Để thủ tục hành chính không còn là rào cản - Kỳ 1: Một cửa, nhiều ngách
Không phủ nhận công tác cải cách thủ tục hành chính (TTHC) đã gắn liền với việc đơn giản hóa các thủ tục và quy trình giải quyết công việc của người dân, doanh nghiệp (DN) trong thời gian qua. Song, người dân, DN vẫn than phiền về trình tự khi giải quyết các TTHC. Tại một số địa phương, năng lực, trình độ của cán bộ một cửa chưa tốt, tạo nên lực cản không nhỏ; thậm chí trong hoạt động hành chính vẫn mang tính chất xin - cho…
Dù qua nhiều công đoạn và làm theo hướng dẫn của các cán bộ một cửa nhưng khi thực hiện các TTHC, người dân cũng không thể có điều mình cần. Thực trạng hồ sơ của người dân, DN thời gian dài không được giải quyết vẫn tồn tại. Chúng tôi không bàn đến việc đúng hay sai và những câu chuyện dưới đây chỉ là những lát cắt nhỏ trong quá trình theo người dân để giải quyết các TTHC.
Người dân… rối
Từ sáng sớm, vợ chồng ông N.H.T., (xã Thủy Phù , TX. Hương Thủy) đã có mặt tại Trung tâm Hành chính công TX. Hương Thủy.
Hơn 3 tháng nay, vợ chồng ông ghé “một cửa” chỉ với một mục đích là sang tên sổ đỏ. Trong quá trình thực hiện thủ tục này, vợ chồng ông phải bổ sung, làm đi làm lại rất nhiều giấy tờ với các mẫu đơn chữ nhỏ li ti. “Có thể vợ chồng tôi làm nghề nông, lại lớn tuổi nên kiến thức còn hạn chế, khi viết hồ sơ dễ bị sai. Tuy nhiên, lần này, lỗi không phải bởi chúng tôi mà chính do cán bộ xã đánh máy nhầm họ Ngô của chồng tôi thành họ Nguyễn. Nộp lên thị xã thêm một lần nữa bị trả lại. Dù rất phiền, mất thời gian nhưng cũng phải chấp nhận”, vợ ông T. nói.
Trong câu chuyện của những người dân ngồi chờ làm TTHC tại Trung tâm hành chính công TX. Hương Thủy hôm chúng tôi có mặt, nhiều người tỏ ra lo lắng và không hài lòng trong quá trình giải quyết các TTHC.
Anh N.V.N. kể, anh mới mua một thửa đất khá rộng, do không có lối đi nên anh muốn hiến 5m đất để mở đường. Dù vậy, theo anh N., để hoàn thành thủ tục này không hề giản đơn.
“Mặc dù tôi được giải thích và hướng dẫn nhưng vẫn thấy rối, dù hiến đất nhưng rất mất công, phải hoàn thiện hồ sơ rất nhiều lần”, anh N. nói.
Tại nhiều bộ phận một cửa, thực trạng người dân than phiền khi bị trả hồ sơ khá phổ biến. Ông V.A.T., phường Thuận Hòa (TP. Huế) vừa sắp xếp lại tập hồ sơ, vừa kể, vợ chồng ông mua được miếng đất, nay ông đi làm thủ tục chuyển nhượng tên người bán sang tên vợ chồng ông. Từng đi làm các TTHC, nên ông đã lường trước khó khăn và tìm hiểu kỹ lưỡng, song quá trình thực hiện vẫn không suôn sẻ. “Tôi vừa gõ google tìm hiểu vừa gặp những người từng đi chuyển nhượng đất để nắm trước các giấy tờ bổ sung đi kèm. Thậm chí, nay đã có căn cước công dân nhưng tôi vẫn đưa theo cả hộ khẩu, giấy đăng ký kết hôn… Tưởng đã yên tâm, nhưng đến ngày hẹn nhận kết quả, thay vì nhận kết quả tôi lại bị yêu cầu làm lại hồ sơ. Tôi hỏi, sao hôm nhận không ý kiến thì được trả lời do phát sinh trong quá trình làm thủ tục. Tôi cũng không nhận được xin lỗi và đành phải ngậm ngùi làm lại từ đầu”, ông T. nói.
Doanh nghiệp than phiền
Trong các TTHC, lĩnh vực đất đai được người dân phản ánh rất nhiều. Chính vì vậy, nhiều kiến nghị đã được người dân gửi thẳng đến lãnh đạo tỉnh bởi vấn đề đó ở địa phương, sở, ngành không được giải quyết thấu đáo.
Trong các buổi tiếp dân, lãnh đạo tỉnh thậm chí phải trực tiếp hướng dẫn người dân hoàn thiện hồ sơ, trong khi đó, nhiệm vụ ấy là của cán bộ cấp cơ sở.
Với nhiều người, thực hiện thành công TTHC như được cởi nút thắt lớn. Song, không chỉ các TTHC, một số công đoạn khác cũng lắm nhiêu khê.
Một người bạn của tôi kể, hoàn thiện được các thủ tục để chuyển đổi mục đích sử dụng đất, anh cảm thấy rất nhẹ lòng. Song, khi đóng các chi phí liên quan lại dở khóc dở cười.
Quá trình đóng phí, anh chuẩn bị một số tiền lớn trong tài khoản, đến bộ phận một cửa của TP. Huế, anh được hướng dẫn làm việc tại ô số 17, nơi một nhân viên Ngân hàng Vietinbank túc trực.
Bởi số tiền lớn nên anh mong muốn được chuyển khoản hoặc quẹt thẻ, song nhân viên này từ chối vì…không cùng hệ thống ngân hàng. Sau một hồi thương thảo, được nhân viên này tư vấn và không muốn phải rắc rối, anh buộc phải mở một tài khoản Vietinbank để hoàn thiện thủ tục. “Tỉnh đang khuyến khích thanh toán không dùng tiền mặt, ngay cả những cửa hàng nhỏ họ cũng có dịch vụ chuyển khoản, quét mã dù không cùng hệ thống ngân hàng. Nhưng ở đây là hệ thống công vụ lớn, phục vụ cho hàng ngàn người dân, nhưng không thể chuyển khoản hay quét mã. Thật vô lý!”, anh bạn thở dài.
Không chỉ người dân, quá trình khảo sát của chúng tôi, nhiều DN cũng than phiền về sự rườm rà của TTHC, cùng với đó là thái độ phục vụ không chuyên nghiệp, không linh động của cán bộ một cửa.
Kể với chúng tôi, anh N.Q.T., công tác tại một DN vận tải tỏ ra bức xúc khi nói về quá trình thực hiện các TTHC.
Cách đây chưa lâu, anh đến Phòng Quản lý vận tải, Sở Giao thông Vận tải nộp hồ sơ đăng ký sử dụng các ứng dụng trong dịch vụ kinh doanh. Mặc dù đã nhờ tư vấn, nhưng anh chỉ nhận được yêu cầu là tự tìm hiểu các thông tư liên quan để đăng ký.
Do đó, anh T. phải mày mò rất mất thời gian mới tìm ra mẫu để đăng ký, đến lúc nộp, hồ sơ của anh bị trả lại với yêu cầu phải bổ sung giấy chứng nhận của các cơ quan ban ngành chủ quản của các apps mà hãng đang sử dụng. “Trong khi đó, cũng các thủ tục này, các chi nhánh của hãng tại các tỉnh, thành khác thì lại được chấp nhận, cho đăng ký”, anh T. nói.
“Khi chúng tôi gửi công văn xin mở lớp tập huấn nghiệp vụ taixi với kế hoạch 250 người chia thành các đợt tập huấn khác nhau để phù hợp với sức chứa của hội trường công ty cũng như chia thời gian để các tài xế vừa được tập huấn vừa được làm việc. Thế nhưng, Phòng Quản lý vận tải lại yêu cầu chúng tôi phải mở lớp tập trung một lần với 2,5 ngày cho toàn bộ 250 tài xế. Rõ ràng Phòng Quản lý vận tải không linh hoạt, tạo điều kiện cho DN, vì nếu vậy chúng tôi phải thuê hội trường và tài xế phải dừng chạy xe”, anh T. thất vọng.
Theo ông Dương Tuấn Anh, Chủ tịch Hiệp hội DN tỉnh, TTHC trên một số lĩnh vực vẫn còn là rào cản đối với DN trong hoạt động sản xuất, kinh doanh; đặc biệt các TTHC nội bộ chưa được quan tâm rà soát, cắt giảm dẫn đến việc giải quyết còn qua nhiều tầng nấc trung gian; DN không được tư vấn cụ thể, làm đi làm lại thủ tục, gây chậm trễ, ách tắc trong thực hiện.
Ông Tuấn Anh cho rằng, công tác công khai, minh bạch TTHC, cung cấp dịch vụ công trực tuyến chất lượng còn hạn chế; việc tổ chức thực hiện TTHC một số nơi chưa nghiêm, còn có hiện tượng làm khó DN, đặt thêm thủ tục ngoài quy định làm tăng thời gian, chi phí xã hội, giảm hiệu lực quản lý.
(còn nữa)
Kỳ 2: Qua tay “cò”, thủ tục khó thành dễ?