Đề xuất đánh thuế 0,1% với chuyển nhượng tài sản số, chuyên gia nói gì?

Tại dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) vừa gửi Bộ Tư pháp thẩm định, Bộ Tài chính đề xuất bổ sung quy định về nhóm thu nhập khác thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân, trong đó thu nhập từ chuyển nhượng tài sản số.

Bộ Tài chính cho biết nội dung quy định cụ thể các loại thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân như luật hiện hành về cơ bản là phù hợp với thực tiễn tình hình kinh tế xã hội và các hình thức hoạt động trong đời sống dân cư, đồng thời phù hợp với thông lệ quốc tế nói chung.

Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của đời sống kinh tế xã hội và các hình thức hoạt động kinh doanh mới đã phát sinh một số khoản thu nhập khác của cá nhân ngoài các loại thu nhập chịu thuế đã được quy định nêu trên và thường là các khoản thu nhập khác có tính chất đặc thù như thu nhập từ chuyển nhượng tài sản, quyền tài sản, gồm: chuyển nhượng tên miền internet quốc gia Việt Nam “.vn"; chuyển nhượng biển số xe ô tô trúng đấu giá (cùng với xe ô tô gắn biển số trúng đấu giá); giao dịch tài sản số (tài sản ảo, tài sản mã hóa)...

Đề xuất áp dụng mức thuế suất 0,1% trên giá chuyển nhượng từng lần với tài sản số

Đối với thu nhập từ chuyển nhượng tài sản số trên sàn giao dịch được quản lý minh bạch, công khai về giá và với tần suất thường xuyên, đề xuất áp dụng mức thuế suất 0,1% trên giá chuyển nhượng từng lần giao dịch như đối với chuyển nhượng chứng khoán hiện nay.

Trao đổi với phóng viên Một Thế Giới, Luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật SBlaw cho hay việc đánh thuế đối với tài sản số là một bước đi cần thiết để đảm bảo tính công bằng và bình đẳng trong hệ thống thuế.

“Nếu không đánh thuế, sẽ tạo ra sự bất bình đẳng giữa những người có thu nhập từ các kênh truyền thống và những người có thu nhập từ tài sản số, cũng như thất thu ngân sách nhà nước”, ông Hà nói và cho rằng việc này cũng là một biện pháp để Nhà nước tăng cường quản lý đối với lĩnh vực này.

Về mức thuế suất 0,1% trên giá trị chuyển nhượng, ông Hà cho rằng ưu điểm của cách tính này là đơn giản, dễ tính toán và dễ thực hiện cả đối với người nộp thuế và cơ quan quản lý thuế. Mức thuế này cũng ở mức tương đối thấp, không gây cản trở quá mức cho sự phát triển của thị trường này.

Tuy nhiên, điểm đáng lo ngại của cách đánh thuế này là đánh thuế trên doanh thu (giá trị chuyển nhượng) mà không xét đến lợi nhuận thực tế. Trong giao dịch tài sản số, có thể có trường hợp nhà đầu tư bị lỗ nhưng vẫn phải nộp thuế trên giá trị chuyển nhượng, điều này gây ra sự bất công.

Ví dụ, một người mua tài sản số với giá 100 đồng, sau đó bán với giá 90 đồng (lỗ 10 đồng), nhưng vẫn phải nộp 0,1% trên 90 đồng. Điều này không phản ánh đúng bản chất của thuế thu nhập.

Ngoài ra, tài sản số có tính biến động rất cao, giá trị có thể tăng giảm mạnh trong thời gian ngắn. Việc áp dụng thuế suất cố định trên doanh thu có thể không phù hợp với đặc điểm này.

Luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật SBlaw

Ông Hà cũng cho hay mặc dù mức thuế suất thấp, nhưng việc áp dụng thuế trên từng giao dịch có thể ảnh hưởng đến tần suất giao dịch, đặc biệt là đối với các nhà giao dịch thường xuyên.

“Mặc dù được đề xuất tương tự chứng khoán, nhưng cần xem xét kỹ liệu tài sản số có hoàn toàn tương đồng với chứng khoán về bản chất và rủi ro hay không để áp dụng cùng một cơ chế thuế. Chứng khoán có một khung pháp lý và hệ thống quản lý đã tương đối hoàn thiện. Việc đánh thuế trên doanh thu mà không xét đến lợi nhuận là một điểm cần được cân nhắc và xem xét lại trong quá trình hoàn thiện dự thảo luật”, ông Hà nêu.

Theo ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội Blockchain và tài sản số Việt Nam (VBA), với quy mô giao dịch hàng năm ước tính khoảng 100 tỉ đô la Mỹ, tiềm năng thu ngân sách là rất lớn. Nếu áp dụng mức thuế suất 0,1%, ngân sách nhà nước có thể thu về hơn 800 triệu USD mỗi năm.

"Con số này khẳng định tầm quan trọng về mặt tài khóa của việc đưa giao dịch tài sản số vào diện chịu thuế. Đây là nguồn lực có thể được tái đầu tư vào các lĩnh vực thiết yếu và góp phần củng cố nền kinh tế", đại diện VBA nói.

Lam Thanh