Đề xuất bổ sung quy định xử phạt lắp điện mặt trời mái nhà không đăng ký

Theo EVN, hiện nay có tình trạng một số hộ dân, doanh nghiệp tự ý lắp đặt điện mặt trời mái nhà để phục vụ sản xuất, sinh hoạt nhưng không báo cáo cơ quan chức năng. Nếu không có quy định cụ thể, cơ quan quản lý sẽ khó xác định đây là hành vi vi phạm, từ đó dẫn đến lúng túng trong việc áp dụng Luật Xử lý vi phạm hành chính cũng như các nghị định về xử phạt trong lĩnh vực điện lực.

Tập đoàn này kiến nghị bổ sung điều khoản nêu rõ: trường hợp tổ chức, cá nhân lắp đặt điện mặt trời mái nhà mà không thực hiện nghĩa vụ thông báo hoặc đăng ký theo Điều 15, Điều 16 Nghị định 58/2025 thì sẽ bị xử lý tùy theo tính chất, mức độ vi phạm. Quy định này nhằm đảm bảo nghĩa vụ đăng ký mang tính pháp lý bắt buộc, tránh tạo khoảng trống trong chế tài xử phạt, đồng thời nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước.

EVN cũng đề nghị bổ sung hướng dẫn đối với các hệ thống điện mặt trời không được lắp trực tiếp trên mái nhà, mà triển khai trên mặt kênh thủy lợi, mặt đập hồ thủy lợi hoặc hồ thủy điện. Đây là những hình thức mới, cần có khung pháp lý rõ ràng để quản lý và khuyến khích đầu tư đúng hướng.

Theo Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, mục tiêu đến năm 2030, 50% trụ sở công sở và 50% hộ gia đình sẽ sử dụng điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu, phục vụ nhu cầu tại chỗ, không bán lên lưới quốc gia. Điều này cho thấy điện mặt trời mái nhà được coi là giải pháp quan trọng trong việc thúc đẩy sử dụng năng lượng tái tạo, giảm áp lực cho hệ thống điện quốc gia.

Thống kê của Tổng công ty Điện lực miền Bắc (EVNNPC) cho biết, tính đến giữa năm nay đã có hơn 8.600 khách hàng tại khu vực này lắp đặt điện mặt trời mái nhà với tổng công suất gần 580 MWp. Con số này cho thấy nhu cầu của người dân và doanh nghiệp là rất lớn, song đi kèm đó là yêu cầu siết chặt quản lý để bảo đảm an toàn và minh bạch.

Song song với đề xuất của EVN, Bộ Công Thương cũng đang lấy ý kiến dự thảo Quyết định của Thủ tướng về chính sách hỗ trợ hộ gia đình lắp đặt điện mặt trời mái nhà tự dùng. Cụ thể, mỗi hộ sẽ được trợ cấp từ 1-1,5 triệu đồng/kWp, và được cộng thêm từ 1-1,5 triệu đồng/kWp nếu hệ thống đi kèm bộ lưu trữ điện (BESS). Ngoài ra, hộ gia đình cũng được vay thương mại ưu đãi lãi suất trong thời gian tối đa 3 năm, với hạn mức áp dụng theo công suất. Chính sách này chỉ áp dụng một lần cho mỗi hộ gia đình và sẽ bị thu hồi nếu vi phạm cam kết.

Theo EVN, các quy định và chính sách mới sẽ tạo nền tảng để quản lý minh bạch, đồng bộ và hiệu quả hơn đối với điện mặt trời mái nhà. Điều này không chỉ đảm bảo an toàn cho hệ thống điện mà còn khuyến khích người dân, doanh nghiệp đầu tư đúng quy định, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển năng lượng tái tạo, hướng tới mục tiêu giảm phát thải và phát triển bền vững.

Kim Ngân