Để thỏa ước lao động tập thể có lợi hơn cho người lao động
Hiện đã có hơn 70% doanh nghiệp trong các khu công nghiệp trên địa bàn tiến hành ký thỏa ước lao động tập thể (TƯLĐTT). Con số này đã tăng so với những năm trước đây và phần nào thể hiện được sự chuyển biến tích cực trong nhận thức của doanh nghiệp cũng như người lao động đối với vấn đề này. Tuy nhiên, nội dung, chất lượng của các bản TƯLĐTT vẫn còn là nỗi băn khoăn của tổ chức công đoàn khi phần nhiều trong số đó chủ yếu chỉ mới sao chép Luật, ít có nội dung có lợi hơn cho người lao động…

Dây chuyền sản xuất của Công ty TNHH Thời trang ITAS (KCN Tam Điệp). Ảnh: Trường Giang
Là doanh nghiệpcó 100% vốn đầu tư nước ngoài nên việc chấp hành luật tại Công ty MCNex Vinatương đối tốt, thậm chí đã có một số chế độ ưu tiên hơn cho công nhân thông quabản TƯLĐTT đã được ký với người lao động. Tuy nhiên, quy trình để có được bảnTƯLĐTT này trên thực tế lại chủ yếu bắt đầu từ bộ phận quản lý nhân sự chứ chưaphải từ ý kiến của đa số người lao động. Thường thì bộ phận quản lý nhân sự sẽsoạn thảo những nét cơ bản của Thỏa ước sau đó chuyển để Công đoàn bổ sung, sưảchữa và cuối cùng là chờ xét duyệt từ phía lãnh đạo Công ty.
ở một số doanhnghiệp khác, việc triển khai các bước thương lượng, ký kết TƯLĐTT cũng diễn rakhông đúng theo quy trình, không lấy ý kiến của tập thể người lao động về nội dungcủa bản thỏa ước nên đó chưa phải là sự tập hợp trí tuệ của số đông người laođộng, không tổ chức thương lượng giữa tập thể người lao động với Ban giám đốccông ty về các điều khoản. Thực chất tất cả chỉ do bộ phận chuyên môn tiến hànhsoạn thảo.
Nhiều cán bộ côngđoàn cơ sở thừa nhận: Hàng tháng, những cán bộ công đoàn như chúng tôi đượchưởng lương từ doanh nghiệp, do đó đã hạn chế phần nào việc chúng tôi thực sựmạnh dạn đấu tranh bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho người laođộng. Đặc biệt, việc triển khai ký kết TƯLĐTT chủ yếu phụ thuộc vào ý kiến chủquan của lãnh đạo doanh nghiệp.
Được biết, cácbản TƯLĐTT hiện nay mới chỉ thương lượng được các nội dung chủ yếu về: phụ cấpxăng xe, phụ cấp thâm niên, nuôi con nhỏ, chế độ đối với lao động nữ, chấtlượng bữa ăn ca, hỗ trợ tiền thuê nhà trọ, hỗ trợ tiền nuôi con nhỏ, tổ chứctham quan nghỉ mát, thăm hỏi khi ốm đau, trợ cấp khó khăn đột xuất, hiếu hỷ,mừng sinh nhật, trợ cấp tiền tàu xe khi nghỉ phép… Còn các nội dung cốt lõikhác như tiền lương, thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi, đảm bảo việc làm,đảm bảo điều kiện làm việc hầu như chưa đưa hoặc đưa một cách sơ sài vàoTƯLĐTT. Bên cạnh những bản TƯLĐTT có chất lượng, có rất nhiều bản TƯLĐTT nôịdung vẫn còn chung chung, hình thức, thậm chí một vài bản TƯLĐTT các nội dungcòn sao chép luật và được xây dựng như một bản nội quy lao động.
Để cải thiện chấtlượng các bản TƯLĐTT, ông Phùng Minh Chung, Chủ tịch Công đoàn các khu côngnghiệp tỉnh cho biết: Chúng tôi đặc biệt quan tâm chỉ đạo, hướng dẫn các Côngđoàn cơ sở triển khai thực hiện xây dựng, thương lượng, ký kết và thực hiện cóhiệu quả TƯLĐTT tại doanh nghiệp, đơn vị. Đồng thời ban hành văn bản chỉ đạo,đôn đốc các doanh nghiệp có TƯLĐTT hết hạn; hướng dẫn các doanh nghiệp mới thànhlập Công đoàn cơ sở đặc biệt quan tâm đến chất lượng và việc thực hiện TƯLĐTTđược ký kết trên thực tế. Vừa qua, chúng tôi cũng đã tổ chức tập huấn về kỹnăng thương lượng và ký kết TƯLĐTT, trong đó, chú trọng tập huấn cho cán bộcông đoàn về các kỹ năng đàm phán, thương lượng để xây dựng bản TƯLĐTT có nhiêùnội dung có lợi hơn cho người lao động theo quy định của pháp luật hoặc phápluật chưa đề cập đến và được triển khai thực hiện tại doanh nghiệp.
Ngoài ra, Côngđoàn các khu công nghiệp tỉnh đã và đang đẩy mạnh các biện pháp tuyên truyền,phổ biến cho cán bộ công đoàn và công nhân lao động về pháp luật lao động,trong đó có nội dung về TƯLĐTT, qua đó giúp đoàn viên, người lao động có thêmsự hiểu biết, tạo được sự chuyển biến về nhận thức, thấy được sự cần thiết củaTƯLĐTT trong giải quyết quan hệ lao động, là cơ sở để bảo vệ người lao động, làhoạt động quan trọng của công đoàn tại mỗi doanh nghiệp. Đồng thời, giúp Côngđoàn cơ sở và người lao động có ý thức trách nhiệm với việc xây dựng, thươnglượng và ký kết TƯLĐTT; cân nhắc và lựa chọn các nội dung đưa vào quá trình đàmphán, thương lượng; coi trọng việc tiếp thu ý kiến xây dựng của đoàn viên,người lao động…
Đào Duy