số manh mún, thiếu “xương sống dữ liệu”, khó tối ưu vận hành.

Sáu là, liên kết chuỗi còn lỏng lẻo, chưa tạo được sức mạnh cộng hưởng.

Chúng ta phải thẳng thắn thừa nhận, nếu những rào cản này không được tháo gỡ, thì dù môi trường kinh doanh bên ngoài có rộng mở đến đâu, doanh nghiệp vẫn rất khó có thể “vươn mình đột phá”.

Có thể hiểu là, những sáng kiến mà các doanh nghiệp gửi tới VPSF 2025 để gửi tới các bộ, ngành cũng như Chính phủ sẽ không chỉ giải quyết các vướng mắc từ phía Nhà nước?

Đúng vậy. Hoạt động đối thoại của VPSF không chỉ để tìm ra, đề xuất giải pháp gỡ vướng thể chế, chính sách, gỡ rối thủ tục hành chính, mà quan trọng hơn, chúng tôi nhận diện những vấn đề, nút thắt trong nội tại doanh nghiệp mà cần sự hẫu thuẫn của cơ chế, chính sách. Doanh nghiệp sẽ nỗ lực thay đổi, hoàn thiện nhưng cũng đang rất cần bàn tay hỗ trợ của Nhà nước.

Mục tiêu của các sáng kiến này là khơi dậy sức mạnh nội lực của doanh nghiệp.

Chúng tôi đã tổng hợp, dự kiến sẽ đề xuất một số sáng kiến liên quan đến hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ tuân thủ chuẩn mực quốc tế; đào tạo phát triển thế hệ lãnh đạo kế cận...

Đặc biệt, chúng tôi đề xuất xây dựng Bộ chỉ số Năng lực doanh nghiệp (VBCI) để giúp doanh nghiệp tự “chẩn đoán” điểm mạnh, điểm yếu để cải thiện nội lực.

Điểm chung của những sáng kiến này là tính khả thi, vừa thúc đẩy sự thay đổi từ bên trong doanh nghiệp, vừa thể hiện tinh thần “đồng kiến tạo” - Nhà nước và cộng đồng doanh nghiệp cùng hợp lực để kiến tạo môi trường phát triển mới.

Hoạt động đối thoại của VPSF không chỉ để tìm ra, đề xuất giải pháp gỡ vướng thể chế, chính sách, mà còn nhận diện những vấn đề, nút thắt trong nội tại doanh nghiệp

Đây không phải là mong muốn mới của doanh nghiệp, nhưng cũng để thấy việc thực hiện không dễ dàng, ông có nghĩ vậy không?

Để nói về việc này, tôi muốn chia sẻ thực tế mà doanh nghiệp đã nhận diện rõ. Đó là những năm qua, chúng ta đã cải cách mạnh mẽ để khơi thông các nguồn lực về thể chế, vốn, đất đai. Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng tận dụng được cơ hội này để lớn lên.

Yếu tố quyết định doanh nghiệp có thể “vươn mình đột phá” hay không lại nằm ở chính sức mạnh nội tại: tư duy lãnh đạo, văn hóa kinh doanh, năng lực quản trị minh bạch, đội ngũ nhân sự chất lượng, khả năng ứng dụng công nghệ và dữ liệu.

Hiện tại, các doanh nghiệp đang thấy rất rõ yêu cầu thay đổi từ nội tại, chuyển hướng tư duy từ phụ thuộc vào “ngoại lực” sang phát huy “nội lực”, từ tâm lý “đổ lỗi” sang tinh thần chủ động “đồng kiến tạo”.

Có thể hình dung, chúng ta sẽ có một phiên đối thoại thẳng thắn?

Chắc chắn! Phiên đối thoại này sẽ là nơi các doanh nghiệp đối thoại thẳng thắn và trực diện: doanh nghiệp chia sẻ thật những trở ngại, các bộ, ngành trả lời trực tiếp, và hai bên cùng thống nhất lộ trình hành động rõ ràng.

Chúng tôi cũng kỳ vọng, sau các phiên thảo luận này, một vài sáng kiến được lựa chọn để thử nghiệm ngay lập tức, có cơ chế giám sát và nhân rộng.

Nhung Bùi