Đề xuất bổ sung 20.695 tỷ đồng vốn nhà nước cho Vietcombank
Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) nhất trí phương án bổ sung 20.695 tỷ đồng vốn nhà nước cho Ngân hàng Vietcombank nhằm nâng cao năng lực tài chính của ngân hàng, bảo đảm các tỷ lệ an toàn và hướng tới chuẩn mực quốc tế, mở rộng hoạt động tín dụng.
Chiều 24/9, UBTVQH đã cho ý kiến về việc đầu tư bổ sung vốn nhà nước tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank - VCB) thông qua hình thức chia cổ tức bằng cổ phiếu từ nguồn lợi nhuận còn lại.
VCB dự kiến đầu tư 17.155 tỷ đồng cho công nghệ, chuyển đổi số
Trình bày tờ trình của Chính phủ, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho biết, việc đầu tư bổ sung vốn nhà nước tại VCB là rất cấp thiết nhằm đáp ứng các tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu theo quy định; giúp VCB có tiềm lực để thực thi các chính sách của Nhà nước và hỗ trợ nền kinh tế.
Việc đầu tư bổ sung vốn nhà nước tại VCB từ nguồn lợi nhuận còn lại năm 2021 cũng là phù hợp với chủ trương được Quốc hội và Chính phủ phê duyệt tại Nghị quyết số 43/2022/QH15, Nghị quyết số 11/NQ-CP.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng trình bày tại phiên họp
Đây là điều kiện cần thiết để VCB có đủ nguồn lực hỗ trợ tái cơ cấu tổ chức tín dụng (TCTD) yếu kém được Chính phủ, NHNN giao, đảm bảo an toàn hệ thống, góp phần vào sự phát triển lành mạnh và ổn định của ngành ngân hàng, nền kinh tế. Chính phủ đã có Nghị quyết về việc VCB sẽ nhận chuyển giao Ngân hàng Xây dựng, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho hay.
Theo số liệu báo cáo tài chính riêng lẻ đã kiểm toán, tổng tài sản của VCB trong giai đoạn 5 năm (2019-2023) tăng trưởng với mức bình quân từ 10,6%/năm đến 14,6%/năm. Tỷ lệ nợ xấu năm 2023 là 0,99%.
Lợi nhuận trước thuế bình quân giai đoạn 2021 - 2023 tăng 26%/năm. Tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản, vốn chủ sở hữu (ROA, ROE) bình quân ở mức xấp xỉ ở mức 1,6% và 23%. Nhiều năm gần đây, VCB được Chủ sở hữu (NHNN) đánh giá xếp loại A
Theo báo cáo của VCB, tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu (CAR) riêng lẻ của VCB tại 31/12/2023 là 11,05%, CAR hợp nhất của VCB là 11,39%. Tỷ lệ này hiện đảm bảo tuân thủ quy định tại Điều 138 Luật Các tổ chức tín dụng (TCTD).
Tuy nhiên, tính toán này bao gồm cả phần lợi nhuận mà VCB đang giữ lại sau khi đã nộp thuế và trích lập các quỹ lũy kế đến 2018 và giai đoạn 2021-2023. Đây là mức thấp so với các ngân hàng thương mại cổ phần ở Việt Nam, cũng như trong khu vực Châu Á và Đông Nam Á.
Với vai trò định hướng là chủ lực, chủ đạo về quy mô, thị phần, khả năng điều tiết thị trường, VCB hướng tới mục tiêu CAR đạt 12% năm 2024, 13% năm 2025 và 13,5% năm 2026.
Để đạt được các mục tiêu này, mức vốn tự có thiếu hụt giai đoạn 2024-2026 của VCB là 118.166 tỷ đồng. Trường hợp không được sử dụng nguồn lợi nhuận còn lại để trả cổ tức bằng cổ phiếu để tăng vốn điều lệ thì mức vốn tự có thiếu hụt giai đoạn 2024 - 2026 là 125.435 tỷ đồng, khi đó tỷ lệ vốn cấp 1 và tỷ lệ an toàn vốn (CAR) giảm xuống mức 5,64% và 6,28% thấp hơn mức yêu cầu tối thiểu theo quy định của Luật Các TCTD.
Từ nhu cầu cấp thiết trên, VCB đề xuất cho phép được sử dụng lợi nhuận còn lại sau thuế, sau trích lập để tăng vốn điều lệ thông qua hình thức trả cổ tức bằng cổ phiếu. VCB dự kiến tăng vốn điều lệ từ nguồn lợi nhuận còn lại lũy kế đến hết năm 2018 (là phần lợi nhuận còn lại của các năm 2014, 2015, 2016, 2017, 2018 chưa được xử lý) và lợi nhuận còn lại năm 2021 với tổng số tiền 27.666 tỷ đồng, trong đó phần vốn bổ sung của cổ đông Nhà nước là 20.695 tỷ đồng.
Phần vốn điều lệ tăng thêm này VCB dự kiến sử dụng để đầu tư cơ sở vật chất, trụ sở làm việc là 9.526 tỷ đồng, đầu tư cho công nghệ thông tin, chuyển đổi số 17.155 tỷ đồng; mở rộng hoạt động kinh doanh 985 tỷ đồng.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày báo cáo thẩm tra
Tỷ lệ đầu tư mở rộng hoạt động kinh doanh rất thấp
Thẩm tra nội dung này, Thường trực Ủy ban Kinh tế cơ bản nhất trí với đề xuất nêu trên của Chính phủ. Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra đề nghị bổ sung thêm ý kiến của cổ đông chiến lược nước ngoài là Ngân hàng Mizuho Corporate Bank hiện đang nắm giữ 15% vốn điều lệ của VCB, bảo đảm sự đồng thuận, khả thi trong quá trình thực hiện tăng vốn điều lệ.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đề nghị cần làm rõ sự phù hợp giữa kế hoạch sử dụng vốn với mục đích tăng vốn điều lệ, bởi tỷ lệ đầu tư mở rộng hoạt động kinh doanh là rất thấp (985 tỷ đồng) so với đầu tư cơ sở vật chất là 9.526 tỷ đồng, đầu tư cho công nghệ thông tin và chuyển đổi số là 17.155 tỷ đồng.
Cũng theo cơ quan thẩm tra, cần làm rõ sự phù hợp của nguồn lợi nhuận đề xuất với căn cứ là Nghị quyết 43/2022/QH15 của Quốc hội (Nghị quyết 43/2022/QH15quy định tăng vốn điều lệ từ nguồn lợi nhuận sau thuế, sau trích lập các quỹ giai đoạn 2021-2023).
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh, có ý kiến cho rằng Nghị quyết 43/2022/QH15 đã được đánh giá, tổng kết. Còn Nghị quyết 110/2024/QH15 chỉ cho phép kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân vốn đầu tư từ NSNN bố trí cho các dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội đến hết ngày 31/12/2024. Do vậy, cần cân nhắc việc căn cứ vào Nghị quyết 43 để xác định nguồn bổ sung vốn nhà nước tại VCB.
Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng, cần có đánh giá tác động kỹ lưỡng, thấu đáo đối với hiệu quả việc đầu tư bổ sung vốn nhà nước tại VCB, trong đó cần lưu ý tác động tới các chính sách của ngân hàng, tới sự phát triển của ngành ngân hàng và hiệu quả kinh tế của vốn đầu tư. Tán thành đưa nội dung này vào Nghị quyết chung của Kỳ họp thứ 8, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ khẩn trương hoàn thiện hồ sơ, báo cáo Quốc hội trên cơ sở tiếp thu ý kiến của các cơ quan hữu quan.
Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, UBTVQH nhất trí sự cần thiết, mức vốn và phương án bổ sung vốn nhà nước tại VCB với các nội dung như trong tờ trình của Chính phủ và các tài liệu kèm theo nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng, nghị quyết của Quốc hội, nâng cao năng lực tài chính của ngân hàng, mở rộng hoạt động tín dụng…/.
