Đề xuất biểu giá điện sinh hoạt mới

So sánh giá điện phương án 5 bậc có hiệu chỉnh với giá điện hiện hành

Các phương án sửa đổi biểu giá bán lẻ điện

Đề án phương án sửa đổi cơ cấu biểu giá bán lẻ điện lần này được Công ty TNHH MTV Tư vấn và Chuyển giao công nghệ Bách Khoa (Đại học Bách khoa Hà Nội) thực hiện.

Theo đó, đối với biểu giá điện sinh hoạt, đề án đưa ra phương án cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện gồm 1 bậc (giá sinh hoạt đồng giá), 3 bậc, 4 bậc và 5 bậc.

Phân tích ưu nhược điểm của từng phương án cụ thể, đơn vị tư vấn cho rằng, phương án đồng giá (1 bậc) không áp dụng được trên thực tế nhìn vào các mục tiêu định giá: chính sách xã hội, phản ánh chi phí cung ứng, sử dụng điện tiết kiệm hiệu quả.

Còn phương án 3 bậc, dù đơn giản số bậc nhưng tiền điện các hộ sinh hoạt có mức sử dụng điện từ dưới 240 kWh/tháng tăng thêm bình quân khoảng 3,15% (mức tăng tối đa là 4,5%) so với tiền điện hiện hành; Mức sử dụng từ 250-770 kWh có mức giảm tiền điện bình quân khoảng 4,54% (mức giảm tối đa là 10,06%); Mức từ 780 kWh trở lên có mức tăng tiền điện bình quân khoảng 6,79% (mức tăng tối đa là 7,79%).

Số tiền ngân sách hỗ trợ cho hộ nghèo và hộ chính sách xã hội tăng 42 tỷ đồng/năm (tính theo số hộ nghèo, hộ chính sách xã hội năm 2020 là 1.546.540 hộ).

Với phương án 4 bậc, mức tăng ngân sách và tăng tiền điện các hộ sinh hoạt có mức sử dụng điện từ dưới 240 kWh/tháng và mức 770 kWh trở lên giống như phương án 3 bậc nhưng các hộ có mức sử dụng từ 250-770 kWh lại giảm tiền điện bình quân khoảng 4,54% (mức giảm tối đa là 10,06%).

Với phương án 5 bậc thì tiền điện ở mức sử dụng điện từ dưới 270 kWh/tháng tăng thêm bình quân khoảng 2,32% (mức tăng tối đa là 4,47%) so với tiền điện hiện hành; Từ mức 280 kWh-1.100 kWh có mức giảm tiền điện bình quân khoảng 2,47% (mức giảm tối đa là 4,82%); Sử dụng từ 1.100 kWh trở lên có mức tăng tiền điện bình quân khoảng 3,87% (mức tăng tối đa là 4,63%).

Từ phân tích nêu trên, nhóm tư vấn đề xuất phương án 5 bậc. Cụ thể là: Bậc 1: 0-100 kWh đầu tiên, giá điện mới là 1.753 đồng/kWh (giá đang áp dụng là 1.678-1.734 đồng/kWh); Bậc 2 cho kWh từ 101-200, giá điện mới đề xuất là 2.051 đồng/kWh (giá đang áp dụng là 2.014 đồng/kWh );

Bậc 3 cho kWh từ 201-400, giá điện mới đề xuất là 2.424 đồng/kWh (giá đang áp dụng là 2.536-2.834 đồng/kWh); Bậc 4 cho kWh từ 401-700, giá điện mới đề xuất là 2.871 đồng/kWh (giá đang áp dụng là 2.927 đồng/kWh); Bậc 5 cho kWh từ 701 trở lên, giá điện mới đề xuất là 3.076 đồng/kWh (giá đang áp dụng là 2.927 đồng/kWh).

Nên chọn phương án 5 bậc hay 4 bậc?

Nêu ý kiến về dự thảo này, Bộ Công Thương nghiêng về phương án biểu giá bán lẻ điện 5 bậc hoặc 4 bậc như EVN và tư vấn đề xuất, nhưng có cải tiến.

Cụ thể, với phương án 5 bậc, Bộ Công Thương đề xuất là: Bậc 1: 100 kWh đầu tiên; Bậc 2: cho kWh từ 101 - 200; Bậc 3: cho kWh từ 201 - 400; Bậc 4: cho kWh từ 401 - 700; Bậc 5: cho kWh từ 701 trở lên.

Theo đó, giữ nguyên giá điện hiện hành cho bậc đầu từ 0-100 kWh nhằm đảm bảo ổn định giá điện cho các hộ nghèo, hộ chính sách xã hội có mức sử dụng điện thấp (chiếm 33,48% số hộ).

Phần chênh lệch giảm doanh thu tiền điện được bù đắp từ hộ sử dụng điện từ 401-700 kWh và trên 700kWh; Giữ nguyên giá điện hiện hành cho các bậc từ 101-200 kWh và 201-300 kWh. Giá điện cho các bậc từ 401-700kWh và từ 700kWH trở lên được thiết kế nhằm bù trừ doanh thu cho các bậc thấp.

Bộ Công Thương cho rằng, phương án này đơn giản, người dân dễ hiểu do giảm từ 6 bậc như cơ cấu biểu giá điện hiện nay xuống còn 5 bậc giá điện.

Ghép các bậc lại với nhau để tăng khoảng cách mức tiêu thụ tiêu thụ điện giữa các bậc và nới rộng khoảng cách mức tiêu thụ của bậc cao hơn nhằm phản ánh tình hình thực tế tiêu thụ điện và khuyến khích việc sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả hơn đồng thời hạn chế được một phần việc tiền điện phải trả tăng cao trong những tháng đổi mùa.

Số tiền điện hỗ trợ cho hộ nghèo và hộ chính sách xã hội không thay đổi so với khi áp dụng cơ cấu biểu giá điện hiện hành.

Bên cạnh đó, mức tăng giá giữa các bậc là hợp lý, chênh lệch giữa bậc đầu và bậc cuối cùng là 2 lần, phù hợp với xu thế chung của các nước trên thế giới nhằm khuyến khích sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả thông qua việc tăng chênh lệch giá giữa bậc thang đầu và bậc thang cuối.

Các hộ có mức sử dụng điện từ 710 kWh trở xuống (chiếm khoảng 98% số hộ) sẽ có tiền điện phải trả giảm đi.

Nhưng phương án này có nhược điểm là tiền điện các hộ sinh hoạt có mức sử dụng điện cao từ 711kWh/tháng trở lên (chiếm khoảng 2% số hộ) phải trả tăng thêm.

Với phương án 2, Bộ Công Thương đề xuất cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt theo hướng rút ngắn từ 6 bậc xuống 4 bậc. Cụ thể: Bậc 1: cho 100 kWh đầu tiên; Bậc 2: cho kWh từ 101 - 300; Bậc 4: cho kWh từ 301 - 700; Bậc 5: cho kWh từ 701 trở lên.

Theo đó, giữ nguyên giá điện hiện hành cho bậc đầu từ 0-100 kWh nhằm đảm bảo ổn định giá điện cho các hộ nghèo, hộ chính sách xã hội có mức sử dụng điện thấp (chiếm 33,48% số hộ), ngân sách nhà nước hỗ trợ cho các hộ nghèo, hộ chính sách xã hội không thay đổi. Phần chênh lệch giảm doanh thu tiền điện được bù đắp từ hộ sử dụng điện từ 101-200 kWh; 301-400 kWh và trên 700kWh;

Giá điện cho các bậc từ 101-700kWh và từ 700kWh trở lên được thiết kế nhằm bù trừ doanh thu cho các bậc thấp.

Ưu điểm của phương án này là đơn giản trong áp dụng, tạo điều kiện cho đơn vị điện lực trong việc quản lý, tính toán hóa đơn tiền điện, phù hợp với xu thế cải tiến cơ cấu biểu giá điện cho sinh hoạt tại một số nước trong khu vực.

Phương án 4 bậc sẽ làm tăng tiền điện phải trả đối với các hộ có mức sử dụng từ 119 - 232 kWh/tháng và các hộ có mức sử dụng trên 806 kWh/tháng. Tuy nhiên, theo đánh giá sơ bộ thì tác động tăng tiền điện đối với các hộ có mức sử dụng từ 119 - 232 kWh/tháng là không lớn với mức tiền điện tăng thêm chỉ tối đa chỉ 12.100 đồng/tháng/hộ, tương ứng mức tăng tiền điện là 3,25%.

Ngoài ra, phương án 4 bậc sẽ có tác dụng thấp hơn trong việc khuyến khích khách hàng sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả hơn so với phương án 5 bậc.

Với những phương án đề xuất trên, Bộ Công Thương yêu cầu các Bộ ngành có góp ý trước ngày 18-10-2022.

Hà Linh