Đề xuất bỏ Hội đồng nhân dân cấp quận, huyện tại thành phố Hải Phòng

Bỏ HĐND cấp quận, phường

Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, mô hình chính quyền đô thị tại thành phố Hải Phòng được tổ chức theo hướng tinh gọn, bảo đảm quản lý thống nhất, thông suốt, phù hợp với đặc điểm, tính chất của đô thị; đáp ứng yêu cầu phát triển của thành phố theo hướng năng động, sáng tạo.

Mô hình này còn nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước của chính quyền địa phương các cấp và chất lượng, hiệu quả cung ứng dịch vụ công trên địa bàn; nâng cao tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền thành phố; huy động nguồn lực cho sự phát triển đô thị văn minh, hiện đại…

Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trình bày tờ trình của Chính phủ

Chính quyền địa phương ở thành phố Hải Phòng là cấp chính quyền địa phương gồm có HĐND thành phố và UBND thành phố. Còn chính quyền địa phương ở các quận, phường của thành phố Hải Phòng là UBND quận, phường (không có HĐND quận, phường).

Việc tổ chức chính quyền địa phương ở các đơn vị hành chính khác của thành phố Hải Phòng được thực hiện theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Trong điều kiện tổ chức chính quyền đô thị (không tổ chức HĐND quận, phường), nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND thành phố tăng lên do được điều chuyển một số nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND quận, HĐND phường.

Theo Bộ trưởng Nội vụ, để phát huy hiệu quả việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, nhất là chức năng giám sát của HĐND thành phố Hải Phòng, cần thiết phải tăng thêm số lượng đại biểu HĐND thành phố hoạt động chuyên trách.

Trên cơ sở đó, dự thảo nghị quyết quy định: Thường trực HĐND thành phố gồm có Chủ tịch HĐND, 2 Phó Chủ tịch HĐND và các Ủy viên là Trưởng ban của HĐND thành phố. Ban của HĐND thành phố gồm Trưởng ban, 2 Phó Trưởng ban và các Ủy viên.

"Việc tăng thêm đại biểu hoạt động chuyên trách của HĐND thành phố Hải Phòng sẽ góp phần nâng cao chất lượng công tác lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện nhiệm vụ giám sát, công tác thẩm tra, tham mưu giúp Thường trực và HĐND thành phố. Số lượng đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách tăng thêm được bố trí từ số biên chế giảm do không bố trí các chức danh chuyên trách HĐND quận, phường (103 người), do vậy không phát sinh tổng biên chế" - bà Phạm Thị Thanh Trà nêu rõ.

Vừa qua, Chính phủ đã trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, thông qua hồ sơ Đề án sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 -2025 của thành phố Hải Phòng, trong đó có thành lập thành phố Thủy Nguyên thuộc thành phố Hải Phòng (mô hình thành phố trực thuộc thành phố).

Vì vậy, Chính phủ đề nghị tăng thêm 1 Phó Chủ tịch HĐND và thành lập Ban Đô thị của HĐND thành phố Thủy nguyên thuộc thành phố Hải Phòng. Đồng thời, thành phố này cũng được tăng số lượng đại biểu hoạt động chuyên trách để bố trí các chức danh Trưởng ban, Phó trưởng ban chuyên trách Ban Đô thị của HĐND thành phố thuộc thành phố Hải Phòng (có 2 Phó Chủ tịch và có không quá 8 đại biểu hoạt động chuyên trách).

Ngoài ra, Chính phủ cũng đề nghị bố trí số lượng Phó Chủ tịch UBND thành phố thuộc thành phố có không quá 4 người (tăng 1 so với quy định); số lượng Phó Chủ tịch UBND quận có không quá 3 người và số lượng Phó Chủ tịch UBND phường không quá 2 người.

Số lượng đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách và Phó Chủ tịch UBND tăng thêm được bố trí từ số biên chế giảm do không bố trí các chức danh chuyên trách HĐND quận, phường (103 người) nên không phát sinh tổng biên chế trong hệ thống chính trị của thành phố Hải Phòng.

Hồ sơ đủ điều kiện thông qua trong 1 kỳ họp Quốc hội

Báo cáo thẩm tra do Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng trình bày nêu rõ, Ủy ban tán thành với sự cần thiết trình Quốc hội xem xét, ban hành nghị quyết này. Việc quy định về mô hình chính quyền đô thị tại thành phố Hải Phòng để thực hiện ngay mà không cần thí điểm đã bảo đảm đầy đủ các cơ sở chính trị, pháp lý và thực tiễn. Hồ sơ dự thảo Nghị quyết do Chính phủ trình bảo đảm đầy đủ theo quy định, đủ điều kiện trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng trình bày báo cáo thẩm tra

Nhiều ý kiến trong Ủy ban Pháp luật đề nghị làm rõ cơ sở của việc đề nghị tăng số lượng Phó Chủ tịch UBND quận, phường để tăng tính thuyết phục vì quy định này chưa phù hợp với chủ trương về giảm số lượng cấp phó và chưa thực sự tương đồng với một số địa phương khác cũng đang thực hiện mô hình chính quyền đô thị.

Đồng thời, đề nghị nghiên cứu, tham khảo quy định về số lượng Phó Chủ tịch UBND quận, phường tại các địa phương đã được Quốc hội cho phép thực hiện mô hình chính quyền đô thị để có quy định phù hợp với quy mô, tính chất đô thị của Hải Phòng.

Ủy ban Pháp luật cũng đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát, đối chiếu với các quy định tại các Nghị quyết về tổ chức mô hình chính quyền tại thành phố Đà Nẵng và TPHCM để chỉnh lý, hoàn thiện các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của UBND quận, phường…

Cơ quan thẩm tra đề nghị rà soát các quy định về HĐND, UBND thành phố thuộc thành phố để bảo đảm phù hợp với phạm vi điều chỉnh của nghị quyết này. Theo đó, nếu bổ sung các quy định đặc thù cho HĐND, UBND thành phố thuộc thành phố khác với các đơn vị hành chính đô thị cấp huyện khác thì cần có thêm các lập luận, lý do và cần làm rõ việc bổ sung này chỉ áp dụng đối với thành phố Thủy Nguyên khi được thành lập hay áp dụng đối với tất cả thành phố thuộc thành phố Hải Phòng (mà sau này có thể được thành lập).

Trường hợp chỉ áp dụng đối với thành phố Thủy Nguyên thì nên dừng ở mức thí điểm thực hiện tương tự như với thành phố Thủ Đức.

Tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành mô hình chính quyền đô thị tại thành phố Hải Phòng như Chính phủ đề xuất. Hồ sơ của Chính phủ đã đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét thông qua theo quy trình 1 kỳ họp (kỳ họp thứ 8 của Quốc hội tới đây).