Đề nghị nâng mức hỗ trợ để người dân tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện

Theo đại biểu Bùi Sĩ Lợi, cần có tổng kết tình hình thực hiện Nghị quyết 93 của Quốc hội về BHXH một lần. Đại biểu dẫn số liệu cho biết từ năm 2014 đến năm 2018, mỗi năm bình quân tham gia hệ thống BHXH của chúng ta là 1 triệu người nhưng số người hưởng BHXH một lần trong 5 năm là 2,7 triệu người thì không hiểu rằng Nghị quyết 28 của chúng ta có đạt được mục tiêu là bao phủ BHXH toàn dân hay không.

“Tôi xin đề nghị tổng kết lại vấn đề này để chúng ta hạn chế hưởng chính sách BHXH một lần, bởi vì trong 2,7 triệu người thì 93% là mới đóng BHXH được 10 năm, rút ra khỏi BHXH, trong 93% đó thì 50% mới đóng được dưới 1 năm đến dưới 3 năm”, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội nói.
Theo ông Lợi, điều này chúng ta không giải thích cho người lao động để người lao động biết giải quyết khó khăn hôm nay, không rút tiền bảo hiểm thì đến khi người về hưu mới có chính sách để đảm bảo cuộc sống khi tuổi già. “Đây là một vấn đề an sinh xã hội mà Đảng, Nhà nước phải chăm lo cho người dân, không phải nhìn thấy cái trước mắt người dân khó khăn mà chúng ta thương, thương cả hiện tại, đề nghị Quốc hội thương cho cả lâu dài đối với người lao động”, ông Lợi nói.

Đại biểu Bùi Sĩ Lợi phát biểu tại phiên thảo luận.

Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị Chính phủ tiếp tục nâng mức hỗ trợ 30-25-10% để người dân tham gia BHXH tự nguyện, phấn đấu làm sao đạt nhanh tốc độ tăng BHXH toàn dân.

Tại kỳ họp thứ 7, Chính phủ đã có Tờ trình báo cáo đưa ra tình hình nợ đọng BHXH. Có 2.270 DN nợ đọng theo dạng DN phá sản, DN chủ đã bỏ trốn làm ảnh hưởng đến 17.000 lao động. Tuy nhiên, hiện không có đề án, không có đề xuất với Quốc hội như thế nào. Đại biểu đề nghị Chính phủ tiếp tục trình lại Quốc hội xin Quốc hội ghi vào nghị quyết kinh tế - xã hội của năm nay để giao cho Chính phủ thực hiện việc này theo tinh thần khoản 7 Điều 10 của Luật BHXH.

Về nguồn chi, theo ông Lợi, chúng ta lấy trong Quỹ bảo hiểm thất nghiệp hiện nay đang kết dư 77.000 tỷ. Chủ bỏ trốn, chủ bị phá sản thì người bị ảnh hương quyền lợi là người lao động thất nghiệp. “Tôi đề nghị Chính phủ nên nghiên cứu và Quốc hội cũng ủng hộ Chính phủ để chúng ta xử lý vấn đề này, để đảm bảo quyền lợi cho 17.000 lao động, giải quyết chính sách về hưu hoặc người ta xử lý trong cuộc sống”, đại biểu đề nghị.

Đại biểu Tôn Ngọc Hạnh (Bình Phước) nhấn mạnh, BHXH cũng được xem là một trong những trụ cột của an sinh xã hội. Qua nghiên cứu, đại biểu cho rằng, lĩnh vực BHXH đã đạt được những kết quả nhất định, tỷ lệ bao phủ đã dần được tăng lên, ước tính hết năm 2019 đạt bao phủ là 32,5% trong tổng số lực lượng lao động. Đối tượng tham gia dần mở rộng, nhưng đối tượng hộ nghèo, hộ cận nghèo, tham gia BHXH tự nguyện còn rất thấp và khó khăn, chưa có số liệu cụ thể đánh giá tỷ lệ phần trăm này.

Bên cạnh đó, tình trạng hưởng BHXH một lần ngày càng gia tăng và có xu hướng tiếp tục gia tăng. Việc giải quyết hưởng chế độ BHXH một lần rất dễ dàng và mức hỗ trợ dần tăng. So với các nước thì Việt Nam áp dụng khá mở.

Tình hình liên thông, chia sẻ dữ liệu BHXH giữa các cơ quan quản lý Nhà nước, như cơ quan thuế, cơ quan đầu tư, cơ quan tài chính, lao động còn hạn chế. Cơ quan thuế cung cấp các số liệu hiện nay có 610.000 DN nộp thuế nhưng BHXH chỉ thu được 327.000 DN, còn lại 283.000 DN đang hoạt động nhưng chưa tham gia BHXH bắt buộc cho người lao động.

“Số lao động thực tế của các cơ quan thuế và cơ quan lao động quản lý có sự chênh lệch lớn. Tiến độ ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý đối tượng tham gia BHXH, thay thế sổ BHXH bằng thẻ BHXH theo định hướng là chưa có phương án cụ thể”, đại biểu nói.

Đại biểu Tôn Ngọc Hạnh đồng tình với quan điểm đề xuất tăng mức hỗ trợ đóng BHXH cho đối tượng hộ cận nghèo và hộ nghèo để làm sao mở rộng đối tượng tham gia BHXH để đảm bảo an sinh xã hội. Và đồng tình đề nghị tiến hành tổng kết Nghị quyết 93 của Quốc hội để làm cơ sở cho việc điều chỉnh pháp luật đối với việc hưởng chế độ BHXH một lần để giảm tình trạng hưởng BHXH một lần, hướng tới sửa Luật BHXH. Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị đưa tỷ lệ bao phủ BHXH vào nghị quyết của Quốc hội về phát triển kinh tế - xã hội trong năm 2020.

Phương Thảo