Giải quyết vấn đề phá sản như thế nào mới là 'cái gốc'
Thảo luận tại tổ, một số đại biểu Quốc hội cho rằng, giải quyết vấn đề phá sản như thế nào mới là 'cái gốc' của Luật Phá sản (sửa đổi).
Sáng 23/10, sau khi làm việc tại Hội trường, Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai và Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên (Tổ 5) thảo luận ở tổ về dự thảo Luật Phá sản (sửa đổi) và dự thảo Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi).
Tại phiên thảo luận, các ĐBQH cho rằng, việc giải quyết phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã hiện nay ách tắc rất lớn. Hơn nữa, khi nền kinh tế và hoạt động kinh doanh càng phát triển thì việc phá sản doanh nghiệp càng phức tạp.

Toàn cảnh phiên thảo luận
“Số lượng doanh nghiệp phá sản thì nhiều nhưng đưa ra tòa rất ít, từ 2015 đến 2025, Tòa án chỉ thụ lý đơn hơn 1.500 vụ trên tổng số hàng trăm nghìn doanh nghiệp rút khỏi thị trường. Số được tuyên phá sản chắc còn ít hơn nữa”, ĐBQH Đồng Ngọc Ba (Gia Lai) nói.
Vì vậy, các đại biểu tán thành với chủ trương sửa đổi Luật Phá sản và cho rằng, việc hoàn thiện dự thảo Luật và trình Quốc hội tại Kỳ họp này là rất thiết thực nhằm thể chế hóa Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân.

ĐBQH Đồng Ngọc Ba (Gia Lai) phát biểu
Một điểm mới đáng chú ý của dự thảo Luật Phá sản (sửa đổi) là mở rộng phạm vi điều chỉnh theo hướng quy định thủ tục phục hồi doanh nghiệp như một thủ tục độc lập, được tiến hành trước khi thực hiện thủ tục phá sản.
Từ thực tế này, đại biểu Đồng Ngọc Ba đề xuất đổi tên thành Luật Phục hồi và phá sản. Cũng theo đại biểu, hiện nay chúng ta cần có những giải pháp để tiếp cận, can thiệp hỗ trợ các doanh nghiệp gặp khó khăn, mất khả năng thanh toán để có thể quay lại thị trường. Điều này không chỉ vì lợi ích doanh nghiệp và còn nhiều đối tượng liên quan.
Có quan điểm khác, ĐBQH Nguyễn Lâm Thành (Thái Nguyên), cho rằng, dự thảo Luật Phá sản (sửa đổi) trước hết phải tập trung giải quyết vấn đề phá sản, vấn đề doanh nghiệp lâu nay “chết không chôn được”. Trong quá trình đó, doanh nghiệp và hợp tác xã nào có khả năng phục hồi thì mới áp dụng thủ tục phục hồi.

ĐBQH Nguyễn Lâm Thành (Thái Nguyên) phát biểu
Theo đại biểu Nguyễn Lâm Thành, dự thảo Luật đang thiên về phục hồi doanh nghiệp trong khi phục hồi, hỗ trợ doanh nghiệp là chính sách khác. Hiện nay, tình trạng doanh nghiệp khó khăn, nợ đọng là chuyện bình thường.
Vấn đề xem xét doanh nghiệp đó có khả năng phục hồi hay không phải theo các tiêu chí, chứ không phải doanh nghiệp có nguy cơ phá sản thì áp dụng phục hồi. Hơn nữa, việc xem xét doanh nghiệp nguy cơ phá sản có khả năng phục hồi hay không phải được hội nghị của các chủ nợ quyết định.
“Nếu tư duy xử lý vấn đề không tường minh như vậy sẽ dẫn đến nhiều vấn đề phức tạp trong thực tiễn. Tôi muốn nhắc lại: phá sản là phá sản, phục hồi là đi kèm trong quá trình phá sản”, đại biểu Nguyễn Lâm Thành nhấn mạnh.
Với cách tiếp cận như vậy, đại biểu Nguyễn Lâm Thành tán thành tên gọi Luật Phá sản như Chính phủ trình.
ĐBQH Lê Hoàng Anh (Gia Lai) cũng cho rằng, cần xem xét lại cách tiếp cận của dự thảo Luật Phá sản (sửa đổi).

ĐBQH Lê Hoàng Anh (Gia Lai) phát biểu
“Bản chất của Luật này là phá sản chứ không phải là phục hồi. Dự thảo Luật này được thông qua có giải quyết được số hồ sơ xin phá sản đang tồn đọng hay không, giải quyết được bao nhiêu phần trăm; và với diễn biến phát triển kinh tế, doanh nghiệp hiện nay, giải quyết vấn đề phá sản như thế nào? Đây mới là cái gốc".
Bên cạnh đó, theo đại biểu Lê Hoàng Anh, phải tiếp cận trên cơ sở so sánh lợi ích và chi phí, chủ nợ cho rằng doanh nghiệp có thể phục hồi nhưng họ vẫn quyết định cho phá sản để thành lập doanh nghiệp khác.
Về giải thích từ ngữ, dự thảo Luật quy định phá sản là tình trạng của doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán và đã có quyết định tuyên bố phá sản của Tòa án.
Doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán là doanh nghiệp, hợp tác xã không thực hiện nghĩa vụ thanh toán khoản nợ sau thời hạn 6 tháng kể từ ngày đến hạn thanh toán.
Doanh nghiệp, hợp tác xã có nguy cơ mất khả năng thanh toán là doanh nghiệp, hợp tác xã không thanh toán được khoản nợ sẽ đến hạn trong 6 tháng hoặc khoản nợ đã đến hạn nhưng chưa quá 6 tháng.
Đại biểu Đồng Ngọc Ba cho rằng, đây là những khái niệm cốt lõi, trung tâm của dự thảo Luật, nếu quy định rõ và chính xác thì áp dụng sẽ hiệu quả, thuận lợi.
"Thời gian qua, khái niệm “phá sản” thay đổi rất nhiều. Trong dự thảo Luật đã tham khảo kinh nghiệm quốc tế và tiến bộ nhưng cần làm rõ hơn và cố gắng đưa được tiêu chí định lượng. Kinh nghiệm nhiều nước khi áp dụng thủ tục phục hồi, họ định lượng giá trị khoản nợ ở mức độ nhất định để tránh lạm dụng, quá tải. Ở đây chúng ta có thể lấy mức trên dưới 500 triệu đồng”, đại biểu Đồng Ngọc Ba nói.
Cùng quan điểm, đại biểu Nguyễn Lâm Thành cho rằng, khái niệm này thực chất là tiêu chí để xác định doanh nghiệp, hợp tác xã có nguy cơ mất khả năng thanh toán hoặc mất khả năng thanh toán và thuộc diện phá sản hay không. Theo đại biểu, về thời hạn, quy định thời hạn nợ 6 tháng là quá ngắn, cần tăng lên ít nhất 1 năm. Đồng thời, phải lượng hóa được giá trị khoản nợ không thể thanh toán.
Đại biểu Lê Hoàng Anh cho rằng, cần rà soát lại, Luật này phải quy định điều kiện, tiêu chí, nguyên tắc phá sản chứ không phải về thủ tục, quy trình phá sản.
Cũng theo đại biểu Lê Hoàng Anh, dự thảo Luật hiện có 1/3 điều khoản rất chi tiết và còn biến động. Do vậy, cần soi chiếu lại Nghị quyết 66 - NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật. Theo đó, Luật chỉ quy định những vấn đề khung, những vấn đề có tính nguyên tắc thuộc thẩm quyền của Quốc hội, còn những vấn đề thực tiễn thường xuyên biến động thì giao Chính phủ, Bộ, ngành, địa phương quy định để bảo đảm linh hoạt, phù hợp với thực tiễn.