Đề thi Khoa học xã hội tốt nghiệp THPT năm 2024 : Xuất hiện dạng câu hỏi mới, tiệm cận cách ra đề năm 2025

Sáng 28.6, thí sinh đã hoàn thành bài thi tổ hợp Khoa học tự nhiên (Vật lý, Hóa học, Sinh học) và Khoa học xã hội (Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân) trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024.

Theo các thầy cô Tổ Xã hội, Hệ thống giáo dục HOCMAI, bài thi tổ hợp Khoa học xã hội năm nay có các câu hỏi tiệm cận với cách ra đề mới của bài tốt nghiệp THPT 2025, đồng thời vẫn đảm bảo chuẩn cấu trúc và dạng thức của bài thi tốt nghiệp THPT như Bộ GD-ĐT công bố.

Mỗi môn thi thành phần của bài thi gồm 40 câu hỏi, thời gian làm bài 50 phút, đảm bảo mục tiêu xét công nhận tốt nghiệp THPT, có độ phân hóa phù hợp cho mục tiêu xét tuyển đại học. Dự kiến phổ điểm mỗi môn trong bai thi tổ hợp Khoa học xã hội sẽ trong khoảng 7 - 8 điểm.

Với môn Lịch sử, so với đề thi chính thức năm 2023 và đề thi tham khảo ngày 22.3, đề thi chính thức năm nay có độ khó tương đương. Nội dung đề thi có điểm mới: đề thi xuất hiện dạng câu hỏi tiệm cận với cách ra đề thi năm 2025 (theo đề minh họa Bộ GD-ĐT đã công bố ngày 29.12.2023) ví dụ câu 32, 37 mã 309: cho học sinh đoạn tư liệu và yêu cầu dựa vào đoạn tư liệu để trả lời câu hỏi.

90% tổng số câu hỏi trong đề thuộc kiến thức lớp 12 và 10% câu hỏi thuộc lớp 11 - bao gồm 2 câu hỏi phần lịch sử Việt Nam và 2 câu phần lịch sử thế giới.

Đề thi có tỷ lệ câu hỏi nhận biệt, thông hiểu so với vận dụng, vận dụng cao tương đương đề thi tham khảo ngày 22.3 nhưng có tínhphân loại cao do độ khó của các câu vận dụng cao tăng lên.

80% câu hỏi nhận biết, thông hiểu thuộc những kiến thức cơ bản, độ nhiễu giữa các phương án không cao, thí sinh dễ dàng chọn được đáp án đúng. Bên cạnh đó vẫn xuất hiện dạng câu hỏi liên quan đến xác định vị trí của quốc gia, hoặc phong trào cách mạng (liên quan đến kiến thức địa lý), ví dụ câu 9, câu 15 (mã 309).

20% câu hỏi thuộc phần vận dụng - vận dụng cao, rải đều ở các chuyên đề lịch sử Việt Nam từ 1919 đến 1975, không có câu hỏi thuộc phần lịch sử thế giới. Những câu hỏi chủ yếu xoay quanh dạng bài so sánh (4 câu: 31, 34, 39, 40 mã 309), liên chuyên đề (câu 29 - mã 310), liên hệ kiến thức lịch sử thế giới - lịch sử Việt Nam hoặc nhận xét, tổng kết cả giai đoạn lịch sử để tìm ra điểm đặc trưng.

Đặc biệt, có 3 câu hỏi về các nội dung liên quan đến hoạt động của Nguyễn Ái Quốc ở các giai đoạn khác nhau, trong chương trình lịch sử lớp 12 mới, nội dung liên quan đến Hồ Chí Minh cũng là một trong những chuyên đề quan trọng, việc xuất hiện nhiều câu hỏi liên quan đến Nguyễn Ái Quốc thể hiện sự tiệm cận về nội dung với chương trình học và đề thi năm tới.

Ma trận đề thi Lịch sử cụ thể như sau:

Thí sinh dự thi tốt nghiệp THPT năm 2024 (Ảnh: Xuân Quý)

Với môn Địa lý, đề thinằm hoàn toàn trong chương trình lớp 12, không có câu hỏi lý thuyết thuộc nội dung kiến thức 11 nhưng có 2 câu thực hành kỹ năng bảng số liệu và biểu đồ lấy số liệu từ lớp 11. Đề thi có cấu trúc và độ khó tương đương với đề thi tham khảo ngày 22.3. Tỷ lệ câu hỏi lý thuyết/thực hành là 52,5%/47,5%. Tỷ lệ câu hỏi Nhận biết, Thông hiểu/Vận dụng và Vận dụng cao là 75%/25%.

Trong nhóm câu hỏi Nhận biết, có 15 câu sử dụng Atlat. 25% câu hỏi thuộc mức độ Vận dụng - Vận dụng cao tập trung ở các chuyên đề Địa lý các vùng kinh tế và Địa lý ngành kinh tế.

Đối với phần thực hành kỹ năng Địa lý, giống như trong đề tham khảo và đề thi năm 2023, những câu hỏi sử dụng Atlat Địa lý Việt Nam năm nay đề bài không ghi rõ số trang mà ghi tên trang Atlat học sinh cần sử dụng. Với điểm mới này, để khai thác tốt và nhanh tài liệu này, học sinh cần nắm chắc mỗi trang Atlat thể hiện nội dung gì trong quá trình ôn tập.Phần biểu đồ và bảng số liệu không có dạng bài mới, thí sinh vẫn phải có kỹ năng tính toán cơ bản để nhận xét biểu đồ và bảng số liệu. Ngoài ra, thí sinh cần nắm vững đặc trưng của các dạng biểu đồ để nhận dạng và gọi tên chính xác biểu đồ.

Các câu 76, 77, 78, 80 (mã đề 308) là những câu hỏi khó do đi sâu khai thác một vấn đề nhỏ, các phương án có độ nhiễu cao dễ gây nhầm lẫn. Đặc biệt, câu 80, thí sinh cần vận dụng kiến thức liên chuyên đề địa lý tự nhiên và địa lý vùng để giải quyết. Đề thi không xuất hiện dạng câu hỏi so sánh, không có câu hỏi mang tính thời sự. Đề thi đảm bảo mục tiêu xét công nhận tốt nghiệp THPT, có độ phân hóa phù hợp cho mục tiêu tuyển sinh đại học.

Ma trận đề thi Địa lý cụ thể như sau:

Với môn Giáo dục công dân, đề thi có mức độ tương đương đề tham khảo ngày 22.3. Trong đó, 90% tổng số câu hỏi thuộc kiến thức lớp 12 và 10% câu hỏi thuộc lớp 11, giữ ổn định như những năm trước và tương tự đề tham khảo Bộ GD-ĐT đã công bố. Riêng với câu hỏi lớp 12, có gần 70% câu hỏi thuộc phạm vi kiến thức học kỳ I. 75% câu hỏi trong đề thuộc mức độ Nhận biết - Thông hiểu. Thí sinh chỉ cần nắm vững kiến thức trong sách giáo khoa là có thể đạt điểm 7 - 8.

25% câu hỏi thuộc mức độ Vận dụng và Vận dụng cao tập trung ở các chuyên đề lớp 12, đây là những câu hỏi liên hệ thực tế, có câu hỏi mang tính tổng hợp kiến thức của nhiều bài như câu 116 (mã 322). Các câu hỏi cực khó: 113, 114, 117, 118 mã 322 là những câu hỏi tình huống phức tạp, nhiều tình tiết, nhiều nhân vật, yêu cầu kết hợp nhiều kiến thức, độ nhiễu cao. Thí sinh phải nắm chắc kiến thức lí thuyết và phân tích từng chi tiết của tình huống để tìm ra câu trả lời.

Đặc biệt, đề thi xuất hiện dạng câu hỏi mới, tiệm cận cách ra đề cho năm 2025, yêu cầu học sinh căn cứ vào tư liệu đề bài cho để đếm số nhận định đúng, ví dụ như câu 102, 117 mã 322. Thí sinh cần có kiến thức tổng hợp và khả năng phân tích để xác định được đúng số nhận định theo yêu cầu đề bài.

Ma trận đề thi Giáo dục công dân cụ thể như sau:

Nguyễn Liên