Đề xuất lập khu công nghiệp đóng tàu, từng bước tăng nội địa hóa
Đây là nội dung được nêu tại Đề án 'Nâng cao năng lực các doanh nghiệp đóng tàu trong nước giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050'.
Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam vừa trình dự thảo Đề án "Nâng cao năng lực các doanh nghiệp đóng tàu Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050".
Theo Đề án, hiện cả nước có khoảng 120 nhà máy đóng, sửa chữa tàu trọng tải trên 1.000 DWT, song phần lớn trong số này phân bố dàn trải, thiếu kết nối vùng, cơ sở vật chất lạc hậu và hoạt động dưới công suất. Điều này dẫn đến năng suất thấp, giá thành cao và khó tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu.
"Việc phát triển các khu công nghiệp chuyên ngành sẽ tạo điều kiện thuận lợi để tập trung đầu tư công nghệ, thu hút doanh nghiệp trong và ngoài nước, phát triển công nghiệp hỗ trợ, đồng thời nâng cao khả năng cạnh tranh quốc tế của ngành công nghiệp tàu thủy Việt Nam", nội dung Đề án nêu rõ.
Việc xây dựng các khu công nghiệp chuyên ngành sẽ giúp tập trung đầu tư công nghệ, thu hút doanh nghiệp trong và ngoài nước - Ảnh minh họa
Kinh nghiệm từ các quốc gia có ngành đóng tàu phát triển như Trung Quốc, Hàn Quốc cho thấy, các khu công nghiệp chuyên biệt, tích hợp đầy đủ từ sản xuất, dịch vụ kỹ thuật, đào tạo nhân lực đến logistics đã giúp nâng cao hiệu quả đầu tư và thúc đẩy xuất khẩu.
Đề án của Bộ Xây dựng cũng đề xuất bố trí các khu công nghiệp mới tại những địa phương ven biển có lợi thế địa lý, đồng thời ban hành chính sách ưu đãi đầu tư, cải thiện hạ tầng giao thông kết nối và đơn giản hóa thủ tục hành chính.
Đáng chú ý, đề xuất này được đưa ra trong bối cảnh đội tàu vận tải biển Việt Nam đang đối mặt với áp lực lớn về đổi mới phương tiện. Tính đến tháng 12/2024, cả nước có 1.490 tàu biển và phương tiện đăng ký trong Sổ đăng ký tàu biển quốc gia, trong đó 956 tàu vận tải với tổng trọng tải khoảng 10,5 triệu DWT.
Tuổi bình quân của đội tàu vận tải hiện ở mức 17,4 năm. Cụ thể, tàu chở hàng rời và tàu tổng hợp là 17,6 năm; tàu chở container là 18,5 năm; tàu chở dầu và hóa chất là 18,8 năm; tàu chở khí hóa lỏng lên tới 24,2 năm. Trên 50% đội tàu đã trên 15 năm tuổi, đây là ngưỡng được coi là không còn tối ưu về hiệu suất khai thác, đồng thời gặp khó khăn trong việc đáp ứng tiêu chuẩn khí thải theo các quy định mới của Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) và cam kết COP26.
Dự báo, nhu cầu vận tải biển Việt Nam sẽ tăng bình quân 10% mỗi năm trong giai đoạn 2023 - 2030. Định hướng đến năm 2030, đội tàu biển sẽ đạt quy mô khoảng 1.600 - 1.750 chiếc, tổng trọng tải từ 17 - 18 triệu DWT, trong đó riêng đội tàu vận tải khoảng 1.200 chiếc, tổng trọng tải 13 - 14 triệu DWT.
Để đạt được mục tiêu này, ngành vận tải biển trong nước cần đóng mới và thay thế khoảng 4 - 5 triệu DWT, tương đương 0,7 - 0,8 triệu DWT/năm từ nay đến năm 2030.
"Đây vừa là thách thức vừa là cơ hội lớn cho ngành công nghiệp đóng tàu trong nước tận dụng mở rộng sản xuất, tăng năng lực cạnh tranh và đẩy mạnh nội địa hóa trong lĩnh vực xây dựng đội tàu thế hệ mới", Đề án chỉ rõ.
