Đề xuất mới nhất về xử lý vật, tiền liên quan trực tiếp đến tội phạm tham nhũng

Tại Dự thảo Nghị quyết hướng dẫn áp dụng Bộ luật Hình sự trong xét xử tội phạm tham nhũng và tội phạm khác về chức vụ, cơ quan soạn thảo đã đề xuất hướng xử lý vật, tiền liên quan trực tiếp đến tội phạm này.

Theo Điều 11 dự thảo Nghị quyết, sau khi thụ lý vụ án, Tòa án phải xem xét áp dụng ngay biện pháp kê biên tài sản, phong tỏa tài khoản liên quan trực tiếp đến hành vi phạm tội nếu các tài sản này chưa bị áp dụng biện pháp cưỡng chế trong giai đoạn điều tra, truy tố.

Tòa án xem xét, quyết định tịch thu sung vào ngân sách Nhà nước, tịch thu tiêu hủy hoặc buộc trả lại, bồi thường cho chủ sở hữu, người quản lý hợp pháp theo đúng quy định của pháp luật đối với tài sản liên quan trực tiếp đến tội phạm tham nhũng, tội phạm khác về chức vụ, bao gồm: Công cụ, phương tiện dùng vào việc phạm tội; Tiền, tài sản bị chiếm đoạt; Của hối lộ; Thiệt hại do hành vi phạm tội gây ra; Khoản thu lợi bất chính từ hành vi phạm tội; Lợi nhuận, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản do phạm tội mà có; Tài sản khác theo quy định của pháp luật.

Tài sản thuộc trường hợp bị tịch thu sung ngân sách Nhà nước không còn tại thời điểm giải quyết vụ án, thì Tòa án quyết định tịch thu trị giá tài sản theo kết luận định giá của cơ quan có thẩm quyền.

Trường hợp tài sản có nguồn gốc từ tội phạm tham nhũng, tội phạm khác về chức vụ đã được nhập vào khối tài sản thuộc sở hữu chung thì Tòa án chỉ tịch thu hoặc buộc trả lại cho chủ sở hữu, người quản lý hợp pháp đối với phần tài sản có nguồn gốc từ tội phạm. Lợi nhuận thu được từ khối tài sản chung này cùng được chia theo tỷ lệ để tịch thu hoặc trả lại cho chủ sở hữu, người quản lý hợp pháp theo đúng quy định của pháp luật.

Người bị kết án thuộc trường hợp hướng dẫn tại khoản 4 Điều 5 - dự thảo Nghị quyết mà đang chấp hành hình phạt tù hoặc đang được tạm đình chỉ thi hành án phạt tù, thì họ được miễn chấp hành phần hình phạt tù còn lại; trường hợp người bị kết án chưa chấp hành hình phạt tù hoặc đang được hoãn thi hành án phạt tù, thì họ được miễn chấp hành toàn bộ hình phạt tù.

Trường hợp người phạm tội đã bị xét xử trước ngày Nghị quyết này có hiệu lực theo đúng các quy định, hướng dẫn trước đây và bản án đã có hiệu lực pháp luật, thì không căn cứ vào Nghị quyết này để kháng nghị theo thủ tục Giám đốc thẩm, tái thẩm.

Dự thảo Nghị quyết dự kiến có hiệu lực thi hành từ 15/11/2025.Theo đó, Nghị quyết 03/2020/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật Hình sự trong xét xử tội phạm tham nhũng và tội phạm khác về chức vụ dự kiến hết hiệu lực thi hành kể từ ngày này.

Ngọc Minh