Đề xuất quy định mới về tập sự hành nghề công chứng

Hướng dẫn tập sự hành nghề công chứng - Ảnh minh họa

Bộ Tư pháp cho biết, triển khai Luật Công chứng năm 2014, Bộ trưởng Bộ Tư pháp đã ban hành Thông tư số 08/2023/TT-BTP ngày 02/10/2023 hướng dẫn tập sự hành nghề công chứng có hiệu lực thi hành từ ngày 20/11/2023 thay thế Thông tư số 04/2015/TT-BTP ngày 15/4/2015. Hiện nay, Luật Công chứng năm 2024 đã sửa đổi nhiều quy định của Luật Công chứng năm 2014. Do đó, nhiều quy định của Thông tư số 08/2023/TT-BTP không còn phù hợp với các quy định mới của Luật Công chứng năm 2024. Đồng thời, sau hơn một năm triển khai thi hành, bên cạnh những kết quả đã đạt được, Thông tư số 08/2023/TT-BTP cũng đã bộc lộ một số điểm chưa phù hợp.

Để triển khai Luật Công chứng năm 2024, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, đáp ứng yêu cầu đơn giản hóa thủ tục hành chính, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước thì việc xây dựng dự thảo Thông tư hướng dẫn tập sự hành nghề công chứng là cần thiết.

Dự thảo Thông tư gồm có 06 Chương và 43 Điều:

Chương I: Quy định chung (Điều 1 và Điều 2);

Chương II: Tập sự hành nghề công chứng (Từ Điều 3 đến Điều 15);

Chương III: Kiểm tra kết quả tập sự hành nghề công chứng (Từ Điều 16 đến Điều 33);

Chương IV: Quản lý tập sự hành nghề công chứng (từ Điều 34 đến Điều 36);

Chương V: Xử lý vi phạm và giải quyết khiếu nại, tố cáo (từ Điều 37 đến Điều 40);

Chương VI: Điều khoản thi hành (Từ Điều 41 đến Điều 43).

Bổ sung trường hợp người tập sự được thay đổi nơi tập sự

Bộ Tư pháp cho biết, đối với những vấn đề đã được quy định tại Luật Công chứng 2024, dự thảo Thông tư không quy định lại để tránh trùng lặp, chồng chéo, như quy định về thời điểm bắt đầu tính thời gian tập sự, quy định nghĩa vụ của người tập sự phải tập sự theo ngày, giờ làm việc của tổ chức hành nghề công chứng nhận tập sự....

Để bảo đảm phù hợp với quy định của Luật Công chứng năm 2024 và khắc phục một số hạn chế, bất cập của Thông tư số 08/2023/TT-BTP về tập sự hành nghề công chứng, dự thảo Thông tư đã bổ sung quy định về hồ sơ đăng ký tập sự không còn thành phần giấy tờ là giấy chứng nhận hoàn thành khóa bồi dưỡng nghề công chứng nữa mà chỉ còn Giấy chứng nhận tốt nghiệp khóa đào tạo nghề công chứng (khoản 2 Điều 3); quy định những đối tượng không được đăng ký tập sự hành nghề công chứng thống nhất với đối tượng không được bổ nhiệm công chứng viên của Luật Công chứng 2024 (khoản 5 Điều 3); quy định số lần tạm ngừng tập sự và thời gian mỗi lần tạm ngừng tập sự phù hợp với quy định về thời gian tập sự thống nhất là 12 tháng theo Luật Công chứng 2024 (khoản 3 Điều 9).

Dự thảo Thông tư cũng sửa đổi, bổ sung quy định để vừa tạo điều kiện thuận lợi cho người tập sự thực hiện các quyền của mình, vừa tiếp tục tăng cường quản lý quá trình tập sự hành nghề công chứng, bảo đảm việc tập sự nghiêm túc, hiệu quả, cụ thể: bổ sung trường hợp người tập sự được thay đổi nơi tập sự và được tạm ngừng tập sự, cụ thể là trường hợp tổ chức hành nghề công chứng nhận tập sự tạm ngừng hoạt động, vì vấn đề tạm ngừng hoạt động của tổ chức hành nghề công chứng mới được quy định trong Luật Công chứng 2024 (điểm a khoản 1 Điều 8, điểm b khoản 1 Điều 9); bổ sung trường hợp chấm dứt tập sự, theo đó nếu người tập sự thuộc trường hợp chấm dứt tập sự nhưng tổ chức hành nghề công chứng nhận tập sự không báo cáo mà Sở Tư pháp nắm được thông tin thông qua công tác quản lý nhà nước thì Sở Tư pháp kiểm tra, xác minh thông tin để xem xét, quyết định việc chấm dứt tập sự (khoản 2 Điều 10); sửa đổi quy định về việc nộp báo cáo kết quả tập sự để vừa tạo điều kiện cho những trường hợp nộp báo cáo tập sự muộn trong một số trường hợp có lý do chính đáng, vừa nâng cao trách nhiệm của người tập sự. Theo đó, một trong những điều kiện để xem xét công nhận hoàn thành tập sự vẫn là phải nộp Báo cáo kết quả tập sự, Sổ nhật ký tập sự đúng thời hạn, tuy nhiên có cho phép ngoại lệ đối với trường hợp vì sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan theo quy định của Bộ luật dân sự thì phải có giải trình, chứng minh được Sở Tư pháp chấp nhận (điểm c khoản 2 Điều 12).

Khắc phục hạn chế, bất cập về kiểm tra kết quả tập sự hành nghề công chứng

Dự thảo thông tư xây dựng những quy định còn thiếu của Thông tư số 08/2023/TT-BTP về kiểm tra kết quả tập sự hành nghề công chứng. Cụ thể, dự thảo bổ sung quy định về thẩm quyền thành lập, thành phần, nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm, chế độ làm việc của các Ban của Hội đồng kiểm tra và điều kiện đối với người tham gia các Ban này, gồm Ban Thư ký, Ban Đề thi, Ban Coi thi, Ban Chấm thi và Ban Phúc tra (Điều 24 đến 29).

Dự thảo cũng quy định đối với việc xây dựng đề kiểm tra bao gồm yêu cầu chung đối với việc làm đề (khu vực làm đề, người tham gia xây dựng đề, mức độ bảo mật của đề) và yêu cầu về phạm vi kiến thức, số lượng câu hỏi tối thiểu, mức độ bảo mật của câu hỏi và đề kiểm tra (Điều 30).

Bên cạnh đó, dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số quy định của Thông tư số 08/2023/TT-BTP để khắc phục những điểm hạn chế, bất cập về kiểm tra kết quả tập sự hành nghề công chứng. Về hình thức kiểm tra, giữ lại quy định về 02 bài kiểm tra như Thông tư số 08/2023/TT-BTP nhưng thay đổi trật tự các bài kiểm tra, theo đó quy định bài kiểm tra trắc nghiệm là bài kiểm tra thứ nhất; bài kiểm tra viết là bài kiểm tra thứ hai. Thí sinh đạt yêu cầu tại bài kiểm tra trắc nghiệm thì được tham gia làm bài kiểm tra viết nhằm tiết kiệm thời gian, công sức và chi phí cho thí sinh, Hội đồng kiểm tra và các Ban của Hội đồng kiểm tra (Điều 16).

Về Ban Giám sát, không ấn định số lượng của Ban Giám sát như Thông tư số 08/2023/TT-BTP mà chỉ quy định về thẩm quyền thành lập, thành phần Ban Giám sát và nhiệm vụ, quyền hạn của Ban này. Tùy thuộc vào quy mô, số lượng thí sinh tham dự tại mỗi kỳ kiểm tra và cách thức tổ chức kỳ kiểm tra, Bộ trưởng Bộ Tư pháp sẽ quyết định số lượng thành viên Ban Giám sát nhằm bảo đảm phù hợp với kỳ kiểm tra (Điều 23).

Về yêu cầu xin rút hồ sơ đăng ký tham dự kỳ kiểm tra, hoãn thi và trả lại phí đã nộp: Bổ sung quy định người đã nộp hồ sơ đăng ký tham dự kỳ kiểm tra không được rút lại phí và hồ sơ đăng ký tham dự kỳ kiểm tra, thí sinh không được hoãn thi, thí sinh không tham dự kỳ kiểm tra sẽ không được trả lại hồ sơ và số phí đã nộp; trường hợp đăng ký tham dự kỳ kiểm tra tiếp theo thì người đăng ký phải nộp hồ sơ và phí theo quy định. Việc bổ sung quy định này phù hợp với quy định của pháp luật về phí, lệ phí, đồng thời bảo đảm giải quyết dứt điểm các công việc của mỗi kỳ kiểm tra (Điều 17).

Mời bạn đọc xem toàn văn dự thảo và góp ý tại đây.

Hoa Hoa