Đề xuất không được yêu cầu cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình trình bày tờ trình. Ảnh: media.quochoi.vn

Sáng 27-10, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ mười, Quốc hội nghe tờ trình và báo cáo thẩm tra về 3 dự án: Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú; Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp.

Trình bày tờ trình, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cho biết, dự án Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú điều chỉnh về hệ thống tổ chức, mô hình của cơ quan quản lý, thi hành tạm giữ, tạm giam, cấm đi khỏi nơi cư trú; chế độ quản lý giam giữ; chế độ của người bị tạm giữ, người bị tạm giam, người bị kết án tử hình đang bị tạm giam; người bị tạm giữ, người bị tạm giam là người dưới 18 tuổi, phụ nữ có thai hoặc nuôi con dưới 36 tháng tuổi; thi hành quyết định cấm đi khỏi nơi cư trú; khiếu nại tố cáo trong quản lý, thi hành tạm giữ, tạm giam, cấm đi khỏi nơi cư trú; trách nhiệm quản lý, thi hành tạm giữ, tạm giam, cấm đi khỏi nơi cư trú.

Dự án Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi) cơ bản giữ nguyên phạm vi điều chỉnh so với Luật năm 2019; đồng thời, sửa đổi, bổ sung một số quy định nhằm bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật và giải quyết những tồn tại, khó khăn trong thực tiễn, đáp ứng yêu cầu công tác thi hành án hình sự trong thời gian tới. Trong đó, sửa đổi, bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban nhân dân, Công an cấp xã theo hướng: UBND cấp xã quản lý, giám sát, giáo dục người chấp hành án hình sự tại cộng đồng; Trưởng Công an cấp xã có nhiệm vụ trực tiếp giúp UBND cấp xã quản lý, giám sát người chấp hành án hình sự tại cộng đồng.

Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp mở rộng mục đích quản lý về lý lịch tư pháp; sửa đổi mô hình Cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp một cấp tập trung, thống nhất; sửa đổi, bổ sung quy định cơ quan, tổ chức không được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 nhằm khắc phục tình trạng lạm dụng Phiếu lý lịch tư pháp số 2, phù hợp với quy định pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Bổ sung một số quy định liên quan đến nguồn thông tin lý lịch tư pháp theo quy định của pháp luật có liên quan; trách nhiệm của cơ quan điều tra, cơ quan Tòa án, Viện Kiểm sát trong việc cung cấp thông tin về hành vi phạm tội mới; việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp cho cơ quan, tổ chức thay cho Phiếu lý lịch tư pháp.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật - Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng báo cáo thẩm tra. Ảnh: media.quochoi.vn

Báo cáo thẩm tra do Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật - Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng trình bày cho biết, Ủy ban cơ bản tán thành với phạm vi và các nội dung sửa đổi, bổ sung Luật Lý lịch tư pháp.

Tuy nhiên, một số ý kiến đề nghị cần có đánh giá tác động kỹ lưỡng đối với quy định về việc cơ quan, tổ chức không được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 bởi có thể khiến người dân gặp khó khăn khi thực hiện các thủ tục về xin thị thực, xuất cảnh, nhập cư... mà quốc gia sở tại yêu cầu phải cung cấp các thông tin liên quan đến án tích. Ý kiến khác đề nghị nghiên cứu, bỏ hẳn quy định về việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2, nội dung này chỉ được lưu giữ trong cơ sở dữ liệu và phục vụ việc tra cứu, sử dụng của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền; thông tin về tình trạng án tích của cá nhân đã được thể hiện trên Phiếu lý lịch tư pháp số 1 nên trong trường hợp cần thiết, cá nhân có thể cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 1 cho cơ quan, tổ chức có yêu cầu.

Bên cạnh đó, cũng có ý kiến cho rằng, không chỉ đối với Phiếu lý lịch tư pháp số 2 mà thực tiễn cũng cho thấy đang tồn tại việc lạm dụng đối với yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 1, tạo ra gánh nặng không cần thiết cho cả người dân và cơ quan quản lý nhà nước.

Để khắc phục tình trạng này, đề nghị tiếp tục cân nhắc, chỉnh lý quy định về mục đích quản lý lý lịch tư pháp của dự thảo Luật cho phù hợp với tình hình thực tiễn và chủ trương cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính; bổ sung vào dự thảo Luật quy định mang tính nguyên tắc về những trường hợp cơ quan, tổ chức được phép yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp.

Mai Hữu