Đề xuất bỏ Thanh tra sở, Thanh tra huyện, Thanh tra Tổng cục, Cục...

Thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và Đề án sắp xếp hệ thống cơ quan thanh tra tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, Thanh tra Chính phủ đang xây dựng dự thảo Luật Thanh tra sửa đổi và dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Thanh tra với nhiều nội dung mới đáng chú ý.

Thanh tra Chính phủ họp giao ban cấp vụ về kết quả công tác tháng 2, triển khai nhiệm vụ tháng 3 năm 2025. Ảnh: TTCP

Tổ chức Thanh tra theo 2 cấp

Theo đó, Luật Thanh tra (sửa đổi) xây dựng sắp xếp, tổ chức các cơ quan thanh tra theo hướng tập trung, thống nhất về một đầu mối theo hai cấp ở Trung ương và địa phương.

Cụ thể, trong hệ thống các cơ quan thực hiện chức năng thanh tra hiện nay như: Thanh tra sở, Thanh tra huyện, Thanh tra Tổng cục, Cục thuộc Bộ, cơ quan thanh tra ở cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành sẽ bị lược bỏ.

Trong đó, ở cấp Trung ương, Thanh tra Chính phủ sẽ tiếp nhận các nhiệm vụ về thanh tra của các Bộ. Ở địa phương, Thanh tra tỉnh tiếp nhận nhiệm vụ về thanh tra của các huyện, các sở.

Như vậy, hệ thống ngành thanh tra sau khi sắp xếp được đề xuất trong dự thảo bao gồm bốn đơn vị là: (1) Thanh tra Chính phủ; (2) Thanh tra tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; (3) Cơ quan thanh tra trong Quân đội nhân dân, Công an nhân dân; Thanh tra Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Thanh tra Cơ yếu; (4) Cơ quan thanh tra được thành lập theo điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên (Thanh tra theo điều ước quốc tế).

Sau khi sắp xếp lại thì nhiệm vụ, quyền hạn của Thanh tra Chính phủ và Thanh tra tỉnh sẽ bổ sung thêm thẩm quyền thanh tra việc chấp hành pháp luật của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong các lĩnh vực được chuyển giao từ Thanh tra Bộ và Thanh tra sở.

Ví dụ, dự thảo đề xuất Thanh tra Chính phủ sẽ thanh tra việc quản lý, sử dụng vốn và tài sản của nhà nước tại doanh nghiệp do Bộ, cơ quan ngang Bộ đại diện chủ sở hữu. Còn Thanh tra tỉnh sẽ thanh tra việc chấp hành pháp luật trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước của các sở; thanh tra việc quản lý, sử dụng vốn và tài sản của nhà nước tại doanh nghiệp do UBND các cấp đại diện chủ sở hữu.

Cấp Bộ, Sở không còn cơ quan thanh tra thì thực hiện ra sao?

Theo cơ quan chủ trì soạn thảo, đối với các Bộ, Sở không còn chức năng thanh tra thì thực hiện kiểm tra chuyên ngành để phục vụ yêu cầu quản lý nhà nước của Bộ trưởng, Giám đốc sở.

Tùy nhu cầu quản lý mà Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Thủ trưởng cơ quan quản lý Nhà nước xem xét, ban hành quy định về thẩm quyền, nội dung, trình tự, thủ tục kiểm tra chuyên ngành để có cơ sở thực hiện đồng bộ, thống nhất.

Để cụ thể hóa nội dung này, tại Điều 6 của dự thảo Luật đã quy định trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, Thủ trưởng cơ quan quản lý Nhà nước có trách nhiệm tổ chức, chỉ đạo hoạt động thanh tra, kiểm tra để bảo đảm hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý Nhà nước. Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ quy định về hoạt động kiểm tra trong lĩnh vực quản lý nhà nước của mình.

Thủ trưởng cơ quan quản lý Nhà nước phải thường xuyên tổ chức kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao của cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc quyền quản lý; việc chấp hành chính sách, pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc ngành, lĩnh vực do mình phụ trách để bảo đảm hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý Nhà nước.

Trong quá trình kiểm tra, nếu phát hiện vi phạm thì áp dụng hoặc kiến nghị cơ quan Nhà nước có thẩm quyền áp dụng biện pháp theo quy định của pháp luật để xử lý kịp thời hành vi vi phạm. Trường hợp cần thiết thì yêu cầu hoặc đề nghị cơ quan có thẩm quyền tiến hành thanh tra. Nếu có dấu hiệu tội phạm thì kiến nghị khởi tố và chuyển hồ sơ vụ vụ việc, tài liệu có liên quan đến cơ quan điều tra để xem xét, quyết định việc khởi tố vụ án hình sự theo quy định của pháp luật.

HỮU ĐĂNG