Đề xuất bỏ ga ngầm C9 cạnh Hồ Gươm

UBND TP Hà Nội vừa có văn bản gửi các Bộ, ngành liên quan như Bộ Văn hóa thể thao và du lịch, Giao thông, Xây dựng, Tư pháp và Ủy ban văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng về quy hoạch ga ngầm C9 - hồ Hoàn Kiếm thuộc tuyến đường sắt đô thị số 2 (Nam Thăng Long- Trần Hưng Đạo).

Người dân tham quan phối cảnh Quy hoạch tổng mặt bằng ga ngầm C9. Ảnh tư liệu: Người Lao Động

Ba phương án tổng quy hoạch ga ngầm C9 được UBND TP Hà Nội đưa ra gồm:

Phương án 1: Nghiên cứu bố trí ga C9 ra ngoài vùng bảo vệ II của di tích hồ Hoàn Kiếm. Ga được điều chỉnh thành ga xếp chồng 4 tầng có kết cấu thân ga trùng với ranh giới vùng bảo vệ II; dài 202,4m, rộng 15m, sâu 31m; bên dưới đường Đinh Tiên Hoàng, phía trước Tổng Công ty Điện lực Hà Nội và trụ sở HĐND-UBND TP Hà Nội; chiếm dụng khoảng 25m2 đất trụ sở UBND TP để đảm bảo thi công, kết cấu ga cách tòa nhà gần nhất khoảng 3m. Nhà ga có 2 cửa lên xuống.

Nhà ga được thiết kế thành 4 tầng, sảnh chờ, hệ thống bán vé ở tầng 1; tầng 2 và 4 phục vụ đón trả khách; tầng 3 chứa thiết bị.

Phương án này được đánh giá là ít tác động đến khu vực di tích được bảo vệ, song sẽ nảy sinh nhiều yếu tố kỹ thuật phức tạp, tăng diện tích giải phóng mặt bằng, đội chi phí. Ước tính tổng chi phí xây dựng đoạn hầm ngầm từ ga C8 đến C10 là hơn 4.310 tỷ đồng, cao hơn phương án 2 hơn 440 tỷ đồng. Ga xếp chồng 4 tầng có thể gây lún nền, rủi ro xây dựng do đất phủ mỏng.

Phương án 2: Đây là phương án ban đầu, ga C9 được đặt trước trụ sở Tổng công ty Điện lực Hà Nội, nằm ngầm dưới đường Đinh Tiên Hoàng và vườn hoa bờ hồ Hoàn Kiếm. Ga dài 150m; rộng 21,4m và sâu 20m; đỉnh ga cách mặt đất khoảng 2,5m.

Nhà ga có 4 cửa lên xuống, xây theo mô hình 3 tầng song song đồng mức. Tầng trên cùng là sảnh, ở giữa là khu vực kỹ thuật và dưới cùng là nơi đón trả khách. Dự kiến tổng chi phí xây dựng đoạn từ ga C8 đến C10 là khoảng 3.878 tỷ đồng.

Ưu điểm của phương án này là hướng tuyến ngầm và quy hoạch tổng mặt bằng ga C9 phù hợp với quy hoạch được duyệt. Việc này giúp tránh được rắc rối, khiếu kiện pháp lý khi đổi hướng tuyến, diện tích giải phóng mặt bằng.

Tuy nhiên, đây là phương án mà đến nay Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cảnh báo là vi phạm Luật Di sản Văn hóa. Bộ này cũng đã nhiều lần có văn bản với quan điểm xuyên suốt của là đề nghị UBND Thành phố Hà Nội chỉ đạo các cơ quan liên quan nghiên cứu các phương án bố trí nhà ga, tịnh tiến thân ga về phía Đông đường Đinh Tiên Hoàng (cách xa bờ phía Đông của Hồ Hoàn Kiếm và nằm ngoài khu vực khoanh vùng bảo vệ 2 của Di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh quốc gia đặc biệt Hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn đã được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng tại Quyết định số 2383/QĐ-TTg ngày 9.12.2013).

Phương án 3: Ga ngầm C9 được bỏ hoặc lùi thời điểm xây dựng sau khi tuyến đường sắt đô thị số 2 đi vào vận hành. Theo đó, tàu sẽ chạy từ ga C8 đến thẳng C10 giúp thời gian vận hành giảm một phút. Tuy vậy, theo Ban quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội, do khoảng cách từ ga C8-C10 là 2,65km nên vẫn cần công trình sơ tán hành khách và hệ thống thông gió do khoảng cách giữa hai ga.

Bỏ ga C9 tiết kiệm nhất, tổng mức kinh phí xây đoạn hầm từ C8 đến C10 chỉ còn hơn 3.320 tỷ đồng, diện tích đất cần giải phóng ít nhất. Tuyến giữ nguyên được hướng tuyến như quy hoạch trước đó và không xâm phạm đến vùng bảo vệ di tích hồ Hoàn Kiếm. Tuy nhiên bỏ ga ngầm C9 sẽ không giải quyết được vấn đề ùn tắc quanh di tích hồ Hoàn Kiếm, giảm hành khách dẫn đến ảnh hưởng hiệu quả mạng lưới đường sắt đô thị.

Đơn vị này cũng cho rằng không có ga ngầm C9 cũng làm giảm sự thuận tiện của người dân khi di chuyển trong khu vực hồ Hoàn Kiếm, ảnh hưởng đến lộ trình hạn chế xe cá nhân sắp tới.

Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 2, sử dụng vốn vay ODA của Nhật Bản, được UBND TP phê duyệt năm 2008, đến nay, dự án đã kéo dài gần 11 năm. Dự án có chiều dài 11,5 km trong đó có 2,6 km đi trên cao và 8,9 km đi ngầm, có 3 ga trên cao từ C1 đến C3 và 7 ga ngầm từ C4 đến C10. Hiện tất cả các hạng mục tuyến, Depot và các ga đã được phê duyệt quy hoạch tổng mặt bằng, riêng tổng mặt bằng ga ngầm C9 đặt tại khu vực Hồ Gươm (đặt ngầm dưới đường Đinh Tiên Hoàng và một phần diện tích vườn hoa cây xanh Bờ Hồ phía trước Tổng Công ty Điện lực thành phố Hà Nội) chưa được phê duyệt do chưa nhận được sự thống nhất của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về nội dung liên quan đến khu vực bảo vệ II của di tích Hồ Hoàn Kiếm theo quy định của Luật Di sản Văn hóa.

Phối cảnh ga ngầm C9 nằm cạnh hồ Hoàn Kiếm.

Ga ngầm C9 được đề xuất đặt tại vị trí Km9 + 864,645, trong khu vực khuôn viên công viên bờ hồ Hoàn Kiếm. Thân ga chính được bố trí ngầm dưới phố Đinh Tiên Hoàng, phần dưới vườn hoa bờ hồ Hoàn Kiếm có kích thước dài 150m, rộng 21,4m, sâu 17,45m và có 3 tầng (tầng trung chuyển, tầng thiết bị và tầng ke ga). Khoảng cách ngắn nhất từ thân ga C9 tới Hồ Gươm là khoảng 10m; tới tượng đài tưởng niệm Cảm tử quân khoảng 81m; tới đền Bà Kiệu khoảng 83m; tới Tháp Bút khoảng 36m; tới vườn hoa tượng đài Lý Thái Tổ khoảng 120m.

Tháng 3.2021, lãnh đạo TP Hà Nội chỉ đạo Ban quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội và các đơn vị liên quan nghiên cứu ba phương án quy hoạch ga C9 và đề xuất báo cáo UBND TP xem xét trong tháng 3.2021, báo cáo Thủ tướng Chính phủ quyết định.

T.Văn