Đề xuất người bị kết án tử hình được chuyển xuống tù chung thân khi hết thời hiệu thi hành án
Dự thảo Bộ luật hình sự sửa đổi đề xuất bổ sung trường hợp khi hết thời hiệu thi hành án tử hình, người bị kết án tử hình được chuyển thành tù chung thân.
Tại dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi) do Bộ Công an chủ trì xây dựng có nhiều quy định liên quan đến hình phạt tử hình.
Theo tờ trình, Điều 60 BLHS hiện hành quy định khi hết thời hạn quy định, người bị kết án không phải chấp hành về bản án đã tuyên. Riêng đối với các trường hợp xử phạt tử hình thì thời hiệu thi hành bản án là 20 năm.
Tuy nhiên, BLHS hiện hành không quy định sau khi hết thời hiệu thi hành bản án tử hình, người bị kết án tử hình được chuyển xuống hình phạt khác như: tù chung thân, phạt tù có thời hạn hay được trả tự do và chưa có thủ tục chuyển hình phạt.
Một bị cáo bị TAND Cấp cao tại TP.HCM xét xử phúc thẩm, tuyên án tử hình hồi đầu năm 2025. Ảnh: HỮU ĐĂNG
Theo Bộ Công an, trên thực tế, có 17 bị án bị giam hơn 15 năm nhưng vẫn chưa được thi hành án, gây lúng túng cho các cơ quan thực thi trong việc áp dụng quy định tại Điều 55 BLHS năm 1999 hay Điều 60 BLHS hiện hành về thời hiệu thi hành bản án.
Do đó, tại Điều 60 dự thảo BLHS sửa đổi đã đề xuất bổ sung quy định "khi hết thời hiệu thi hành án tử hình, người bị kết án tử hình được chuyển thành tù chung thân".
Cụ thể, theo Khoản 1 Điều 60 dự thảo, thời hiệu thi hành bản án hình sự là thời hạn do Bộ luật này quy định mà khi hết thời hạn đó người bị kết án, pháp nhân thương mại bị kết án không phải chấp hành bản án đã tuyên; người bị kết án tử hình được chuyển thành tù chung thân.
Khoản 2 Điều 60 dự thảo quy định về thời hiệu thi hành bản án hình sự đối với người bị kết án được quy định như sau:
- 5 năm đối với các trường hợp xử phạt tiền, trục xuất, cải tạo không giam giữ hoặc xử phạt tù từ 03 năm trở xuống (bổ sung thêm trường hợp "trục xuất").
- 10 năm đối với các trường hợp xử phạt tù từ trên 3 năm đến 15 năm; 15 năm đối với các trường hợp xử phạt tù từ trên 15 năm đến 30 năm.
- 20 năm đối với các trường hợp xử phạt tù chung thân,tù chung thân không xét giảm án hoặc tử hình (bổ sung "tù chung thân không xét giảm án").
Dự thảo giữ nguyên Khoản 3 Điều 60 về thời hiệu thi hành bản án hình sự đối với pháp nhân thương mại là 5 năm.
Thời hiệu thi hành bản án hình sự được tính từ ngày bản án có hiệu lực pháp luật không tính thời gian tạm hoãn, tạm đình chỉ chấp hành hình phạt. Thời hiệu thi hành bản án hình sự đối với người bị kết án tù chung thân, tù chung thân không xét giảm án hoặc tử hình được tính cả thời gian người đó bị tạm giữ, tạm giam...
Điều 60 BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) quy định về thời hiệu thi hành bản án như sau:
1. Thời hiệu thi hành bản án hình sự là thời hạn do Bộ luật này quy định mà khi hết thời hạn đó người bị kết án, pháp nhân thương mại bị kết án không phải chấp hành bản án đã tuyên.
2. Thời hiệu thi hành bản án hình sự đối với người bị kết án được quy định như sau:
a) 05 năm đối với các trường hợp xử phạt tiền, cải tạo không giam giữ hoặc xử phạt tù từ 03 năm trở xuống;
b) 10 năm đối với các trường hợp xử phạt tù từ trên 3 năm đến 15 năm;
c) 15 năm đối với các trường hợp xử phạt tù từ trên 15 năm đến 30 năm;
d) 20 năm đối với các trường hợp xử phạt tù chung thân hoặc tử hình.
3. Thời hiệu thi hành bản án hình sự đối với pháp nhân thương mại là 05 năm.
4. Thời hiệu thi hành bản án hình sự được tính từ ngày bản án có hiệu lực pháp luật. Nếu trong thời hạn quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều này, người bị kết án, pháp nhân thương mại bị kết án lại thực hiện hành vi phạm tội mới, thì thời hiệu tính lại kể từ ngày thực hiện hành vi phạm tội mới.
5. Trong thời hạn quy định tại khoản 2 Điều này, người bị kết án cố tình trốn tránh và đã có quyết định truy nã, thì thời hiệu tính lại kể từ ngày người đó ra trình diện hoặc bị bắt giữ.
