Đề nghị giữ quy định các tổ chức chính trị - xã hội 'trực thuộc' Mặt trận Tổ quốc

Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam vừa có báo cáo về kết quả lấy ý kiến trong hệ thống MTTQ Việt Nam đối với dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp 2013.

Tính đến ngày 28/5/2025, hệ thống MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức thành viên của Mặt trận đã tổ chức 61.791 hội nghị lấy ý kiến dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013. Ảnh: Quang Vinh

Đối với nội dung sửa đổi, bổ sung tại khoản 2 Điều 9 Hiến pháp năm 2013 tại dự thảo Nghị quyết, Ban Thường trực nhất trí và đề nghị giữ nguyên quy định các tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc MTTQ Việt Nam.

Theo Ban Thường trực, việc bổ sung quy định này là phù hợp và cần thiết, bảo đảm tạo lập cơ sở hiến định về vị trí, mối quan hệ, nguyên tắc hoạt động của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội sau sắp xếp, tinh gọn theo các nghị quyết, kết luận của Ban Chấp hành trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư.

Để bảo đảm tính chất liên hiệp tự nguyện quy định tại khoản 1 Điều 9, tại khoản 2 Điều 9 đã bổ sung nguyên tắc hiệp thương dân chủ, phối hợp và thống nhất hành động của MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên trong đó có các tổ chức chính trị - xã hội.

Mặt khác, Ban Thường trực cũng đề nghị tiếp thu ý kiến góp ý về việc thay cụm từ “dưới sự chủ trì của MTTQ Việt Nam” bằng cụm từ “do MTTQ Việt Nam chủ trì”.

Theo đó, khoản 2 Điều 9 Hiến pháp được thể hiện như sau: “Công đoàn Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam là các tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc MTTQ Việt Nam, được thành lập trên cơ sở tự nguyện, đại diện và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của thành viên, hội viên tổ chức mình; được tổ chức và hoạt động thống nhất trong MTTQ Việt Nam; cùng với các tổ chức thành viên khác của Mặt trận hiệp thương dân chủ, phối hợp và thống nhất hành động do MTTQ Việt Nam chủ trì”.

Về Công đoàn Việt Nam (nội dung sửa đổi, bổ sung Điều 10 Hiến pháp năm 2013), Ban Thường trực thống nhất tiếp thu ý kiến góp ý bổ sung cụm từ “duy nhất” thành quy định “là đại diện duy nhất của người lao động ở cấp quốc gia” để khẳng định rõ vị thế của công đoàn trong đại diện người lao động ở cấp quốc gia trong quan hệ lao động và trong quan hệ quốc tế về công đoàn.

Hiện nay, Công đoàn Việt Nam đang là đại diện “duy nhất” của người lao động tham gia các ủy ban, hội đồng, ban chỉ đạo quốc gia có liên quan đến quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động như: Hội đồng Tiền lương quốc gia, Ủy ban Quan hệ lao động, Hội đồng Quản lý bảo hiểm xã hội…

Trong quan hệ quốc tế, Công đoàn Việt Nam là đại diện cho người lao động Việt Nam trong các hoạt động hợp tác song phương và đa phương. Công đoàn Việt Nam là thành viên của Liên hiệp Công đoàn Thế giới (WFTU), đại diện của người lao động Việt Nam trong quan hệ với Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), Tổng Công đoàn Quốc tế (ITUC)...

Về quyền trình dự án luật, pháp lệnh của các cơ quan trung ương của các tổ chức chính trị - xã hội (nội dung sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 84 Hiến pháp năm 2013), Ban Thường trực thống nhất tiếp thu ý kiến góp ý, điều chỉnh theo hướng giữ lại quyền trình dự án luật, pháp lệnh của cơ quan trung ương của các tổ chức chính trị - xã hội.

Theo đó, quy định tại khoản 1 Điều 84 thể hiện như sau: “Chủ tịch nước, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng dân tộc, Ủy ban của Quốc hội, Chính phủ, TAND tối cao, VKSND tối cao, Kiểm toán nhà nước, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, cơ quan Trung ương các tổ chức chính trị - xã hội có quyền trình dự án luật trước Quốc hội, trình dự án pháp lệnh trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội”.

Cơ quan trung ương của các tổ chức thành viên khác của Mặt trận có quyền đề xuất, kiến nghị, xây dựng các dự án luật, pháp lệnh, tuy nhiên, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam sẽ là cơ quan trình hoặc tùy theo nội dung của mỗi dự án luật, pháp lệnh có thể phân công cho các tổ chức chính trị - xã hội là cơ quan trình.

Thực tiễn những năm qua cho thấy, chỉ có một số ít cơ quan trung ương của các tổ chức thành viên khác của Mặt trận trình dự án luật, pháp lệnh, như Trung ương Hội Luật gia trình dự án Luật Trưng cầu dân ý, Luật Trọng tài thương mại; Trung ương Hội chữ thập đỏ trình Luật Chữ thập đỏ (hiện nay Luật Chữ thập đỏ cũng đang được giao cho Chính phủ chỉ đạo tổng kết, đề xuất sửa đổi).

Còn phần lớn luật, pháp lệnh điều chỉnh hoạt động của các tổ chức thành viên như Luật Người cao tuổi, Luật Bình đẳng giới, Luật Thanh niên, Luật Kiến trúc sư, Luật Luật sư, Luật Công chứng... đều do Chính phủ trình.

Ngoài ra, Ban Thường trực cũng đã đề xuất nhiều ý kiến góp ý về tổ chức đơn vị hành chính. Đáng chú ý là đề nghị nghiên cứu kỹ việc giữ lại đơn vị hành chính dưới tỉnh là thị xã và thành phố thuộc tỉnh, thị trấn, để bảo đảm giữ và tiếp tục phát huy các giá trị của đô thị đã hình thành trong nhiều năm, gắn với các yếu tố lịch sử, truyền thống và các yêu cầu của quản lý, phát triển đô thị.

Bình Minh