Đề xuất cấp thẻ hạng kim cương, vàng, bạc, đồng cho nhân lực công nghệ cao
Hà Nội đang lấy ý kiến Nhân dân về dự thảo Nghị quyết của HĐND TP quy định cơ chế, chính sách, biện pháp ưu đãi, hỗ trợ thu hút nguồn nhân lực công nghệ cao làm việc tại khu công nghệ cao và thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo tại khu công nghệ cao (thực hiện điểm b khoản 4 Điều 24 Luật Thủ đô 2024).
Luật Thủ đô 2024

Phối cảnh một góc Khu CNC Hòa Lạc. Ảnh N.M.
Tạo sức hút mạnh mẽ đối với nguồn nhân lực công nghệ cao
Hiện nay, việc thu hút nguồn nhân lực công nghệ cao làm việc tại các khu công nghệ cao của TP vẫn gặp nhiều khó khăn, chủ yếu do các chính sách đãi ngộ chưa đủ sức hấp dẫn, môi trường làm việc và nghiên cứu chưa thật sự thuận lợi và thiếu các cơ chế đặc biệt để phát huy tối đa năng lực sáng tạo của đội ngũ này. Vì vậy, việc ban hành các văn bản cụ thể hóa cơ chế, chính sách ưu đãi vượt trội theo đúng tinh thần của Luật Thủ đô 2024 là hết sức cần thiết nhằm tạo sức hút mạnh mẽ đối với nguồn nhân lực công nghệ cao tại các khu công nghệ cao của TP.
Trên thực tế, việc thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo tại khu công nghệ cao mặc dù đã đạt được những kết quả bước đầu, song hoạt động đổi mới sáng tạo tại khu công nghệ cao của TP vẫn chưa phát triển tương xứng với tiềm năng, chủ yếu do thiếu các chính sách đột phá, thiếu các cơ chế rõ ràng nhằm khuyến khích DN, viện nghiên cứu tại các khu công nghệ cao tham gia tích cực vào nghiên cứu, ứng dụng và phát triển công nghệ mới. Do đó, việc ban hành văn bản quy định cụ thể các chính sách ưu đãi, hỗ trợ đổi mới sáng tạo theo tinh thần Luật Thủ đô 2024 là điều kiện tiên quyết nhằm tạo môi trường thuận lợi, thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động đổi mới sáng tạo tại các khu công nghệ cao của TP.
Dự thảo Nghị quyết sẽ quy định cơ chế, chính sách, biện pháp ưu đãi, hỗ trợ thu hút nguồn nhân lực công nghệ cao làm việc tại khu công nghệ cao trên địa bàn TP Hà Nội. Quy định cơ chế, chính sách, biện pháp ưu đãi, hỗ trợ thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo tại khu công nghệ cao trên địa bàn TP.
Nhiều chính sách hỗ trợ đối với nhân lực công nghệ cao
Theo dự thảo Nghị quyết, cá nhân hoạt động công nghệ cao được hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng, nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ; được ưu tiên trong bổ nhiệm, tuyển dụng, bố trí vị trí việc làm, thu nhập, thuế thu nhập cá nhân, lao động, nhà ở, xuất cảnh, nhập cảnh, cư trú và cấp giấy phép lao động.
UBND TP đề xuất áp dụng bằng hình thức thẻ nhân lực công nghệ cao đối với các nhân lực công nghệ cao làm việc tại khu công nghệ cao. Theo đó, thẻ nhân lực công nghệ cao được phân làm 4 hạng là thẻ kim cương, thẻ vàng, thẻ bạc và thẻ đồng. Mỗi cá nhân chỉ được cấp một hạng thẻ duy nhất có thời hạn hiệu lực tối đa 5 năm.
Người được cấp thẻ đồng, được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội, nhà lưu trú của TP, bao gồm: ưu tiên thuê nhà ở tại khu công nghệ cao và hỗ trợ lãi suất ưu đãi mức cao nhất theo quy định hiện hành của Nhà nước và UBND TP để mua nhà ở xã hội trên địa bàn TP; được TP hỗ trợ 50% chi phí sử dụng các phương tiện giao thông công cộng trên địa bàn TP; được TP xem xét phong, tặng danh hiệu vinh dự của TP, giải thưởng và các hình thức khen thưởng khác theo quy định pháp luật khi có nhiều cống hiến đối với sự phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của TP; được xét nâng hạng thẻ lên thẻ bạc nếu đủ 20 năm cống hiến làm việc tại khu công nghệ cao hoặc đáp ứng đủ điều kiện, tiêu chuẩn của thẻ bạc.
Người được cấp thẻ bạc, được TP hỗ trợ 50% thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công liên quan đến hoạt động công nghệ cao, đổi mới sáng tạo tại khu công nghệ cao. Nếu làm việc tại các cơ quan, tổ chức của TP khi tuyển dụng, được xem xét ký hợp đồng không xác định thời hạn tại các tổ chức khoa học công nghệ, tổ chức hỗ trợ đổi mới sáng tạo của TP tại khu công nghệ cao; được hưởng 100% mức lương trong thời gian thử việc hoặc theo quy định hiện hành của pháp luật; được hưởng phụ cấp tăng thêm bằng 150% mức lương theo hệ số lương hiện hưởng. Phụ cấp tăng thêm không dùng để tính đóng hưởng chế độ bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp (đối với viên chức, người làm việc theo hợp đồng lao động);
Được TP hỗ trợ 100% học phí theo chương trình đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ tại các cơ sở giáo dục đại học uy tín trong nước. Sau khi hoàn thành đào tạo, cam kết làm việc tối thiểu 5 năm liên tiếp tại khu công nghệ cao. Trong trường hợp không thực hiện đủ thời gian cam kết làm việc tại khu công nghệ cao, cá nhân được hưởng chính sách này hoàn trả 50% chi phí đào tạo đã được cấp; được xét nâng hạng thẻ lên thẻ vàng nếu đủ 20 năm cống hiến làm việc tại khu công nghệ cao hoặc đáp ứng đủ điều kiện, tiêu chuẩn của thẻ vàng.
Người có thẻ vàng được TP hỗ trợ 75% thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công liên quan đến hoạt động công nghệ cao, đổi mới sáng tạo tại khu công nghệ cao; được ưu tiên sử dụng cơ sở nghiên cứu, phòng thí nghiệm của TP để triển khai chương trình, đề án, dự án, nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của TP.
Được cơ quan, tổ chức của TP ưu tiên lựa chọn: tham gia thực hiện chương trình, đề án, dự án, nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của TP; tham gia hội đồng khoa học và công nghệ; đặt hàng tư vấn, phản biện và định hướng trong lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ chiến lược; đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực chất lượng cao, chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật; được TP hỗ trợ 50% chi phí tham gia hội thảo, hội nghị, chương trình trao đổi học thuật chuyên sâu và chi phí đi lại và sinh hoạt nếu hội thảo, hội nghị, chương trình trao đổi học thuật chuyên sâu ngoài địa phương hoặc ngoài nước. Tổng chi phí hỗ trợ không vượt quá 50.000.000 đồng/năm (năm mươi triệu đồng).
Cá nhân làm việc tại các cơ quan, tổ chức của TP được xem xét bố trí đảm nhiệm chức danh người đứng đầu nhóm nghiên cứu công nghệ cao; khi tuyển dụng, được xem xét ký hợp đồng không xác định thời gian; được hưởng phụ cấp tăng thêm bằng 150% mức lương theo hệ số lương hiện hưởng; được xét nâng hạng thẻ lên thẻ kim cương nếu đủ 20 năm cống hiến.
Người được cấp thẻ kim cương: TP hỗ trợ 100% thuế thu nhập cá nhân; được bố trí và hỗ trợ 100% chi phí thuê nhà ở công vụ hoặc hỗ trợ 100% chi phí thuê nhà ở; được ưu tiên lựa chọn chủ trì thực hiện chương trình, đề án, dự án về khoa học và công nghệ; tham gia đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực chất lượng cao; TP hỗ trợ 100% chi phí tham gia hội thảo, hội nghị.
Cá nhân làm việc tại các cơ quan, tổ chức của TP sẽ được xem xét bố trí đảm nhiệm chức danh lãnh đạo, người đứng đầu các tổ chức nghiên cứu khoa học và công nghệ; được trả lương theo mức thỏa thuận nhưng mức lương không được vượt quá 2 lần mức lương cao nhất thuê chuyên gia theo quy định hiện hành…
UBND TP cũng đề xuất chính sách hỗ trợ cá nhân, DN khởi nghiệp sáng tạo thuộc lĩnh vực công nghệ cao gồm: DN khởi nghiệp sáng tạo được hỗ trợ thuế thu nhập DN trong thời hạn 5 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 5 năm tiếp theo; được TP hỗ trợ 70% chi phí thuê trang thiết bị tại khu công nghệ cao; được hỗ trợ 70% giá trị hợp đồng thuê mặt bằng tại khu công nghệ cao,…
Người làm khoa học và sáng tạo đúng nghĩa luôn có cá tính nổi bật, thậm chí “cá biệt”. Để phát huy năng lực của họ cần tạo môi trường sống và làm việc “khác biệt”, vì họ thường nghĩ những điều khác người khác, thậm chí trong góc nhìn của chúng ta có khi gọi là “không bình thường”. Để nghĩ được những điều chưa ai nghĩ, làm những điều chưa ai làm thì môi trường làm việc đặc biệt quan trọng. Yêu cầu về điều kiện làm việc và cuộc sống của họ không quá cao siêu, tiền là cần nhưng tiền không duy nhất.
GS.TS.NGƯT Nguyễn Văn Minh, Trường Đại học Sư phạm