Để trâu bò thả rông húc chết người: Có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự

Người dân đã đưa bé B.Tr đi cấp cứu nhưng đã tử vong sau đó. Ảnh CTV

Trâu húc chết em bé 4 tuổi

Mới đây, trên địa bàn Thanh Hóa đã xảy ra vụ việc thương tâm do gia súc, gia cầm thả rông. Theo đó, khoảng 17 giờ ngày 23/8, bé B.Tr (4 tuổi, trú tại xã Nga My, tỉnh Nghệ An) đang vui chơi ở khu vực gần nhà thì bị một con trâu hàng xóm húc trọng thương. Người thân đã nhanh chóng đưa bé gái đi cấp cứu song do vết thương quá nặng, nạn nhân đã tử vong vào rạng sáng ngày 24/8.

Những vụ việc trâu bò thả rông gây thương tích, gây chết người xảy ra không ít. Mới đây, ngày 15/7, UBND xã Nông Cống, tỉnh Thanh Hóa xác nhận trên địa bàn vừa xảy ra vụ việc một người phụ nữ bị trâu húc trọng thương khi đang đi xe máy. Theo thông tin ban đầu, vụ việc xảy ra vào khoảng 9 giờ 36 phút ngày 14/7 tại tiểu khu Đông Hòa, xã Nông Cống.

Sự việc khiến nhiều người dân lo lắng trước nguy cơ mất an toàn từ gia súc xổng chuồng hoặc được thả rông. Và cũng có nhiều người băn khoăn, để nếu trâu, bò thả rông húc người gây thương tích, gây tử vong thì chủ sở hữu chịu trách nhiệm như thế nào?

Theo luật sư Nguyễn Tiến Hùng, Đoàn Luật sư TP Hà Nội, tình trạng chăn thả gia súc không cẩn thận dẫn đến gia súc gây thiệt hại cho người khác không phải là hiếm gặp.

Khi các trường hợp này xảy ra, sẽ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại do súc vậy gây ra theo quy định tại Điều Điều 603 Bộ Luật Dân sự 2015. Cụ thể, chủ sở hữu súc vật phải bồi thường thiệt hại do súc vật gây ra cho người khác. Người chiếm hữu, sử dụng súc vật phải bồi thường thiệt hại trong thời gian chiếm hữu, sử dụng súc vật, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Trường hợp người thứ ba hoàn toàn có lỗi làm cho súc vật gây thiệt hại cho người khác thì người thứ ba phải bồi thường thiệt hại; nếu người thứ ba và chủ sở hữu cùng có lỗi thì phải liên đới bồi thường thiệt hại.

Trường hợp súc vật bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật gây thiệt hại thì người chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật phải bồi thường; khi chủ sở hữu, người chiếm hữu, sử dụng súc vật có lỗi trong việc để súc vật bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật thì phải liên đới bồi thường thiệt hại.

Trường hợp súc vật thả rông theo tập quán mà gây thiệt hại thì chủ sở hữu súc vật đó phải bồi thường theo tập quán nhưng không được trái pháp luật, đạo đức xã hội.

Trách nhiệm bồi thường thiệt hại sẽ chỉ được loại trừ nếu lỗi hoàn toàn thuộc về phía nạn nhân; do sự kiện bất khả kháng hay những trường hợp quy định khác trong Bộ luật Dân sự 2015.

Như vậy, theo như diễn biến nội dung vụ việc thì bé Tr đang vui chơi gần nhà thì bị trâu đang đi gặm cỏ trên đường về húc bé. Trong vụ việc này có thể thấy chủ con trâu đã thả rông, không quản lý tốt súc vật của mình nên có lỗi trong việc để súc vật gây thiệt hại cho người khác.

Thiệt hại cần bồi thường bao gồm: chi phí cấp cứu, điều trị, phục hồi sức khỏe, thu nhập bị mất hoặc giảm sút, chi phí chăm sóc người bị hại, bồi thường tổn thất tinh thần. Mức bồi thường do các bên thỏa thuận, nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa cho một người có tính mạng bị xâm phạm không quá 100 lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.

Có thể còn bị truy cứu trách nhiệm hình sự

Luật sư Nguyễn Tiến Hùng cho rằng, việc để súc vật đi lại tự do trên đường bộ không chỉ gây nguy hiểm mà còn vi phạm pháp luật về trật tự, an toàn giao thông. Cụ thể, theo điểm d khoản 1 Điều 11 Nghị định 168/2024/NĐ-CP quy định, người có hành vi để vật nuôi đi trên đường bộ không bảo đảm an toàn cho người, phương tiện đang tham gia giao thông có thể bị xử phạt 150.000 - 250.000 đồng.

Ngoài ra, với việc để vật nuôi tấn công người khác, trong trường hợp có xảy ra tổn hại về sức khỏe, căn cứ Điều 7 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, người sở hữu, chiếm hữu, sử dụng vật nuôi còn có thể bị xem xét xử phạt về hành vi vô ý gây thương tích. Mức phạt có thể áp dụng là phạt tiền 300.000 - 500.000 đồng.

Trong trường hợp người bị trâu, bò húc dẫn đến thương tích nặng hoặc tử vong, chủ sở hữu có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 295 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 về tội Vi phạm quy định về an toàn lao động, vệ sinh lao động, an toàn ở nơi đông người.

Cụ thể, khoản 1 Điều 295 Bộ luật này quy định, người nào vi phạm quy định về an toàn ở nơi đông người mà không tuân thủ các quy tắc nghề nghiệp hoặc quy định pháp luật, làm chết người hoặc gây thương tích nặng thì bị phạt tiền từ 20 - 100 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 1 - 5 năm tù. Khoản 2 Điều 295 quy định, nếu làm chết 2 người trở lên hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng, hình phạt có thể lên đến 7 năm tù.

Tuy nhiên theo luật sư Nguyễn Tiến Hùng, trên thực tế sự việc trâu húc chết người, gây thương tích cho người khác đã từng xảy ra nhưng đến nay rất hiếm có vụ việc nào bị xem xét xử lý hình sự.

Hành vi để trâu, bò thả rông là hành vi tiềm ẩn nguy cơ gây hại cao cho cộng đồng. Khi hậu quả xảy ra, người chủ sở hữu không thể viện lý do “không cố ý” để thoái thác trách nhiệm. Pháp luật Việt Nam đã có các quy định cụ thể và đầy đủ để xử lý trách nhiệm của chủ sở hữu súc vật trong trường hợp gây hại cho người khác. Dù không cố ý, nhưng khi để trâu, bò thả rông gây hậu quả nghiêm trọng, chủ sở hữu vẫn phải chịu trách nhiệm dân sự, hành chính, thậm chí là hình sự nếu có đủ yếu tố cấu thành tội phạm.

Luật sư Nguyễn Tiến Hùng, Đoàn Luật sư TP Hà Nội

Minh Dương