Đề xuất hưởng lương hưu mới từ 1-7-2025

Khoản 4 Điều 101 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 (có hiệu lực từ 1-7-2025) quy định về thời điểm hưởng lương hưu, nêu rõ Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quy định chi tiết điều này; quy định về việc tính, việc xác định điều kiện đối với từng trường hợp để giải quyết chế độ hưu trí.

Nhiều đề xuất mới về thời điểm, điều kiện hưởng lương hưu từ 1-7

Để nội dung này đi vào đời sống, Bộ Nội vụ đã xây dựng dự thảo Thông tư quy định chi tiết thời điểm hưởng lương hưu, việc tính, việc xác định điều kiện hưởng đối với từng trường hợp để giải quyết chế độ hưu trí theo quy định tại khoản 4 Điều 101 Luật Bảo hiểm xã hội.

Theo dự thảo Thông tư, thời điểm hưởng lương hưu đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện thực hiện theo quy định tại Điều 101 của Luật Bảo hiểm xã hội và được quy định chi tiết như sau.

Chi tiết thời điểm hưởng lương hưu

Thời điểm hưởng lương hưu đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 15 năm trở lên được tính từ ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng đủ tuổi nghi hưu theo quy định tại khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao động.

Ví dụ 1: Ông A sinh ngày 5-4-1964, tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện và có thời gian đóng bảo hiểm xã hội là 19 năm. Như vậy, tính đến thời điểm tháng 7-2025 ông A tròn 61 tuổi 3 tháng, đủ tuổi nghi hưu theo quy định. Thời điểm hưởng lương hưu của ông A được tính từ ngày 1-8-2025.

Trường hợp người tham gia bảo hiểm xã hội tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện sau khi đã đủ điều kiện hưởng lương hưu thì thời điểm hưởng lương hưu là ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng dừng đóng và có yêu cầu hưởng lương hưu.

Ví dụ 2: Trường hợp ông A ở ví dụ 1, tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện từ tháng 8-2025, đến tháng 12-2025 ông A dừng đóng, đến tháng 3-2026 ông A có yêu cầu hưởng lương hưu từ tháng 1-2026. Như vậy, thời điểm hưởng lương hưu của ông A trong trường hợp này được tính từ ngày 1-1-2026.

Trường hợp người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đóng một lần cho những năm còn thiếu theo quy định tại điểm e khoản 2 Điều 36 của Luật Bảo hiểm xã hội thì thời điểm hưởng lương hưu theo quy định tại Điều 98 Luật Bảo hiểm xã hội là ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng đóng đủ số tiền cho những năm còn thiếu.

Ví dụ 3: Bà C sinh ngày 14-1-1969, đến tháng 9-2025, bà C đủ điều kiện về tuổi nghỉ hưu theo quy định (56 tuổi 08 tháng). Tuy nhiên, tính đến hết tháng 9-2025, bà C mới có 12 năm 8 tháng tham gia bảo hiểm xã hội, chưa đủ điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội để hưởng lương hưu (15 năm). Bà C lựa chọn đóng một lần cho thời gian đóng bảo hiểm xã hội còn thiếu để đủ điều kiện hưởng lương hưu ngay tại tháng 9-2025. Như vậy, thời điểm hưởng lương hưu của bà C là ngày 1-10-2025.

Thời điểm hưởng lương hưu đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện trước ngày 1-1-2021 và đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện trở lên được tính từ ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng đủ 60 tuổi đối với nam, đủ 55 tuổi đối với nữ, trừ trường hợp người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện có nguyện vọng hưởng lương hưu theo quy định tại Điều 98 của Luật Bảo hiểm xã hội.

Ví dụ 4: Bà D. sinh ngày 16-8-1970, đến tháng 8, bà D. đủ 55 tuổi, có 20 năm 3 tháng đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện và có yêu cầu hưởng lương hưu. Như vậy, thời điểm hưởng lương hưu của bà D. được tính từ ngày 1-9.

Trường hợp thời điểm hưởng lương hưu theo quy định được xác định trước ngày 1-7 thì thời điểm hưởng lương hưu là từ ngày 1-7.

Người không xác định được ngày, tháng sinh (chỉ có năm sinh) thì thời điểm hưởng lương hưu được tính từ ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng đủ điều kiện hưởng lương hưu theo quy định. Trong đó, tháng đủ tuổi nghỉ hưu được xác định trên cơ sở lấy ngày 1/1 của năm sinh để làm căn cứ xác định tuổi của người lao động.

Điều kiện hưởng lương hưu

Điều kiện hưởng lương hưu đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được thực hiện theo quy định tại Điều 98 của Luật Bảo hiểm xã hội.

Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đã đóng theo phương thức 3 tháng một lần; 6 tháng một lần; 12 tháng một lần; hoặc một lần cho nhiều năm về sau quy định của Luật Bảo hiểm xã hội thì thời điểm xét điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội được dự thảo Thông tư đề xuất 2 phương án.

Với phương án 1, tháng cuối cùng của phương thức đóng mà người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đã đóng (cho dù trước đó người lao động đã đủ điều kiện về tuổi đời và thời gian đóng).

Ví dụ, ông H. sinh ngày 2-9-1965, tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, tại thời điểm tháng 8, ông H. đăng ký phương thức đóng một lần cho 3 năm về sau và đã đóng cho giai đoạn từ tháng 8 đến tháng 7-2028.

Tháng 6-2027, ông H. đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định và có yêu cầu hưởng lương hưu. Thời điểm xét điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội để giải quyết chế độ hưu trí đối với ông H. là thời gian đóng tính đến tháng 7-2028.

Phương án 2, tháng người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đủ điều kiện về tuổi đời và có yêu cầu hưởng lương hưu. Khi đó phát sinh 2 trường hợp: Ghi nhận thời gian đóng đến thời điểm đề nghị, hoàn trả lại số tháng đã đóng sau đó; hoặc ghi nhận thời gian đã đóng tính đến hết phương thức đóng.

Các quy định tại dự thảo Thông tư này dự kiến được áp dụng từ ngày 1-7-2025.

Văn Duẩn