Đề xuất dùng robot thăm dò 'nghĩa địa tàu cổ' bí ẩn ở Quảng Ngãi

Theo phương án, phía Bảo tàng Tổng hợp Quảng Ngãi sẽ thuê công ty thực sử dụng robot lặn thăm dò ở vị trí cách bờ khoảng 6 km, trên diện tích 1.000 m2, trong vòng 15 ngày. Một sà lan nổi cùng với máy thổi, hút bùn cát, máy quay phim và chụp hình dưới nước, máy lặn, đồ lặn... được đưa ra khu vực trục vớt. Nhóm thợ lặn khoảng 10 người đều có chứng chỉ lặn chuyên nghiệp và đã trục vớt các dự án tương tự.

Nhóm thợ sẽ kết hợp robot lặn, dùng đèn soi chiếu dưới nước, quay camera bề mặt hiện trạng khu vực đáy biển cần khảo sát. Dựa trên hình ảnh cung cấp, cán bộ kỹ thuật ra quyết định và hướng dẫn thợ lặn bước tiếp theo. Kết quả khảo sát là cơ sở để thành lập hội đồng đánh giá và xây dựng phương án khai quật, thu hồi toàn bộ cổ vật trên tàu.

Theo lãnh đạo Sở Văn hóa thể thao và Du lịch Quảng Ngãi, việc sử dụng robot thăm dò nhằm khai quật thu hồi cổ vật, phục vụ trưng bày giới thiệu rộng rãi đến người dân, du khách thấy được vùng biển miền Trung Việt Nam và Quảng Ngãi là một trong những mắt xích quan trọng trong giao thương quốc tế vào thời kỳ hoàng kim của các con đường tơ lụa trên biển.

Hơn 20 ngày trước, cơ quan chức năng Quảng Ngãi đã phát hiện nhóm ngư dân khai thác trái phép cổ vật ở vùng biển xã Bình Hải, huyện Bình Sơn. Chủ tàu khai nhận số gốm sứ được trục vớt dưới độ sâu 60 m, ở khu vực cách mũi Gành Yến khoảng 3 hải lý, thuộc thôn Thanh Thủy, xã Bình Hải. Số cổ vật được xác định có nguồn gốc từ các lò gốm vùng Chương Châu (Nam Trung Hoa), niên đại ở thế kỷ 16-17 thuộc thời Minh.

Từ lâu dọc theo các bãi biển qua địa phận các xã Bình Thuận, Bình Trị, Bình Hải, Bình Châu, huyện Bình Sơn (Quảng Ngãi) thoai thoải, trải dài mang vẻ đẹp thơ mộng, trở thành điểm đến lý tưởng hấp dẫn du khách. Khu vực này không chỉ có di sản biển phong phú được ví như là 'nghĩa địa tàu cổ đắm', với nhiều niên đại khác nhau, mà còn có di sản địa chất về trầm tích núi lửa ở vùng biển gần bờ độc đáo, hiếm nơi nào có được.

Thống kê sơ bộ, chỉ riêng trong phạm vi 10 km2 ở eo biển Vũng Tàu, xã Bình Châu, huyện Bình Sơn, các chuyên gia đã phát hiện 10 tàu cổ đắm. Trong đó, hai con tàu đã được khai quật, số còn lại có nhiều cổ vật gốm sứ, vật dụng thủy thủ đoàn được xác định với nhiều niên đại khác nhau từ thế kỷ 8 đến 18 nằm gần bờ.

Minh Thu