Đề nghị bỏ quy định sàn thương mại điện tử kê khai, nộp thuế thay người bán hàng
Trong lần góp ý mới nhất của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) về Dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 126/2020/NĐ-CP, Nghị định 123/2020/NĐ-CP, Nghị định 15/2022/NĐ-CP về thuế, hóa đơn và chứng từ, VCCI đề nghị bỏ quy định sàn thương mại điện tử (TMĐT) kê khai, nộp thuế thay người bán hàng trên sàn.
Quy định yêu cầu sàn TMĐT có chức năng đặt hàng trực tuyến thực hiện trách nhiệm kê khai, nộp thuế thay người bán trên sàn là vấn đề gây tranh cãi lâu nay và được sửa đổi nhiều lần do thiếu căn cứ pháp lý, khó thực hiện.
Trong những lần góp ý trước, VCCI đều đưa ra quan điểm theo hướng đề nghị cơ quan soạn thảo chỉnh sửa cho phù hợp hơn. Tuy nhiên, trong bản góp ý mới nhất, VCCI đã đề nghị bãi bỏ hẳn quy định này.
Tháng 6-2021, Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành Thông tư 40/2021/TT-BTC, quy định: “Tổ chức là chủ sở hữu sàn giao dịch TMĐT thực hiện việc kê khai thuế thay, nộp thuế thay cho cá nhân theo lộ trình của cơ quan thuế”.
Sau đó, quy định này đã được sửa đổi tại Thông tư 100/2021/TT-BTC, theo hướng sàn TMĐT chỉ còn trách nhiệm chia sẻ và cung cấp thông tin của cá nhân kinh doanh qua sàn, loại bỏ trách nhiệm kê khai thay, nộp thuế thay cá nhân. Thông tư 100/2021/TT-BTC mới được ban hành vào tháng 11 năm 2021 và có hiệu lực thực thi từ năm 2022.
“Như vậy, riêng quy định này đã được ban hành, sửa đổi và thực hiện trong chưa đầy một năm, và đến nay lại được đề xuất thay đổi bằng quy định tại dự thảo. Việc này có thể gây lo ngại cho các sàn TMĐT về môi trường pháp lý thiếu ổn định, nhiều rủi ro”- VCCI cho biết.
Theo đó, cơ quan này cho biết, Điều 1.2 Dự thảo (bổ sung Điều 7.5.k.1 Nghị định 126/2020/NĐ-CP) quy định các sàn TMĐT có chức năng đặt hàng trực tuyến có nghĩa vụ kê khai, nộp thuế thay cho người bán trên sàn là cá nhân (bao gồm cả trong nước và nước ngoài). Tuy nhiên, có nhiều điểm của quy định này chưa hợp lý.
Một là quy định chưa rõ ràng về căn cứ pháp lý căn cứ trên các quy định: Nghị định 126/2020/NĐ-CP và Dự thảo sửa đổi Nghị định 126/2020/NĐ-CP là các văn bản quy định chi tiết của Luật Quản lý thuế 2019; Nghị định 52/2013/NĐ-CP và Nghị định 85/2021/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 52/2013/NĐ-CP.
Hai là quy định này chưa thống nhất của các luật thuế khác về chủ thể có trách nhiệm nộp thuế theo quy định về thuế thu nhập cá nhân; Nghị định 65/2013/NĐ-CP; Luật Thuế giá trị gia tăng 2008.
Ba là quy định chưa thống nhất với Bộ luật Dân sự về chế định đại diện. Quy định về trách nhiệm kê khai, nộp thuế thay của các sàn TMĐT có chức năng đặt hàng trực tuyến tại dự thảo có tính chất bắt buộc, do đó trách nhiệm đại diện trong trường hợp này sẽ phát sinh một cách bắt buộc (không tự nguyện) và tự động (không cần có văn bản ủy quyền). Căn cứ đại diện này không phù hợp với bất kỳ căn cứ phát sinh đại diện nào theo pháp luật dân sự.
Bốn là chưa phù hợp với bản chất hoạt động của sàn TMĐT do sàn chỉ là đơn vị trung gian giữa người bán và người mua. Vì vậy, yêu cầu các sàn TMĐT có trách nhiệm kê khai, nộp thuế thay cho người bán là chưa phù hợp với bản chất hoạt động của mô hình này đồng thời gây khó khăn rất lớn cho các sàn TMĐT.
Theo VCCI, quy định trên cũng tạo gánh nặng chi phí tuân thủ cho sàn TMĐT, đặc biệt trong bối cảnh trên 80% các sàn TMĐT đều đang lỗ và tiếp tục lỗ trong những năm tới. Chưa kể, các sàn TMĐT cho rằng có rất nhiều khó khăn, trở ngại khi thực hiện quy định này. Tính rõ ràng, minh bạch của dự thảo về chủ thể thực hiện cũng như cách thức thực hiện chưa được quy định rõ, chẳng hạn như việc xác định người bán hàng có doanh thu trên 100 triệu đồng.
Từ căn cứ trên và tham khảo kinh nghiệm quốc tế, VCCI cho rằng, quy định về trách nhiệm kê khai, nộp thuế thay của sàn TMĐT có chức năng đặt hàng trực tuyến tại dự thảo còn thiếu căn cứ pháp lý để ban hành, thiếu sự thống nhất với các quy định pháp luật liên quan, chưa rõ ràng, không hợp lý và tạo ra gánh nặng chi phí cho doanh nghiệp.
“Do vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo bỏ quy định yêu cầu sàn TMĐT có chức năng đặt hàng trực tuyến thực hiện trách nhiệm kê khai, nộp thuế thay người bán trên sàn. Việc kê khai, nộp thuế thay chỉ nên thực hiện trên cơ sở ủy quyền của pháp luật dân sự”- bản góp ý nêu rõ.
Ngoài ra, VCCI cũng đề nghị sửa đổi quy định về cung cấp thông tin tại Điều 1.7 Dự thảo theo hướng sàn TMĐT cung cấp thông tin về doanh thu (được hiểu là tổng giá trị đơn hàng) với tần suất 1 năm/lần, quy định chặt chẽ về bảo mật thông tin…