Thách thức và kỳ vọng trong mục tiêu tăng trưởng kinh tế của TP.HCM

Báo cáo với HĐND TP.HCM khóa X tại kỳ họp thứ 2 ngày 24-7, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Dũng khẳng định TP.HCM kiên định với mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2025 là 8,5%, dẫu bối cảnh trong và ngoài nước có rất nhiều thách thức.

Trao đổi với báo Pháp Luật TP.HCM, ThS Nguyễn Trúc Vân, Giám đốc Trung tâm Mô phỏng và dự báo kinh tế - xã hội thuộc Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, cho rằng mục tiêu tăng trưởng GRDP 8,5% trong năm 2025 là đầy thách thức nhưng vẫn có thể đạt được nếu TP kịp thời kích hoạt các động lực mới và tận dụng hiệu quả lợi thế sáp nhập.

Hoạt động sản xuất tại Công ty Datalogis trong Khu công nghệ cao TP.HCM. Ảnh: HOÀNG QUÂN

Thách thức từ con số 8,5%

. Phóng viên: Sau khi sáp nhập, mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2025 của TP.HCM có thay đổi gì không, thưa bà?

+ ThS Nguyễn Trúc Vân: Sau sáp nhập, TP.HCM có tổng diện tích 6.773 km², chiếm 2,04% diện tích cả nước, tạo thuận lợi cho quy hoạch đô thị tích hợp. Dân số ước tính đạt 13,71 triệu người (13,5% cả nước), với khoảng 7,4 triệu lao động, tương ứng 13,8% lực lượng lao động toàn quốc. Đây là nguồn nhân lực lớn, góp phần thúc đẩy phát triển công nghiệp, dịch vụ cho toàn vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.

Về kinh tế, GRDP hợp nhất của TP đạt khoảng 2,716 triệu tỉ đồng (113 tỉ USD), tương đương 23,6% GRDP cả nước. GRDP bình quân đầu người đạt 198,1 triệu đồng (8.244 USD), cao hơn 1,74 lần mức trung bình toàn quốc.

Về ngân sách, TP đóng góp 681.000 tỉ đồng, chiếm 33,4% tổng thu cả nước, trong khi chi ngân sách là 237.500 tỉ đồng (10,4% tổng chi). Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 179 tỉ USD (22,8% cả nước), trong đó xuất khẩu 89 tỉ USD, nhập khẩu 90 tỉ USD.

Ngoài ra, tổng vốn đầu tư xã hội của TP đạt 631.800 tỉ đồng (17,1% cả nước); doanh thu bán lẻ hàng hóa và dịch vụ 1,683 triệu tỉ đồng, tương đương 26,3% cả nước, điều này phản ánh sức mua lớn và mạng lưới phân phối phát triển mạnh.

Những chỉ số trên cho thấy tiềm lực kinh tế hợp nhất của TP là kết quả cộng hưởng từ ba vùng kinh tế năng động.

Với diện mạo mới, TP.HCM có nhiều cơ hội kích hoạt các động lực tăng trưởng. Tuy nhiên, để tạo nền tảng vững chắc cho mục tiêu tăng trưởng hai con số giai đoạn 2026-2030 và góp phần vào mức tăng trưởng chung của cả nước (8,3%-8,5%), TP vẫn kiên định mục tiêu GRDP năm 2025 đạt từ 8% trở lên.

ThS Nguyễn Trúc Vân, Giám đốc Trung tâm Mô phỏng và dự báo kinh tế - xã hội thuộc Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM

. Với bối cảnh trong và ngoài nước hiện nay, việc kiên định mục tiêu tăng trưởng này có là thách thức đối với TP.HCM?

+ Sáu tháng đầu năm 2025, tình hình thế giới tiếp tục biến động khó lường, đặc biệt là chính sách kinh tế của Mỹ và phản ứng dây chuyền từ các quốc gia. Cùng với đó là các bất ổn địa chính trị, xung đột quân sự lan rộng và căng thẳng thuế quan khiến chuỗi cung ứng toàn cầu bị gián đoạn.

Trong bối cảnh đó, nhiều tổ chức quốc tế đã điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng toàn cầu năm 2025. Cụ thể, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) trong báo cáo tháng 4-2025 dự báo tăng trưởng toàn cầu chỉ đạt 2,8%, giảm 0,5 điểm phần trăm so với dự báo hồi tháng 1. Ngân hàng Thế giới (World Bank) trong báo cáo ngày 10-6 cũng hạ dự báo xuống còn 2,3%, giảm 0,4 điểm phần trăm.

Tại TP.HCM, tăng trưởng quý II đạt 7,24% và bình quân sáu tháng đầu năm là 6,56% (không tính dầu thô), thấp hơn mức trung bình cả nước. Do đó, việc đạt mục tiêu tăng trưởng 8,5% trong năm 2025 là một thách thức rất lớn, nhất là trong bối cảnh kinh tế - chính trị toàn cầu còn nhiều bất ổn, khó đoán định.

Để đạt mục tiêu tăng trưởng đề ra, TP.HCM cần tập trung vào bốn nhóm giải pháp trọng tâm.

Bốn nhóm giải pháp trọng tâm

. Nếu đặt mục tiêu 8,5% của TP.HCM trong mục tiêu tăng trưởng chung của cả nước 8,3%-8,5% thì TP cần nỗ lực ra sao cùng cả nước tạo đà bước vào giai đoạn 2026-2030?

+ Năm 2025 là năm bản lề, đặc biệt với TP.HCM - nơi mang diện mạo mới sau quá trình tái cấu trúc hành chính, tạo nền tảng để cùng cả nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới - kỷ nguyên giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng.

Trước những thách thức khó lường, mục tiêu tăng trưởng 8,5% như tôi nói ở trên là áp lực rất lớn nhưng lãnh đạo TP vẫn kiên định theo đuổi như một quyết tâm chính trị, một cú hích chiến lược để tạo đà bứt phá cho giai đoạn 2026-2030.

Để đạt mục tiêu tăng trưởng này, TP.HCM cần tập trung vào bốn nhóm giải pháp trọng tâm, gồm thúc đẩy giải ngân đầu tư công và tăng hấp thụ vốn đầu tư xã hội; kích cầu tiêu dùng và phát triển mạnh khu vực dịch vụ; thúc đẩy xuất nhập khẩu bền vững và khai thác hiệu quả các động lực tăng trưởng mới trong bối cảnh TP mở rộng.

TP cần ưu tiên đẩy nhanh giải ngân các dự án có vốn lớn, kịp thời tháo gỡ vướng mắc theo tinh thần “vướng đâu gỡ đó”. Đồng thời, cá thể hóa trách nhiệm của người đứng đầu trong từng mốc thời gian cụ thể, đặc biệt là quý III và cả năm 2025, kết hợp cơ chế thưởng phạt rõ ràng để tạo áp lực và động lực cho tiến độ.

Song song đó, TP.HCM cũng cần có giải pháp tăng nguồn cung nhà ở giá rẻ, đẩy nhanh các dự án hạ tầng kết nối phục vụ tổ chức sự kiện, không gian lễ hội và mở rộng đô thị.

Một giải pháp nữa, tôi cho rằng TP cần hoàn thiện hồ sơ trình cấp có thẩm quyền ba dự án mang tính động lực vùng như đường vành đai 4, cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, khu thương mại tự do TP.HCM; đẩy nhanh các dự án quan trọng trong thẩm quyền của TP như chỉnh trang đô thị, metro 2, cầu Thủ Thiêm 4, cao tốc Mộc Bài - TP.HCM...

Đặc biệt, chúng ta cần xây dựng phương án quản trị rủi ro với các thị trường lớn như Mỹ, Trung Quốc; đẩy mạnh hỗ trợ doanh nghiệp đa dạng hóa thị trường, tận dụng các FTA để nâng cao khả năng chống chịu; đề xuất chính sách tạm hoãn nghĩa vụ tài chính, hỗ trợ lãi suất cho doanh nghiệp phát triển sản phẩm “Made by Vietnam” nhằm nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị.

TP phải tái cơ cấu 17 doanh nghiệp nhà nước trọng điểm, định hướng phát triển thành các tập đoàn mạnh trong các lĩnh vực hạ tầng, dịch vụ, công nghệ, đủ sức dẫn dắt thị trường và vươn ra quốc tế; rà soát, đề xuất tối ưu hóa khai thác quỹ đất công đang được các công ty, tổng công ty sử dụng.

Ở góc độ động lực tăng trưởng mới trong bối cảnh TP mở rộng, theo tôi, nhiệm vụ này không chỉ mang tính trọng yếu mà còn đòi hỏi tầm nhìn dài hạn, do vậy cần cụ thể hóa bằng các chương trình, dự án then chốt gắn với định hướng của Nghị quyết 57 và chương trình tổng thể 1-4-1. Cụ thể như trung tâm dữ liệu, đổi mới sáng tạo, trạm sạc xe điện, điện đốt rác, điện áp mái, cam kết tài chính xanh, trung tâm đào tạo nguồn nhân lực, sàn giao dịch hàng hóa và tín chỉ carbon.

TP cũng cần triển khai các nghiên cứu chiến lược dựa trên đánh giá cực tăng trưởng và mô hình chính quyền hai cấp, rà soát việc thực hiện Nghị quyết 98/2023 để đề xuất cơ chế đặc thù phù hợp với thực tiễn mới, đảm bảo an toàn tài khóa và chuẩn bị nền tảng tài chính - đầu tư công cho giai đoạn trung hạn 2026-2030…

. Xin cảm ơn bà.

*****

LÊ THOA thực hiện