Đề xuất lập hóa đơn tổng theo kỳ cho doanh thu khi bán hàng trên sàn thương mại điện tử

Tại Tọa đàm “Đồng hành cùng hộ kinh doanh chuyển từ thuế khoán sang kê khai, hướng tới doanh nghiệp”, một hộ kinh doanh dịch vụ ăn uống phản ánh: họ vừa bán hàng trên sàn thương mại điện tử, nơi đã khấu trừ thuế, vừa bán trực tiếp và tự xuất hóa đơn. Hộ băn khoăn liệu trong trường hợp này có cần xuất hóa đơn trên sàn hay không, bởi nếu vừa xuất hóa đơn sàn vừa xuất hóa đơn trực tiếp có thể dẫn tới nhầm lẫn.

Giải đáp về vấn đề này, ông Nguyễn Tiến Minh, Phó trưởng Thuế Hà Nội khẳng định, đối với phần doanh thu phát sinh trên sàn thương mại điện tử có chức năng thanh toán, nghĩa vụ thuế đã được sàn khấu trừ và chuyển nộp. Phần doanh thu ngoài sàn, bán trực tiếp thì hộ kinh doanh đã thực hiện xuất hóa đơn và kê khai đầy đủ.

Ông Nguyễn Tiến Minh, bà Nguyễn Thị Cúc và ông Nguyễn Văn Được chia sẻ tại Tọa đàm.

Về câu hỏi bán trên sàn có chức năng thanh toán thì có phải xuất hóa đơn không? Theo ông Minh, tại thời điểm hiện nay, nghĩa vụ thuế của người bán hàng đã được thực hiện đầy đủ qua cơ chế khấu trừ của sàn, dòng tiền và chứng từ đều minh bạch. Tuy nhiên, ngành thuế vẫn khuyến khích hộ kinh doanh xuất hóa đơn trong những trường hợp cần thiết.

Ông Minh cũng chỉ ra đây là vấn đề thực tế còn vướng mắc. Các sàn thương mại điện tử cũng có ý kiến họ chỉ xuất hóa đơn khi được ủy quyền hợp pháp từ người bán. Ngược lại, nhiều hộ kinh doanh cho rằng họ đã được khấu trừ đầy đủ, nếu thêm bước xuất hóa đơn nữa thì tăng thủ tục hành chính.

Lãnh đạo Cục Thuế Hà Nội khẳng định, những phản ánh này cơ quan thuế đã ghi nhận và sẽ báo cáo cấp có thẩm quyền để hướng dẫn cụ thể hơn trong năm 2026.

Theo bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam, nếu có thể, hộ kinh doanh nên ủy quyền cho sàn xuất hóa đơn thay. Bởi sàn nắm được toàn bộ đơn hàng và dòng tiền, khi đã khấu trừ thuế thì họ cũng có đầy đủ dữ liệu để xuất hóa đơn. Quy định hiện hành cũng cho phép ủy quyền cho bên thứ ba, trong đó có sàn thương mại điện tử, miễn là hai bên có thỏa thuận.

“Tuy nhiên, nếu sàn không nhận ủy quyền thì hộ kinh doanh vẫn phải tự xuất hóa đơn. Việc khấu trừ thuế là nghĩa vụ bắt buộc; còn việc xuất hóa đơn là vấn đề thỏa thuận giữa đôi bên. Một số quốc gia như Nhật Bản không yêu cầu xuất hóa đơn lẻ khi dữ liệu giao dịch đã đầy đủ; Việt Nam có thể xem xét kinh nghiệm này để giảm gánh nặng thủ tục”, bà Cúc đề nghị.

Liên quan đến nội dung này, Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn Thuế Trọng Tín chia sẻ, đây là vấn đề Trọng Tín đã từng kiến nghị.

Theo ông Được, đối với trường hợp bán hàng trên sàn thương mại điện tử có chức năng thanh toán, tức là nghĩa vụ thuế đã đầy đủ, không có dấu hiệu che đậy doanh thu. Mục đích lập hóa đơn để đảm bảo quyền của người tiêu dùng, chứng minh quyền sở hữu, kiểm soát doanh thu đúng đầy đủ. Ở đây đã có điều kiện là doanh thu trên sàn, còn cần đảm bảo mục tiêu người tiêu dùng.

Trong trường hợp bán hàng trên sàn thương mại điện tử, ông Được đề xuất cho phép hộ kinh doanh lập hóa đơn theo kỳ đối chiếu, có thể theo tháng hoặc theo chu kỳ đối soát giữa sàn và người bán. Chỉ cần lập một hóa đơn tổng cho toàn bộ doanh thu trong kỳ. Ví dụ, nếu bán 3.000 đơn trên sàn, hộ kinh doanh chỉ phải lập một hóa đơn, giúp giảm chi phí hành chính và lượng dữ liệu lưu trữ trên hệ thống quốc gia. Trường hợp người mua yêu cầu hóa đơn lẻ, hộ kinh doanh vẫn phải xuất đầy đủ.

Theo ông Nguyễn Văn Được, cách làm này giúp giảm thủ tục, giảm chi phí hành chính, giảm tải dữ liệu lưu trữ trên hệ thống quốc gia, nhưng vẫn bảo đảm quyền của người tiêu dùng và yêu cầu quản lý.

Huyền Châu