Đề xuất quy định mới về Quỹ phòng, chống tội phạm

Tại dự thảo tờ trình về việc ban hành Quyết định của Thủ tướng Chính phủ thay thế Quyết định số 04/2019/QĐ-TTg ngày 22/01/2019 của Thủ tướng Chính phủ về việc thành lập, quản lý và sử dụng Quỹ phòng, chống tội phạm, Bộ Công an cho biết, ngày 22/01/2019, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 04/2019/QĐ-TTg về việc thành lập, quản lý và sử dụng Quỹ phòng, chống tội phạm. Theo đó, Quỹ phòng, chống tội phạm là quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, được thành lập ở Trung ương (gọi tắt là Quỹ phòng, chống tội phạm trung ương) và ở các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (gọi tắt là Quỹ phòng, chống tội phạm cấp tỉnh). Bộ Công an được giao chịu trách nhiệm quản lý, điều hành, sử dụng và thanh toán, quyết toán Quỹ phòng, chống tội phạm trung ương theo Quyết định số 04/2019/TTg-QĐ và văn bản quy phạm pháp luật có liên quan. Chủ tịch UBND cấp tỉnh có thẩm quyền quyết định thành lập, điều hành và quản lý Quỹ phòng, chống tội phạm cấp tỉnh theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước, Quyết định số 04/2019/TTg-QĐ và văn bản quy phạm pháp luật có liên quan.

Quỹ phòng, chống tội phạm được sử dụng để thưởng đột xuất cho các cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc trong công tác phòng, chống tội phạm và ma túy; hỗ trợ tiền đền bù, trợ cấp đột xuất đối với gia đình và người trực tiếp tham gia phòng, chống tội phạm và ma túy bị thiệt hại về tính mạng, sức khỏe và tài sản. Thời gian qua, Bộ Công an và các UBND cấp tỉnh đã tổ chức quản lý, sử dụng Quỹ phòng, chống tội phạm theo đúng quy định của pháp luật, phục vụ có hiệu quả cho công tác bảo đảm an ninh, trật tự và phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Một buổi diễn tập chống khủng bố trong đợt huấn luyện đặc biệt của lực lượng đặc nhiệm, Bộ Tư lệnh Cảnh sát cơ động.

Tuy nhiên, theo Bộ Công an, thực tiễn thực hiện Quyết định số 04/2019/Q Đ-TTg đã phát sinh một số bất cập. Mức chi cho việc hỗ trợ tiền đền bù, trợ cấp đột xuất đối với gia đình và người trực tiếp tham gia phòng, chống tội phạm và ma túy bị thiệt hại về tính mạng, sức khỏe và tài sản hiện không có đủ cơ sở pháp lý thực hiện sau khi Chính phủ ban hành Nghị định số 107/2024/NĐ-CP ngày 20/8/2024 quy định bãi bỏ một số văn bản quy phạm pháp luật. Quyết định số 04/2019/QĐ-TTg chưa có quy định về việc tiếp nhận, quản lý, sử dụng các nguồn tài trợ không phải bằng tiền như hiện vật, hàng hóa và hình thức khác,... (mới chỉ quy định việc mở tài khoản tại Kho bạc nhà nước (khoản 3 Điều 3) để tiếp nhận, quản lý tiền của Quỹ phòng, chống tội phạm); chưa có quy định về việc mở tài khoản Quỹ tại ngân hàng thương mại để tiếp nhận, quản lý tiền ủng hộ, tài trợ; chưa có quy định về việc sử dụng vốn nhàn rỗi của Quỹ để gửi tại các ngân hàng thương mại nhằm mục đích bảo toàn và phát triển vốn cho Quỹ phòng, chống tội phạm. Phạm vi và nội dung chi từ Quỹ phòng, chống tội phạm còn hạn chế; mức chi thấp, không còn phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội và yêu cầu của công tác phòng chống tội phạm hiện nay.

Đối với Quỹ phòng, chống tội phạm cấp tỉnh, qua theo dõi cho thấy, một số địa phương chưa thành lập Quỹ phòng, chống tội phạm cấp tỉnh do căn cứ vào tình hình thực tế của địa phương hoặc nội dung chi của Quỹ đã được địa phương chi từ các nguồn khác. Do đó, việc nghiên cứu, tham mưu ban hành quyết định của Thủ tướng Chính phủ thay thế Quyết định số 04/2019/QĐ-TTg là hết sức cần thiết, tạo cơ sở pháp lý cho Quỹ phòng, chống tội phạm được tiếp tục duy trì hoạt động, hỗ trợ đắc lực cho công tác phòng, chống tội phạm, bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội.

Theo dự thảo Quyết định về việc thành lập, quản lý và sử dụng Quỹ phòng, chống tội phạm, Quỹ phòng, chống tội phạm trung ương được thành lập và hình thành từ các nguồn thu: Số dư từ Quỹ phòng, chống tội phạm trung ương đã được hình thành theo Quyết định số 04/2019/QĐ-TTg; các khoản tài trợ, viện trợ, ủng hộ, đóng góp tự nguyện từ nguồn hợp pháp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước cho công tác phòng, chống tội phạm; thu lãi từ tài khoản tiền gửi của Quỹ phòng, chống tội phạm trung ương và nguồn khác theo quy định của pháp luật.

Quỹ phòng, chống tội phạm trung ương được sử dụng để chi cho các nội dung sau:

- Thưởng đột xuất bằng tiền cho các cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc trong công tác phòng, chống tội phạm. Mức tiền thưởng cụ thể cho từng trường hợp cá nhân, tập thể do Bộ trưởng Bộ Công an quyết định tối đa đối với cá nhân là 20.000.000 đồng/người/lần thưởng và tối đa đối với tập thể là 50.000.000 đồng/tập thể/lần thưởng.

- Hỗ trợ tiền đền bù, trợ cấp đột xuất đối với gia đình hoặc người đại diện hợp pháp và người trực tiếp tham gia phòng, chống tội phạm bị thiệt hại về tính mạng, sức khỏe và tài sản. Mức trợ cấp đột xuất cụ thể đối với gia đình hoặc người đại diện hợp pháp của người bị thiệt hại về tính mạng do Bộ trưởng Bộ Công an quyết định tối đa 100.000.000 đồng/người chết/lần trợ cấp. Mức trợ cấp đột xuất cụ thể đối với người bị thiệt hại về sức khỏe do Bộ trưởng Bộ Công an quyết định tối đa 20.000.000 đồng/người/lần trợ cấp. Mức hỗ trợ tiền đền bù thiệt hại về tài sản cụ thể đối với người bị thiệt hại về tài sản có giá trị từ 50.000.000 đồng trở lên (trừ trường hợp được giải quyết theo quy định của Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng hình sự; giá trị tài sản bị thiệt hại được xác định theo giá thị trường của tài sản đó tại từng địa phương vào thời điểm tài sản bị thiệt hại, kể cả tính khấu hao tài sản) do Bộ trưởng Bộ Công an quyết định tối đa 50.000.000 đồng/tài sản/lần đền bù.

- Hỗ trợ tiền thực hiện công tác xác minh, xác định, bảo vệ và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán. Mức chi cụ thể cho từng trường hợp do Bộ trưởng Bộ Công an quyết định. Bộ trưởng Bộ Tài chính hướng dẫn mức chi căn cứ quy định của Luật Phòng, chống mua bán người và Nghị định số 162/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Phòng, chống mua bán người.

- Hỗ trợ các khoản tài trợ, viện trợ, ủng hộ, đóng góp tự nguyện do bên tài trợ, viện trợ, ủng hộ, đóng góp tự nguyện cung cấp bằng hiện vật, hàng hóa hoặc hình thức khác cho các cơ quan, đơn vị có chức năng liên quan đến hoạt động phòng, chống tội phạm hoặc cho các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong phòng, chống tội phạm hoặc cho gia đình hoặc người đại diện hợp pháp và người trực tiếp tham gia phòng, chống tội phạm bị thiệt hại về tính mạng, sức khỏe và tài sản. Trường hợp các khoản tài trợ, viện trợ, ủng hộ, đóng góp tự nguyện từ nguồn hợp pháp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân nước ngoài cho công tác phòng, chống tội phạm thực hiện theo quy định tại Nghị định số 80/2020/NĐ-CP về quản lý và sử dụng viện trợ không hoàn lại không thuộc hỗ trợ phát triển chính thức của các cơ quan, tổ chức, cá nhân nước ngoài dành cho Việt Nam và Nghị định số 114/2021/NĐ-CP về quản lý và sử dụng vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) và vốn vay ưu đãi của nhà tài trợ nước ngoài.

Bộ trưởng Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ trưởng Bộ Công an và các bộ, ngành, cơ quan liên quan quy định chi tiết định mức chi đối với từng nội dung chi của Quỹ phòng, chống tội phạm trung ương (xác định thành tích đạt được của từng cá nhân, tập thể, mức độ nghiêm trọng của vụ việc, vụ án, mức độ thiệt hại về sức khỏe, tài sản của cá nhân tham gia phòng, chống tội phạm, trường hợp và điều kiện được xét thưởng, trợ cấp, hỗ trợ, đền bù, trong đó ưu tiên thành tích phòng ngừa tội phạm…).

Nguyễn Hương